"ΧΡΥΣΑΦΙ ΝΑ ΠΙΑΝΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΜΑ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ..."

Αναδημοσιεύουμε το άρθρο - σχόλιο  του μεταλλειολόγου Πέτρου Τζεφέρη για το ντοκυμαντέρ του "Εξάντα", το οποίο προβλήθηκε την περασμένη Τετάρτη και είχε σαν θέμα τη συζήτηση που υπάρχει στη Ρουμανία για την εξόρυξη χρυσού στη Ρόσια Μοντάνα. 

Κατά τη γνώμη πρόκειται για ένα σχόλιο - καθρέφτης της ποιότητας σκέψης και ανάλυσης  του έγκριτου επιστήμονα.

Διαβάστε το σχόλιο του Πέτρου Τζεφέρη. Ακολουθεί και ένα μικρό σχόλιο του blog.

 "Φίλε Γιώργο Αυγερόπουλε, συγχαρητήρια για την πάντα εμπεριστατωμένη δουλειά σου. Ειδικά στην περίπτωση αυτή, επειδή η δουλειά σου βρίσκεται σε ευθεία αναφορά με τα ελληνικά ανοικτά θέματα που αφορούν τις επενδύσεις του χρυσού και γενικότερα του ορυκτού πλούτου στον τόπο μας, επέτρεψέ μου ένα σχόλιο.             

Δυστυχώς, δεν πρόκειται μόνο για τη ρόσια μοντάνα (ρουμανία) ή το μαρμάτο και τη σεγόβια (κολομβία) ή τις δικές μας σκουριές και το πέραμα, περιοχές που άγγιξε στο πέρασμά του ο βασιλιάς «Μίδας». Υπάρχει και το αργεντίνικο βεραδέρο στο σαν χουάν, το μπίγκχαμ κάνιον στη γιούτα των ΗΠΑ, το μπατού χιτζάου στην  ινδονησία, υπάρχει και η …γκάνα. Και πολλές άλλες περιοχές που κι εκεί ο βασιλιάς "El Dorado" σε περιμένει, πάντα γυμνός και αλειμμένος με χρυσόσκονη… 

Ούτε πάλι πρόκειται για την κατάρα του τριαντάφυλλου της Κένυα όπου εκεί ο βασιλιάς προσπαθεί να κρύψει τη γύμνια του αλειμμένος όχι με χρυσόσκονη αλλά με τριαντάφυλλα, τριαντάφυλλα όμως που απομυζούν εκατομμύρια λίτρα νερού, μολύνοντας  παράλληλα τους υδροφόρους ορίζοντες με τα λιπάσματα και τα εντομοκτόνα. Ούτε πρόκειται για την Chuquicamata που είχες καταπιαστεί παλιότερα και τον  χαλκό της (χιλή)   που καταναλώνει ο …αθεόφοβος το νερό οδηγώντας πολλές φορές στην πλήρη ανεπάρκειά του, νερό όμως που η πολιτεία φρόντισε από πριν να μην αποτελεί δημόσιο αγαθό αλλά να αγοράζεται και πουλιέται στην αγορά…

Ολες οι παραπάνω είναι ορισμένες κορυφές ενός πασίγνωστου πλέον "παγόβουνου" που αφορά τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τη σχέση ανάπτυξης και περιβάλλοντος. Λες και ανήκουν σε διαφορετικά ..πλανητικά συστήματα και δεν είναι μαζί και αλληλένδετα, κομμάτια της ίδιας εξ’ αδιαιρέτου περιουσίας... Λες και δεν αποτελούν τις δύο όψεις ενός και του ίδιου νομίσματος όπως γράφεις κι εσύ... Μόνο που για να το εξαργυρώσεις το νόμισμα αυτό χρειάζεσαι να συνυπάρχουν και οι δύο πλευρές! Διότι περί αυτού πρόκειται!

Κάποιες άλλες κορυφές δεν είναι καν μεταλλευτικές: είναι ο μαζικός τουρισμός μας, είναι η άναρxη δόμηση, είναι η διαχείριση των αποβλήτων, είναι η υπεράντληση των νερών, η λαθρο-εκμετάλλευση των δασών κλπ. Κι ακόμη η κατάρα του τριαντάφυλου, η κατάρα του κακάο της Ακτής Ελεφαντοστού, η κατάρα της "πέρκας" που κατέστρεψε οικολογικά τη λίμνη Βικτώρια.. Και η λίστα της …κατάρας δεν έχει τελειωμό: η κατάρα του πετρελαίου της Νιγηρίας και της Γκαμπόν, η κατάρα της Γουινέας και του βωξίτη της, η κατάρα του τανταλίου του Κονγκό, η κατάρα των διαμαντιών και των ενόπλων συρράξεων που δίνουν και παίρνουν για τον έλεγχο των φυσικών και ορυκτών πόρων της πλούσιας αφρικανικής ηπείρου κλπ.

Αυτές οι κορυφές του "παγόβουνου" αποτελούν αιχμές που εσένα σου επιτρέπουν να κάνεις μια εξαίρετη και αρκετά προβεβλημένη εργασία. Και να’σαι καλά, φροντίζεις να μας τις θυμίζεις και να τις αναλύεις, τόσο παραστατικά και τόσο αξιόπιστα.

Ομως... ούτε όλες οι κορυφές έχουν την ίδια βαρύτητα (ως προς την περιβαλλοντική και κοινωνική ζημία που προκαλούν) όπως φυσικά δεν έχουν και την ίδια μιντιακή προβολή και τηλεθέαση... Δεν αναμένω φυσικά μια καθαρά επιστημονική, ψυχρή προσέγγιση από μια δημοσιογραφική προβολή. Εντούτοις,  μπορούμε να  καταπιανόμαστε με όλα αυτά κρατώντας -όσο αυτό είναι δυνατό- τις σωστές αποστάσεις, έχοντας πάντα κατά νου, ότι στόχος είναι η επένδυση που δεν αφίσταται του κοινωνικού χαρακτήρα και όχι η μηδενική λύση της μη επένδυσης...αυτή την έχουμε ούτως ή άλλως!  

 Διαφορετικά, μπορεί να κάνουμε κακό -άθελά μας- ακόμη και σε ολόκληρους κλάδους που υφίστανται όσο υφίσταται και ο άνθρωπος, όπως είναι η μεταλλευτική. Που όπως καταλαβαίνεις, δεν φταίνε για την κακή διαχείριση που μονίμως κι ανεξαιρέτως κάνει ο άνθρωπος στους πόρους, στο φυσικό κεφάλαιο που διαθέτει, ανανεώσιμο και μη… Διότι, δεν φταίει κανένας τομέας και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να στοχοποιείται εξαιτίας της  δική μας πλεονεξίας, εξαιτίας του ατομικισμού του πολιτισμού μας… Εξαιτίας της μαύρης βίλβας της απληστίας μας...

Θυμάσαι κάποτε που μόνιμη ευχή των γιαγιάδων μας ήταν: "χώμα να πιάνεις, χρυσάφι να γίνεται ..."; κι εμείς τα παιδιά αναρωτιόμασταν με παρρησία: "μα πως μπορεί να γίνει?".

Εδώ, κινδυνεύουμε αγαπητέ γιώργο, να πάμε στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: "Χρυσάφι να πιάνεις και χώμα να γίνεται..". Κι εξηγούμαι. Εννοώ να έχεις ευνοηθεί έχοντας το «κοίτασμα» χωροθετημένο στον τόπο σου από την απλόχερη φύση, να έχεις τον τρόπο να το πάρεις (τεχνογνωσία), να έχεις τις αυστηρές ασφαλιστικές δικλείδες του νόμου που θα σε προστατεύσουν από την περιβαλλοντική αυθαιρεσία, να έχεις την τεχνογνωσία επίσης για να διορθώσεις τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που παρ’ ελπίδα θα εμφανιστούν. Mένει η βούληση και η αξιοπιστία της πολιτείας, της εκάστοτε πολιτείας, να προωθήσει και να εγγυηθεί για το αποτέλεσμα. 

Να εγγυηθεί, για παράδειγμα, ότι τα φράγματα τελμάτων ή υποδοχής απορριμάτων δεν θα πέσουν όπως έπεσαν στο "Baia Mare"  είτε με είτε χωρίς κυανιούχα. Και ότι το προκύπτον οικονομικό όφελος, δεν θα εξαφανίζεται τη …νύχτα αλλά θα διαχέεται συσχετιζόμενο με την τοπική κοινωνία και την συνοχή της. Και τέλος, last but never least, μένουν οι τοπικές κοινωνίες, μένει ο πολίτης και η βαρύνουσα κατά την άποψή μου γνώμη του, η οποία σχετίζεται άμεσα με το πόσο ενημερωμένος είναι, άρα σχετίζεται και με τη δική σου δουλειά… Διότι αν κάποιος, δεν γνωρίζει τι είναι το …τέρας του Λοχ Νες και όλοι του μιλάνε για ένα τέρας, είναι εύκολο και να υπερβάλει και να παρερμηνεύσει και να οδηγηθεί σε λάθη.. Ειδικά όταν είναι ο απλός πολίτης, ο ταλαιπωρημένος πολίτης, ο παραπλανημένος πολίτης… Και τότε δεν απέχουμε πολύ από το να χάσουμε το «χρυσάφι» αφού κάποιοι τρομολάγνοι μύθοι θέλουν να το απαξιώνουν σε χώμα!

Και ξέρεις, τώρα πια το ξέρει ο καθένας, αυτό (το να κάνεις το χρυσάφι χώμα) είναι πολύ ευκολότερο από εκείνη την ουτοπική ευχή που μας δίναν για κατευόδιο οι γιαγιάδες μας. Είναι εύκολο να βλέπει κανείς από τη μια μεριά της «μπουλντόζας» όποια κι αν είναι αυτή, είτε η μεριά των greenies είτε η μεριά των brownies…  Είναι εύκολο, για παράδειγμα,  να βλέπεις τον βασιλιά πάντοτε γυμνό, τα μεταλλεία απανταχού της γης σκοτεινά, φαιά, επικίνδυνα και τελείως άχρηστα.. Αρκεί να χρησιμοποιούμε τα προϊόντα τους, άκριτα, υποκριτικά και αλόγιστα: τι σχέση έχει αλήθεια το ρυπογόνο μεταλλείο και το φαιό νταμάρι με τον φορητό μου υπολογιστή και την «πράσινη» ζωή μου; Τι σχέση έχει ο κακός λιγνίτης με το ενεργειακό μου παρόν και κυρίως με το μέλλον μου;

Να στο πω εγώ φίλε καλόπιστε αγνοούντα καταναλωτή, αν και το ξέρεις πλέον πολύ καλά. Χωρίς τα «καλούδια» του ορυκτού πλούτου δεν θα μπορούσαμε, να φτιάξουμε το σπίτι μας, τις υποδομές μας, να μορφωθούμε, να ζήσουμε με τα δεδομένα του πολιτισμού που έχουμε αναπτύξει.. Τόσο το παρόν όσο και το μέλλον μας, αειφόρο ή μη,  στηρίζονται σε υλικά που πρέπει να εξορυχθούν: τα μέταλλα, τις σπάνιες γαίες, τα δομικά υλικά, το πυρίτιο...

Ομως, αγαπητέ, περιφερόμενοι ένθεν και εκείθεν είτε ως greenies είτε ως brownies, χάνουμε την μοναδική ευκαρία που έχει κάποιο νόμημα σήμερα: την ευκαιρία της βιωσιμότητας. Διότι,   η «βιωσιμότητα» δεν είναι κάτι που εξαρτάται από τη μεριά της "μπουλντόζας" που βλέπει κανείς. Διότι άλλο είναι να κομπάζεις οικολογικά, με ένα διαρκές «όχι» στα χείλη πρεσβεύοντας το «αειφόρο τίποτε»  κι άλλο να κάνεις πράξη την περιβαλλοντική σου ευαισθησία με τρόπο που δεν αντιστρατεύεται αλλά αντιθέτως ενισχύει την ανάπτυξη...

Δεν λέω- προς θεού- ότι αυτή η προσπάθεια γίνεται χωρίς προβλήματα, ρίσκο και αστοχίες. Δεν λέω πως αποτελεί πανάκεια, ούτε ότι  δεν υφίσταται ο κίνδυνος να την εκμεταλλευτούν τα άνομα ιδιωτικά συμφέροντα που καραδοκούν. Δεν λέω καν πως υπάρχει χρυσάφι, αντίθετα μάλιστα λέω ότι κανένα κοίτασμα δεν είναι από μόνο του χρυσάφι.. (δες εδώ:  Η αλήθεια για τον Ελληνικό Ορυκτό Πλούτο ). Λέω όμως πως η επιστήμη και τεχνολογία μας έχουν προτείνει λύσεις για να δώσουμε τον αγώνα της βιωσιμότητας, και πως σε αυτην την κατεύθυνση πρέπει να αγωνιστούμε.

Το "χρυσάφι" λοιπόν είναι αυτός ο αγώνας για τη βιώσιμη ανάπτυξη, για τη μετάβαση προς τη βιώσιμη κοινωνία. Αυτό χρειάζεται σήμερα για να γυρίσει ο ήλιος, αυτή είναι η πρόκληση των καιρών. Αυτή είναι η Λευκή Βίλβα μας!

Πάλι συγχαρητήρια!'

Αναδημοσίευση από το www.oryktosploutos.net

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ BLOG: Θέλουμε και εμείς με τη σειρά μας να συγχαρούμε τους συντελεστές του "Εξάντα", καθώς έχουν καταφέρει να περνούν τις προσωπικές τους απόψεις για τη ζωή, την κοινωνία, την πολιτική πολύ έξυπνα και αθώα, με τη μορφή ντοκυμαντέρ και να αμοίβονται γι' αυτό από τη δημόσια τηλεόραση. Συγχαρητήρια και πάλι!!!