1ο THESSALONIKI SUMMIT: ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο Χαλκιδικιώτης εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μ. Σχοινάς

Της Σοφίας Χριστοφορίδου

Αν το 1ο Thessaloniki Summit που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος ήταν αγγελία σε εφημερίδα θα έγραφε «Ζητούνται επενδυτές και όραμα για τη Θεσσαλονίκη, τη Β. Ελλάδα και τη χώρα».

Το όραμα για την πόλη ήλθε μέσω Βρυξελλών. Ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, που έζησε για πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη συνεχίζει να κάνει όνειρα για την πόλη των φοιτητικών του χρόνων.

Ονειρεύεται μια πόλη που θα είναι ταυτόχρονα η «Πρωτεύουσα της Εξωστρέφειας» αλλά και η «Πρωτεύουσα της Διασκέδασης της Ευρώπης». «Μια πόλη που θα δικαιώνει το όραμα του Παπαναστασίου, του Βενιζέλου και του Καραμανλή, που την ήθελαν γέφυρα προς τους πολιτισμούς της Δυτικής Ευρώπης, των Βαλκανίων και της Ανατολής».

Για να συμβούν όλα αυτά θα χρειαζόταν να δεσμευτούν όλοι οι φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, των Πανεπιστημίων, των επιχειρήσεων, των ΜΚΟ και των ερευνητικών κέντρων σε μια «Magna Carta για την Ευρωπαϊκή Θεσσαλονίκη», που θα τους δεσμεύει σε μέσο – μακροπρόθεσμο ορίζοντα για κοινές αναπτυξιακές προτεραιότητες και θα προσδιορίζει το στίγμα της πόλης στην περιοχή αλλά και στην ΕΕ. «Σίγουρα μια τέτοια πρωτοβουλία έχει καθυστερήσει αλλά υπάρχει ακόμη χρόνος».

Εξωστρέφεια vs στατικότητας

Στη Θεσσαλονίκη συγκρούονται «η φιλοδοξία για μια δυναμική, εξωστρεφή πόλη που συγκεντρώνει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον του διεθνούς περίγυρου και των επισκεπτών της, με την παραδοσιακή, συμβατική και συνήθως στατική αντίληψη των κατοίκων και των φορέων της που αρκούνται να βλέπουν το μέλλον απλά ως μια βελτιωμένη εκδοχή του παρελθόντος», τόνισε ο κ. Σχοινάς. 

«Σε μια ευρύτερη ενότητα που οριοθετείται μεταξύ Κωνσταντινούπολης, Βελιγραδίου, Σόφιας, Κύπρου και Ισραήλ προβάλλει μια μοναδική ευρωπαϊκή βιτρίνα soft power, ήπιας ισχύος, μια πόλη-σταυροδρόμι εκπαίδευσης, τουρισμού και πολιτισμού αφήνοντας πίσω την εικόνα της πόλης-σύνορο, που η πρόσφατη ιστορία την ανάγκαζε να γυρίζει την πλάτη αντί για το μέτωπο στους γείτονες», είπε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε ότι 

«Η εξωστρέφεια της Θεσσαλονίκης και της Βορείου Ελλάδας αποτελεί αίτημα των καιρών, απόλυτη οικονομική και πολιτιστική αναγκαιότητα» είπε, καλώντας τις ζωντανές δυνάμεις των τοπικών κοινωνιών να συνεχίσουν να προσπαθούν.

Τα πέντε κλειδιά

Οι προτάσεις που κατέθεσε ο κ. Σχοινάς είναι οι εξής:

1. Η αξιοποίηση του λιμανιού από μόνη της έχει τη δυναμική να αναδιατάξει συνολικά τον ρόλο της πόλης ως βασική πύλη εισόδου της ΝΑ Ευρώπης. Πρόκειται για τον πραγματικό καταλύτη, τη χρυσή σφαίρα της ανάπτυξης. 

Δεν είναι δυνατόν το θέμα να παραπαίει ακόμη μεταξύ τοπικών δογματισμών και συντεχνιασμών που αναβάλλουν – αν δεν αναιρούν – τη στρατηγική αυτή κίνηση που θα αλλάξει καταλυτικά την πόλη και την περιοχή. Στο μεταξύ η Σμύρνη, το Μπουργκάς, η Βάρνα ακόμη και το Δυρράχιο ενισχύονται. 

Όποιος έχει ακόμη αμφιβολίες, ας ρίξει μια ματιά στον Πειραιά που απέχει ως και 500 χιλιόμετρα παραπάνω από τα βόρεια εξαγωγικά μας σύνορα.

2. Η ενίσχυση των πλεονεκτημάτων μας σε τομείς όπως τα logistics, η ενέργεια, οι υπηρεσίες τουρισμού, διατροφής, υγείας, σχεδίου, πληροφορικής απαιτούν όχι τόσο πόρους και υποδομές, αλλά κυρίως σάρωμα των εμποδίων και των κανονιστικών περιορισμών.

3. Η πολύπαθη ζώνη καινοτομίας δε νοείται επί 15 χρόνια να καταλήγει σε μια συνεχή εναλλαγή πολιτικών φίλων και να εξαντλείται σε στενόμυαλες αναλύσεις της κτηματικής αγοράς, αντί απλά να αντιγράψει πιστά ένα από τα δεκάδες ανάλογα επιτυχημένα ευρωπαϊκά παραδείγματα.

4. Η τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση έχει πολλά να διδαχθεί από τα ευρωπαϊκά πρότυπα μητροπολιτικών συνεργασιών που οικοδομούν σε βάση συναίνεσης, και όχι στείρων τοπικισμών, την αντιμετώπιση θεμάτων όπως η διαχείριση απορριμμάτων, ο περιφερειακός σχεδιασμός και οι νέες μορφές τουρισμού. 

Επί παραδείγματι ο Όλυμπος, το Δίον, η Βεργίνα, η Αμφίπολη, η Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, η Χαλκιδική και το Άγιο Όρος πρέπει να προωθηθούν ως ένα ενιαίο εθνικό τουριστικό προϊόν.

5. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο μαζί με το Πανεπιστήμιο Μακεδονία, το Διεθνές Πανεπιστήμιο, το ΤΕΙ, αλλά και τα πολλά δυναμικά ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα πρέπει να πρωταγωνιστήσουν σε αυτή τη μεγάλη, ιστορικής σημασίας στροφή εξωστρέφειας. Δεν είναι αργά για να συνδεθεί η γνώση με τον παραγωγικό ιστό της Μακεδονίας, ώστε να προκύψει επιτέλους ένας πόλος έρευνας και ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή.

Οι επιχειρηματίες της Βόρειας Ελλάδας

Στο συνέδριο, μέλη της κυβέρνησης όπως ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης και ο υφυπουργός Αλέξης Χαρίτσης και τραπεζικά στελέχη διεθνών οργανισμών όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων μίλησαν για τους διαθέσιμους δημόσιους και κοινοτικούς πόρους που θα χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη. 

«Λεφτά υπάρχουν, από funds, ξένους επενδυτές, ευρωπαϊκά προγράμματα, υπάρχουν και στα σεντούκια. Τι λείπει; Εμπιστοσύνη και επιχειρηματίες. Αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο» παρατήρησε ο Πάνος Παπάζογλου της Enrst & Young Greece. 

Κατά τον ίδιο πάντως, οι περισσότερες από τις επιχειρήσεις που κατάφεραν να σταθούν στα πόδια τους κατά τη διάρκεια της κρίσης είναι στη Β. Ελλαδα, καθώς δεν ήταν ποτέ κρατικοδίαιτες και λειτουργούσαν «μακριά από υπουργικά δωμάτια». 

Μάλιστα, όπως είπε, οι ευκαιρίες στη Β. Ελλάδα βρίσκονται: 

α) στον αγροτικό κλάδο (όπου έγιναν ήδη κάποιες επενδύσεις αλλά χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά), κάτι που θα φέρει και νέες επενδύσεις στη μεταποίηση και 

β) στις συνεργασίες των επιχειρήσεων με την ακαδημαϊκή κοινότητα, για τη δημιουργία τεχνολογικών clusters.

Στα πλεονεκτήματα της περιοχής συμπεριέλαβε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης (που μπορεί να λειτουργήσει και ως «αναπτυξιακός καταλύτης» όταν περάσει στον ιδιωτικό τομέα) μαζί με τα λιμάνια της Κάβαλας και της Αλεξανδρούπολης, την Εγνατία Οδό, τα αεροδρόμια τα οποία θα αναπτύξει η Fraport, και το δίκτυο αγωγών ενέργειας. 

Όσοι από τους ομιλητές δραστηριοποιούνται στη Β. Ελλάδα έδωσαν τη δική τους απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, αν δηλαδή υπάρχουν ή όχι επιχειρηματίες και γιατί.

Ο διευθύνων σύμβουλος της «Ελληνικός Χρυσός» (θυγατρικής της Eldorado Gold) Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος υπενθύμισε ότι χρειάστηκαν επτά χρόνια για να πάρει την πρώτη άδεια και 16 θετικές αποφάσεις από το ΣτΕ για να δρομολογηθεί μια επένδυση ύψους 1 δισ.δολ. 

Σύμφωνα με τον ίδιο θα μπορούσαν να έρθουν στη Bόρεια Ελλάδα 15 « Eldorado», καθώς η αξία του ορυκτού πλούτου στην περιοχή, πλην των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, είναι αξίας 80 δισ. ευρω. 

Η εμπειρία της «Ελληνικός Χρυσός» με τη γραφειοκρατία ίσως εξηγεί το γιατί δεν ήλθαν ακόμη οι υπόλοιπες 14 «Eldorado».

Ο όμιλος Dimera του Ιβάν Σαββίδη επένδυσε 130 εκατ. στη Βόρεια Ελλάδα τα τελευταία τριάμισι χρόνια και θα μπορούσε να κάνει διπλάσιες ή και τριπλάσιες επενδύσεις όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Αρτούρ Νταβιντιάν. 

Αλλά για να συμβεί αυτό, θα χρειαζόταν να υπάρχουν πιο ευνοϊκοί όροι στη χώρα. Με τον όρο «ευνοϊκοί όροι» η εταιρεία εννοεί το στοιχειώδες: να σταματήσουν οι αναδρομικές φορολογικές ρυθμίσεις και να μην αιφνιδιάζονται οι επιχειρηματίες.

Ο ιδρυτής της Alumil Γιώργος Μυλωνάς σημείωσε ότι ως χώρα χάσαμε όλες τις φάσεις ανάπτυξης βιομηχανίας, με συνεχείς αποτυχημένες πολιτικές βιομηχανικής ανάπτυξης, και «χώρα χωρίς βιομηχανία είναι τενεκές ξεγάνωτος» όπως είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «η Ελλάδα μπορεί να έχει πρώτης τάξεως βιομηχανία αρκεί να καταλάβει τι είδους βιομηχανία». 

Όσο για το μισθολογικό κόστος, είπε ότι δεν είναι αυτό το πρόβλημα για τις επιχειρήσεις αλλά κυρίως το χρηματοπιστωτικό και το μη μισθολογικό κόστος. Για να έρθουν επενδύσεις από το εξωτερικό χρειάζεται κατάλληλο επιχειρηματικό περιβάλλον και «η δικαιοσύνη να είναι αδιαμφισβήτητη» όπως είπε χαρακτηριστικά.

Πάντως για την υφυπουργό Οικονομίας με αρμοδιότητα σε θέματα της βιομηχανίας Θεοδώρα Τζάκρη είναι προσχηματικό και ίσως να υποκρύπτει και πολιτική σκοπιμότητα το να λέγεται ότι η σημερινή κυβέρνηση βάζει εμπόδια στις επενδύσεις. 

Μιας και εμπόδια δεν υπάρχουν, κάλεσε πρώτα τους Έλληνες επιχειρηματίες να κάνουν την αρχή και να επενδύσουν στη χώρα, για να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους και οι ξένοι.

Το παράδειγμα της ΠΓΔΜ

Αρκετά θα είχε να μάθει η Ελλάδα από το παράδειγμα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Εκεί ο υπουργός Επενδύσεων πριν εμπλακεί με την πολιτική ήταν για 20 χρόνια επιχειρηματίας στις ΗΠΑ και επέστρεψε στη χώρα του με στόχο να την μετατρέψει σε «επενδυτικό παράδεισο». 

Μπορεί να υπερηφανεύεται ότι η πΓΔΜ προσφέρει τα χαμηλότερα λειτουργικά κόστη αλλά και συνταγματικές εγγυήσεις για τους επενδυτές. Έχει δημιουργήσει 12 ζώνες με μηδενικό ΦΠΑ για δέκα χρόνια για όσες επιχειρήσεις εγκαθίστανται εκεί. 

Επίσης δε φορολογεί καθόλου τα κέρδη που επανεπενδύονται, ο φορολογικός συντελεστής για το εισόδημα είναι 7,4%, ενώ το κράτος καλύπτει τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων έως 35 ετών, για να καταπολεμήσει την ανεργία των νέων. 

Όμως όπως αναγνώρισε, «κανείς δεν ενδιαφέρεται μόνο για τη φορολογία αν δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά του». Η χώρα είναι στο Νο1 της Ευρώπης και Νο2 του κόσμου στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας στην κατηγορία έναρξη επιχείρησης (πίσω μόνο από τη Σιγκαπούρη) και συνολικά 12η στον κόσμο στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Σημειωτέον ότι η Ελλάδα είναι στην 60η θέση στην ίδια κατάσταση.

Αθ. Σαββάκης: Η μεταποίηση να τεθεί στο επίκεντρο

Η εκπόνηση και η υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδίου οικονομικής πολιτικής που θα οδηγεί τη χώρα σε έξοδο από την κρίση, με τόλμη, ειλικρίνεια, συγκεκριμένα μέτρα επαρκώς κοστολογημένα, αλλά και με ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα, αποτελεί το βασικό ζητούμενο για τον επιχειρηματικό κόσμο της Βόρειας Ελλάδας από την κυβέρνηση, ώστε να επιτευχθεί η πολυπόθητη οικονομική ανάπτυξη, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΒΒΕ, Αθανάσιο Σαββάκη. 

Σε αυτό το στρατηγικό σχέδιο στο επίκεντρο πρέπει να τεθεί ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας και κυρίως η μεταποιητική δραστηριότητα. Ο κ. Σαββάκης κάλεσε την πολιτεία και τη δημόσια διοίκηση να αξιοποιήσουν την εμπειρία και την τεχνογνωσία φορέων όπως ο ΣΒΒΕ, που υποστηρίζουν έμπρακτα την επιχειρηματικότητα στη χώρα, αφού κανείς δεν ξέρει καλύτερα τα προσκόμματα και τις λύσεις της καθημερινότητας των επιχειρήσεων. 

Άλλωστε, όπως είπε χαρακτηριστικά ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, χωρίς επενδύσεις δεν μπορούμε να πάμε πουθενά. Σημείωσε πάντως πως τα πρώτα χρήματα που θα έρθουν θα επιλέξουν τους πιο εύκολους προορισμούς, ήτοι τα κρατικά ομόλογα και τα δεύτερα θα κατευθυνθούν σε επιχειρήσεις που είναι ήδη εδώ, άρα στο ελληνικό χρηματιστήριο.

Δημοσιεύτηκε στην «Μακεδονία» της Κυριακής» στις 16 Οκτωβρίου 2016

*Ακολουθεί το βίντεο της παρουσίασης του Αντιπροέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της Ελληνικός Χρυσός Μιχάλη Θεοδωρακόπουλου του επενδυτικού έργου στο μεταλλευτικό πεδίο της ΒΑ Χαλκιδικής στο 1ο THESSALONIKI SUMMIT.