GREECE THINK TANK COVID - 19: Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ

Γράφει η Αθηνά Αντωνιάδου*

Είναι κοινώς αποδεκτό πως η πανδημία COVID-19 παρουσιάζει μια άνευ προηγουμένου πρόκληση σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι βέβαιο πως αυτή η πολυεπίπεδη παγκόσμια κρίση θα επηρεάσει αισθητά τον τρόπο με τον οποίο ελεύθερα μετακινούμαστε, ζούμε, εργαζόμαστε αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιούμε την τεχνολογία.

Η πανδημία αυτή θα πυροδοτήσει έναν οικονομικό Αρμαγεδδώνα, ενώ σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες πριν φανούν καν τα πρώτα σημάδια του αναπόφευκτου οικονομικού ολέθρου θα εμφανιστούν τα αποτυπώματα της κοινωνικής αλλαγής με δυναμικές επιπτώσεις αυτής τόσο στη συμπεριφορά μας όσο και στην ψυχική μας υγεία. 

Η κρίση αυτή θα φέρει στην επιφάνεια αδυναμίες και κενά των υπαρχουσών πολιτικών, θα οδηγήσει στην αναθεώρηση λογικών του παρελθόντος, φέρνοντας στο φως την ανάγκη για ισχυρότερο δημόσιο τομέα. 

Την ίδια στιγμή τόσο η κοινωνία όσο και οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να απαντήσουν εάν είναι έτοιμοι να δεχτούν και να αναδείξουν στη μετά covid εποχή αυτό το νέο μοντέλο διακυβέρνησης (αυτό του ισχυρότερου δημόσιου τομέα) που μπορεί για παράδειγμα να χτίσει δρόμους, εργοστάσια, να προσφέρει καλύτερα νοσοκομεία, σύγχρονα σχολεία αλλά και Πανεπιστήμια, καλύτερες μεταφορές, καλύτερη και ποιοτικότερη στέγαση υπηρεσιών. 

Ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης που θα είναι σε θέση να διαμορφώσει σύγχρονες πρότυπες πόλεις ανταποδοτικής οικονομίας που θα σέβονται και θα αξιοποιούν το περιβάλλον με τη συμμετοχή των ίδιων των πολιτών τους.

Σύντομα θα δούμε να ανατρέπεται το διεθνές εμπορικό καθεστώς όπως το γνωρίζαμε και το οποίο πλέον δεν έχει καμία σχέση με την αλληλεγγύη, ακόμη και σε καιρό πανδημίας. Στο εξής θα είναι δύσκολο να παρέχονται εγγυήσεις πως οι χώρες θα έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά και είδη κατά τη διάρκεια μιας μελλοντικής έκτακτης ανάγκης. 

Αυτό σίγουρα δεν είναι μια τυχαία εξέλιξη. Η έλλειψη αλληλεγγύης σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο έχουν αναπτυχθεί οι οικονομίες, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πλούτου να συγκεντρώνεται στα χέρια μερικών χωρών, αλλά και ανθρώπων. Αυτό το σύστημα γρήγορα θα προκαλέσει τους πρώτους σημαντικούς πολιτικούς και κοινωνικούς τριγμούς.

Η διαχείριση αυτής της κρίσης θα θολώσει ακόμη περισσότερο το όριο μεταξύ πολιτικής και τεχνοκρατίας, εξάλλου η συζήτηση σε παγκόσμια κλίμακα δεν είναι άλλη από το εάν  η πανδημία COVID-19 και τα μέτρα που εφαρμόστηκαν από κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ήταν η αρχή ενός μακρόπνοου σχεδίου εξόδου από την κρίση ή απλώς πρόκειται για μια σιωπηλή παραδοχή αποτυχίας των τεχνοκρατών, και αξιωματούχων που βρέθηκαν όχι απλώς μικρότεροι των προσδοκιών με βάση τη θέση και τα χρυσά βιογραφικά τους, αλλά και ανέτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες αυτής της πανδημίας. 

Ο COVID-19 θα προκαλέσει ένα ισχυρό οικονομικό σοκ που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χρησιμοποιώντας είτε τα εγχειρίδια του παρελθόντος είτε την πτωχευμένη τράπεζα αλληλεγγύης της Ευρώπης και άλλων. 

Θα αποδειχτεί πολύ σύντομα πως αυτές οι ανορθόδοξες καταστάσεις απαιτούν νέα σκέψη, νέες ιδέες για την αντιμετώπισή τους από τις κυβερνήσεις.

Απαιτείται η δημιουργία μιας δεξαμενής ιδεών με την ελεύθερη συμμετοχή των κοινωνικών φορέων, πολιτών, επιστημόνων (τεχνικών pc, κοινωνιολόγων, ψυχολόγων, μηχανικών, οικονομολόγων κ.α) φοιτητών, Πανεπιστημίων και εταιρειών όπου στα πλαίσια ενός «Εθνικού think tank» next covid day θα μπορούν να εκθέτουν προτάσεις αντιμετώπισης.

Με αυτόν τον τρόπο, ενεργοποιώντας  πολλές δυνάμεις (πολλά μυαλά, όπως θα έλεγαν) είναι βέβαιο πως οι λύσεις θα ακολουθήσουν. Λύσεις, παρατηρήσεις και προτάσεις που αναμφισβήτητα όταν πηγάζουν από μια Εθνικά συγκροτημένη προσπάθεια χωρίς αγκυλώσεις, ανοιχτή στη κοινωνία δεν μπορούν παρά να έχουν διευρυμένη πολιτική αποδοχή.

Η ικανότητα των τεχνοκρατών και εμπειρογνωμόνων φαίνεται και κρίνεται υπό τις παρούσες αντικανονικές συνθήκες αλλά και τις μακροοικονομικές μελέτες, οι οποίες όχι απλώς θα προέβλεπαν αλλά θα θωράκιζαν τους πολίτες σε μια ενδεχόμενη αόρατη μάχη. 

Αντ’ αυτού είδαμε όλοι, ακόμη και χώρες πλούσιες σε κοιτάσματα, τις αποτυχημένες φόρμουλες μιας σειράς αξιωματούχων και μιας μικρής φιλοτραπεζικής ελίτ που υπέρ-πλούτιζαν μετατρέποντας την κρίση σε δική τους ευκαιρία. 

Υπό αυτές λοιπόν τις συνθήκες επιβάλλεται να αναθεωρηθεί η σχέση των μέχρι χτες τεχνοκρατών με την πολιτική ζωή και τις αποφάσεις που λαμβάνονται, με στόχο τη δημιουργία ενός επιτυχημένου κράτους.

Ήρθε η ώρα οι Έλληνες να βρουν το θάρρος να οικοδομήσουν μια διαφορετική πολιτική κουλτούρα (καλύτερη). Με επίκεντρο τις ανθρώπινες αξίες και το σεβασμό του δικαιώματος της ελευθερίας του ατόμου. Είναι πράγματι μια ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τις ψηφιακές δυνατότητες που ήδη αναπτύξαμε ως Πολιτεία εν μέσω πανδημίας. 

Ήρθε η ώρα η χώρα να πιστέψει στην επινοητικότητα του σύγχρονου Έλληνα δημιουργώντας ένα Εθνικό think tank αποτελούμενο από τη κοινωνία των πολιτών για τη διαχείριση αυτής της κρίσης, ώστε με αποδεκτούς και έξυπνους τρόπους να καταπολεμήσουμε τον COVID-19 και τις επιπτώσεις του.

* Αντωνιάδου Αθηνά

Κοινωνιολόγος, blogger, Freelance writer