ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ ΓΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΞΟΡΥΞΗ

Του Δρ. Γεωλογίας Νικολάου Αρβανιτίδη

Οι σύγχρονες κοινωνίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες (ΟΠΥ). Η ενεργειακή τεχνολογία, η τεχνολογία της πληροφορικής και των επικοινωνιών, τα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, οι υποδομές, η λογιστική και η παραγωγή τροφίμων στηρίζονται ολοένα και περισσότερο σε ένα διαρκώς αυξανόμενο αριθμό ορυκτών και μετάλλων. 

Για παράδειγμα, η παραγωγή ενός προσωπικού υπολογιστή ή ενός έξυπνου τηλεφώνου χρειάζεται πάνω από 40 στοιχεία. Η ταχύτατα εξελισσόμενη αντικατάσταση των κινητήρων εσωτερικής καύσης με τεχνολογία ηλεκτρικής ενέργειας στην αυτοκινητοβιομηχανία και η διεύρυνση της χρήσης της αιολικής και ηλιακής ενέργειας έχουν σαν αποτέλεσμα την τεράστια ζήτηση εξόρυξης συγκεκριμένων μετάλλων όπως είναι το λίθιο, το κοβάλτιο και οι σπάνιες γαιές. 

Η χρήση πολλών από αυτά τα υψηλής τεχνολογίας μέταλλα προβλέπεται να αυξηθεί κατά πολύ στο μέλλον, και η εκμετάλλευση πρωτογενών κοιτασμάτων ΟΠΥ είναι ο μόνος τρόπος για την παραγωγή τους. Τα ορυκτά παρέχουν επίσης τα υλικά για την κατασκευή κατοικιών, σχολείων, νοσοκομείων και άλλων υποδομών. 

Τα ορυκτά και τα μέταλλα είναι επίσης απαραίτητα για την ανάπτυξη και εφαρμογή «ανανεώσιμων» «πράσινων» τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας με βασικό ζητούμενο τις χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. 

Η παραγωγή αιολικής ενέργειας για παράδειγμα απαιτεί τεράστιες ποσότητες συμβατικών ΟΠΥ, συμπεριλαμβανομένων των αδρανών υλικών για την αγκύρωση τους με σκυρόδεμα, του χαλκού για τις περιελίξεις του κινητήρα και των καλωδίων μεταφοράς, και του αλουμινίου για την κατασκευή τους . Γενικά τα ορυκτά και τα μέταλλα έχουν θεμελιακό ρόλο στην αποτελεσματική διαχείριση και προστασία των κοινωνιών απέναντι στην αλλαγή του κλίματος λόγω της χρήσης τους στις προαναφερόμενες τεχνολογίες.

Η κατανάλωση ορυκτών και μετάλλων συνδέεται έντονα με την οικονομική ανάπτυξη και την αστικοποίηση. Τρία δισεκατομμύρια επιπλέον άτομα θα εγκατασταθούν στις πόλεις μέχρι το 2050. 

Η αποδοτικότερη ανακύκλωση, η αποτελεσματικότερη αξιοποίηση μεταλλευτικών αποθεμάτων, ο καλύτερος σχεδιασμός προϊόντων και τα νέα υλικά, θα μειώσουν την κατά κεφαλήν κατανάλωση ορυκτών και μετάλλων, αλλά η παραγωγική αξιοποίηση και εξόρυξη πρωτογενών κοιτασματολογικών πηγών ΟΠΥ θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εδραίωση βιώσιμων κοινωνιών στο μέλλον.

Η γεωλογία ελέγχει και καθορίζει την θέση εμφάνισης, τον τρόπο παρουσίας και τα χαρακτηριστικά των διάφορων κοιτασματολογικών τύπων ΟΠΥ, επομένως η εξόρυξη τους περιορίζεται γεωγραφικά στο χώρο εντοπισμού τους, ενώ τα μεταλλευτικά και μεταλλικά προϊόντα που παράγονται χρησιμοποιούνται από μεταποιητικές βιομηχανίες που βρίσκονται συχνά σε ηπείρους και χώρες διαφορετικές από τη θέση του ορυχείου ή του λατομείου. 

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι τοπικοί δήμοι να μην αντιλαμβάνονται πλήρως αλλά ούτε να εκτιμούν τη σημασία της μεταλλευτικής παραγωγής στην ευημερία των ανθρώπων που ζουν σε άλλες χώρες, ιδιαίτερα εάν δεν υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά στα πλεονεκτήματα και τη δίκαιη κατανομή του οφέλους που προκύπτει.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα δεν έχει δυνατότητα χωροταξικής επιλογής περιοχών και θέσεων που μπορεί να είναι πρακτικά βέλτιστες, κοινωνικά κατάλληλες και αποδεκτές, περιβαλλοντικά φιλικές, και πολιτικά επιλέξιμες και εφικτές. 

Αυτό σημαίνει ότι οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις ενδέχεται να αντιμετωπίσουν καταστάσεις που θα μπορούσαν να προξενήσουν σειρά προκλήσεων με ηθικό περιεχόμενο, αλλά και δεοντολογική διάσταση, όπως είναι, η σχέση με τις τοπικές κοινωνίες, η θέση στο τοπίο, το περιβάλλον, οι σχέσεις με την τοπική εξουσία και τις εθνικές κυβερνήσεις, η φθίνουσα διακυβέρνηση και ο αυξημένος κίνδυνος διαφθοράς και δωροδοκίας. 

Είναι απαραίτητο να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις με υπεύθυνο τρόπο. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι γεωεπιστήμονες και οι μηχανικοί θα χρειαστεί να αναπτύξουν τις δυνατότητές και ικανότητες τους σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των τοπικών δήμων και συναφών με αυτές κοινωνικών θεμάτων.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα ορυχεία μπορούν να αποφέρουν θετικά οφέλη στις χώρες που βρίσκονται, αλλά μπορούν παράλληλα να επιβαρύνουν το περιβάλλον και τους τοπικούς πληθυσμούς, εάν οι κοινωνικές σχέσεις, τα κοιτασματολογικά αποθέματα και οι παραγωγικές λειτουργίες δεν αντιμετωπιστούν σωστά. 

Ο θεμελιώδης στόχος πρέπει να είναι η δίκαιη κατανομή των ωφελειών που προκύπτουν από την ανάπτυξη και την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων στους ανθρώπους και το περιβάλλον. Η υπεύθυνη πλοήγηση στο θέμα αυτό απαιτεί ισχυρή και σταθερή ηθική πυξίδα.

Την συνέχεια αυτής της καταπληκτικής ανάρτησης μπορείτε να την βρείτε ΕΔΩ.