ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΧΡΥΣΟΥ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΑΙΡΕΙ ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ

Η φωτογραφία είναι από την ιστοσελίδα της "Ελληνικός Χρυσός"

Μία αισιόδοξη και ευχάριστη, για ορισμένους, είδηση έγινε γνωστή πρόσφατα, η οποία όμως δεν έλαβε τη δημοσιότητα που είχε λάβει η αντίστοιχη δυσάρεστη είδηση πριν από οκτώ μήνες περίπου.

Είναι γνωστό και ενδεχομένως αρκετοί να θυμούνται, δεδομένου ότι οι σχετικές εικόνες προβλήθηκαν από πολλά μέσα και διαδόθηκαν στο διαδίκτυο, ότι, τον περασμένο Ιανουάριο, στην Βραζιλία, είχε εκδηλωθεί αστοχία σε φράγμα υγρής απόθεσης τελμάτων ενός σχετικά παλαιού μεταλλείου σιδήρου. 

Εξαιτίας της εκδήλωσης της εν λόγω αστοχίας, η λειτουργία του αντίστοιχου μεταλλείου διακόπηκε και οι αρμόδιες υπηρεσίες προέβησαν σε επιθεωρήσεις, ελέγχους και αξιολογήσεις, τόσο του συγκεκριμένου φράγματος που αστόχησε, όσο και όλων των άλλων φραγμάτων του ίδιου μεταλλείου που υφίστανται στην περιοχή.

Κάποιος θα ανέμενε ότι η διακοπή των εργασιών εκμετάλλευσης στο μεταλλείο αυτό θα ήταν οριστική και δεν θα συνεχίζονταν στο μέλλον αφενός και αφετέρου θα σκεφτόταν ότι δεν πρέπει να εκκινήσει η λειτουργία νέων μεταλλείων στα οποία απαιτείται η κατασκευή φραγμάτων απόθεσης των απορριμμάτων της μεταλλευτικής δραστηριότητας. 

Θα συνέβαιναν αυτά εάν τα αίτια εκδήλωσης τέτοιων αστοχιών δεν ήταν γνωστά και δεν ήταν δυνατόν να αντιμετωπιστούν και εάν δεν υπήρχε αδήριτη και επιτακτική ανάγκη να λειτουργούν τα μεταλλεία, προκειμένου να εξορύσσονται ορυκτές πρώτες ύλες προς κάλυψη της ολοένα αυξανόμενης ζήτησης υλικών αγαθών από τον άνθρωπο.

Η εν λόγω ανάγκη κυρίως, σε συνδυασμό με τη μέριμνα να αποφευχθούν στο μέλλον παρόμοιες αστοχίες και οι δυσμενείς επιπτώσεις τους, επέβαλαν την εξεύρεση και ανάπτυξη κατάλληλων πρακτικών αντιμετώπισης των αιτίων που προκαλούν τέτοιου είδους αστοχίες στα φράγματα απόθεσης των απορριμμάτων της μεταλλευτικής δραστηριότητας, καθώς και τεχνικών λύσεων ανάσχεσης και περιορισμού των προβλημάτων που δύνανται να προκληθούν σε περίπτωση εκδήλωσης αστοχίας παλαιών κυρίως φραγμάτων, όπως τα αναφερόμενα ανωτέρω, στα οποία δεν είναι δυνατή πλέον η εφαρμογή των σύγχρονων πρακτικών αντιμετώπισης πρωτογενώς των αιτίων.

Χαρακτηριστικά και ενδεικτικά αναφέρεται ότι, στην περίπτωση του αναφερόμενου ανωτέρω παλαιού μεταλλείου σιδήρου στην Βραζιλία, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συνέχιση της μεταλλευτικής δραστηριότητας υπό τις σύγχρονες και αυστηρότερες απαιτήσεις συνθηκών ασφάλειας, μετά και την εκδηλωθείσα αστοχία, αποφασίσθηκε η κατασκευή νέων φραγμάτων, κατάντη των υφιστάμενων, με τα οποία καθίσταται εφικτή η συγκράτηση των υλικών που θα διαχυθούν σε περίπτωση νέας αστοχίας στα υφιστάμενα φράγματα. 

Η εφαρμογή της εν λόγω τεχνικής λύσης, κόστους εκατοντάδων εκατομμυρίων δολλαρίων, επιτρέπει πλέον τη συνέχιση της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην εν λόγω περιοχή της Βραζιλίας, υπό τις απαιτούμενες συνθήκες ασφάλειας, σύμφωνα και με την πρόσφατη σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα ειδικού ενδιαφέροντος www.mining.com.

Η αποκτηθείσα και καταγεγραμμένη εμπειρία από τις αστοχίες φραγμάτων που έχουν συμβεί στο παρελθόν σε φράγματα απόθεσης των απορριμμάτων της μεταλλευτικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη κατάλληλων πρακτικών αντιμετώπισης των πρωτογενών αιτίων, παρέχουν τη δυνατότητα, στα νέα μεταλλεία, να σχεδιάζονται και να υλοποιούνται φράγματα στα οποία δεν υφίσταται πλέον ουσιαστικός κίνδυνος αστοχίας τους.

Στην περίπτωση του κοιτάσματος «Σκουριές», η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. αξιοποιώντας την υφιστάμενη τεχνογνωσία και τεχνολογία, αποφάσισε να υιοθετήσει την τεχνική της ξηρής απόθεσης των απορριμμάτων της μεταλλευτικής δραστηριότητας, εφαρμόζοντας την τεχνολογία αφύγρανσης, με την οποία αφαιρείται με μηχανικό τρόπο, με φιλτρόπρεσσες, το νερό από τα προς απόθεση απορρίμματα, βελτιώνοντας σημαντικά τα γεωμηχανικά χαρακτηριστικά τους, καθώς μετατρέπονται από ημίρευστη κατάσταση, σε στερεή κατάσταση. 

Μετά την αφαίρεση του νερού, τα απορρίμματα αποκτούν μεγαλύτερη αντοχή και ανθεκτικότητα, με αποτέλεσμα να είναι περισσότερο σταθερά στη θέση όπου αποτίθενται, ενώ σε συνδυασμό με το γεγονός ότι απουσιάζει πλέον το νερό ως διακριτή φάση, ελαχιστοποιείται η δυσμενής επίδρασή του και κατ’ επέκταση ο κίνδυνος αστοχίας των φραγμάτων που θα τα συγκρατούν. 

Επιπροσθέτως, με την υιοθέτηση της τεχνικής ξηρής απόθεσης των απορριμμάτων της μεταλλευτικής δραστηριότητας στις «Σκουριές», περιορίζεται δραστικά ο συνολικός όγκος των απορριμμάτων που θα πρέπει να αποτεθούν, γεγονός το οποίο έχει ως αποτέλεσμα να καταργείται το ένα από τα δύο φράγματα που προβλέπονταν στον αρχικό σχεδιασμό της εκμετάλλευσης και να περιορίζεται το άμεσο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της εκμετάλλευσης στις «Σκουριές», καθώς και οι δυνητικές επιπτώσεις.

Ακόμη, η εφαρμογή της τεχνικής ξηρής απόθεσης συνεπάγεται και ένα ακόμη περιβαλλοντικό ωφέλημα. Το νερό που θα συλλέγεται από τη διαδικασία αφύγρανσης δύναται να επαναχρησιμοποιείται στη διαδικασία επεξεργασίας του μεταλλεύματος και επομένως θα περιορίζεται αντίστοιχα η ανάγκη χρήσης φρέσκου νερού στη μεταλλευτική διαδικασία εκμετάλλευσης του  κοιτάσματος «Σκουριές». 

Επιπροσθέτως, άμεσου περιβαλλοντικού χαρακτήρα στοιχείο είναι και το γεγονός ότι από την τελική διαμόρφωση του χώρου απόθεσης αναμένεται να απουσιάζει η διακριτή υγρή φάση και να μην υφίσταται η γνωστή λίμνη, οπότε θα είναι ευχερέστερη η αξιοποίηση της τελικής επιφάνειας του απόθεσης των απορριμμάτων της μεταλλευτικής δραστηριότητας ή η ενσωμάτωση της απόθεσης στο φυσικό περιβάλλον.

Τέλος, η εφαρμογή της εν λόγω βέλτιστης διαθέσιμης τεχνικής ξηρής απόθεσης και της αντίστοιχης σύγχρονης τεχνολογίας αφύγρανσης των απορριμάτων της μεταλλευτικής δραστηριότητας στις «Σκουριές», συνεπάγεται και το διπλασιασμό, σύμφωνα με τον επενδυτή, των αντίστοιχων θέσεων εργασίας στη σχετική επιμέρους διαδικασία διαχείρισης των υλικών αυτών, γεγονός το οποίο έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τοπική οικονομία και καθιστά επωφελή την υλοποίηση της επένδυσης για ακόμη περισσότερους κατοίκους του Δήμου Αριστοτέλη.

Αξίζει να τονιστεί ότι ο επενδυτής αποφάσισε να τροποποιήσει τον αρχικό σχεδιασμό της μεταλλευτικής δραστηριότητας στις «Σκουριές» ως προς τον τρόπο διαχείρισης των αντίστοιχων απορριμμάτων και να αξιοποιήσει τις βέλτιστες διαθέσιμες πρακτικές και την αντίστοιχη σύγχρονη τεχνολογία προς βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας αφενός και αφετέρου προς περιορισμό τόσο του άμεσου περιβαλλοντικού αποτυπώματος της επένδυσης, όσο και του έμμεσου και δυνητικού, παρά το ότι προκαλεί αξιόλογη αύξηση του αντίστοιχου κόστους της επένδυσης λόγω των επιπλέον εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού που απαιτούνται. 

Τα ανωτέρω άλλωστε εφαρμόζονται ήδη στο χώρο απόθεσης «Κοκκινόλακκας», όπου αποτίθενται τα απορρίμματα της μεταλλευτικής δραστηριότητας των μεταλλείων «Μαύρες Πέτρες» και «Ολυμπιάδα» της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε..

Η εν λόγω απόφαση του επενδυτή είναι μία ακόμη χειροπιαστή απόδειξη της περιβαλλοντικής του ευαισθησίας, γεγονός το οποίο διασφαλίζει και το Ελληνικό δημόσιο και την τοπική κοινωνία. 

Είναι στη διακριτική ευχέρεια του υπουργείου και του αρμόδιου υπουργού να αξιοποιήσει τόσο τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, όσο και τη γενικότερη διάθεση του επενδυτή, επ’ ωφελεία του δημόσιου συμφέροντος και επ’ ωφελεία όλων μας.

Με εκτίμηση,

Αθανάσιος Γ. Καρίνας