"Ασπρη ή μαύρη, το χρώμα δεν έχει σημασία, αρκεί η γάτα να πιάνει τα ποντίκια" (Deng Xiao Ping)
4. Βαθμός κοινωνικοποίησης
Τα μέταλλα σαν προϊόντα/πρώτες ύλες για άλλους, περικλείουν τη δυνατότητα υψηλού βαθμού κοινωνικοποίησης. Με άλλα λόγια μπορούν να συνεχίσουν να ενσωματώνονται σε νέες παραγωγικές διαδικασίες και καθετοποιημένα προϊόντα, επεκτείνοντας την αλυσίδα προστιθέμενης αξίας, στηρίζοντας άλλους κλάδους και προωθώντας περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα. Ακόμη κι όταν τα μέταλλα ολοκληρώσουν τον πρώτο κύκλο ζωής τους, αυτός μπορεί να επαναληφθεί, πολλαπλασιάζοντας έτσι το βαθμό κοινωνικοποίησης, αφού υπάρχει η δυνατότητα ανακύκλωσης. Το όφελος αυτό φυσικά ενδιαφέρει τους παραγωγούς που επωφελούνται.
Η συνεισφορά μιας παραγωγικής δραστηριότητας στην οικονομία και στην κοινωνία, δεν είναι μόνον αυτή καθαυτή σαν παραγόμενη αξία στο ΑΕΠ ή σαν θέσεις άμεσης, έμμεσης και παράπλευρης απασχόλησης. Μέρος της δημιουργούμενης αξίας από τις παραγωγικές δραστηριότητες, αναδιανέμεται από το κράτος με διάφορες μορφές. Το παραγωγικό κεφάλαιο, όπως μιας μεταλλευτικής επένδυσης, είναι εκείνο που δίνει απασχόληση στους πολλούς, πληρώνει φόρους και ένσημα, κινεί την οικονομία, έχει βάθος χρόνου. Σε αντιδιαστολή με το «μαύρο» (δηλαδή αδήλωτο) χρήμα διαφόρων μορφών και την παραοικονομία, που δρουν στο περιθώριο και εις βάρος του παραγωγικού κεφαλαίου, δεν συμμετέχουν στην παραγωγή αξίας, παρασιτούν και δεν συνεισφέρουν στην αναδιανεμητική δραστηριότητα του κράτους.
5. Ισορροπημένη ανάπτυξη-Όχι μονοκαλλιέργειες
Η μεγαλύτερη ίσως αναπτυξιακή παγίδα, είναι η μονοκαλλιέργεια δραστηριοτήτων. Είναι γεγονός ότι η χώρα μας διαθέτει κατακερματισμένα πολυάριθμα μικρο-περιβάλλοντα, που καθιστούν δύσκολη την επιλογή πολλαπλών δραστηριοτήτων τοπικά. Όμως αυτό είναι εφικτό, εφόσον γίνει μέσα από σοβαρό κοινωνικό διάλογο, σε τοπικό επίπεδο, αλλά βέβαια και σε επίπεδο επικράτειας. Η ίδια η κοινωνία θα ορίσει το βαθμό επέμβασης στη φύση και τις δραστηριότητες που θα διασφαλίσουν το παρόν και το μέλλον της. Προφανώς, όσο περισσότερες εναλλακτικές δραστηριότητες υπάρχουν και καλλιεργούνται, τόσο πιο ισχυρή θα είναι η οικονομική βάση στις αλλαγές που θα συντελούνται γύρω της. Αυτό συνεπάγεται ανάγκη αξιοποίησης όλων των πόρων που έχουμε την ευλογία να διαθέτουμε: και των φυσικών και των ιστορικών και των πολιτισμικών και ό,τι άλλο θεωρηθεί βιώσιμα αξιοποιήσιμο.
Δυστυχώς το αναπτυξιακό μας μοντέλο (αν υποθέσουμε ότι υπήρξε ποτέ κάτι τέτοιο) θεωρούσε σαν «βαριά βιομηχανία» και ατμομηχανή της οικονομίας μας τον τουρισμό, που σε πολλές περιοχές επισκίασε κάθε (όρεξη για) άλλη δραστηριότητα. Το μοντέλο αυτό της μονοκαλλιέργειας μας οδήγησε στον εκμηδενισμό της παραγωγής, στην οικονομική καχεξία και στην πλήρη εξάρτησή μας από εισαγωγές. Ακόμη χειρότερα, φθάσαμε στο σημείο να θεωρούμε ότι η «ήπια» ανάπτυξη και δραστηριότητες είναι το μέλλον μας. Διερωτάται κανείς πότε είχαμε στη νεώτερη ιστορία μας «βαριά» ανάπτυξη και «βαριές» δραστηριότητες και τώρα αποφασίσαμε ότι το παρακάναμε. Μια ζωή είμαστε χώρα κατεξοχήν αγροτική, αλλά κι αυτό το μοντέλο οδήγησε σε αδιέξοδο οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό.
Τελευταία φαίνεται πως διαπιστώσαμε (ή καλύτερα θυμηθήκαμε όψιμα), ότι διαθέτουμε και αρκετούς ορυκτούς πόρους. Κάλλιο αργά παρά ποτέ. Σαφώς η μεταλλεία και η βιομηχανία μπορούν και πρέπει να συνεισφέρουν αποφασιστικά σαν δραστηριότητες. Μαζί με τον ποιοτικό τουρισμό, την ανταγωνιστική βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, την λελογισμένη αλιεία και τις ιχθυοκαλλιέργειες, τη ναυτιλία,…
H μεταλλεία και η βιομηχανία, ποτέ δεν διεκδίκησαν για τον εαυτό τους ρόλο μονοκαλλιέργειας. Γιατί να το κάνουν άλλωστε, αναλαμβάνοντας το βάρος της στήριξης όλης της κοινωνίας, έστω και σε τοπικό επίπεδο; Αντιθέτως, οι κατά τόπους «οικολόγοι» ή/και αυτόκλητοι αντιπρόσωποι άλλων δραστηριοτήτων, προσπαθούν μανιωδώς να εξοβελίσουν αποκλειστικά τη μεταλλεία και βιομηχανία. Προς όφελος της εκάστοτε μονοκαλλιέργειας που οραματίζονται σαν σωτήρα και της επιστροφής σε μορφές προκαπιταλιστικής οικονομίας.
Σαφώς η εξορυκτική βιομηχανία γνωρίζει τον κίνδυνο της μονοκαλλιέργειας και υποστήριζε την ισορροπημένη και βιώσιμη συν-ύπαρξη δραστηριοτήτων. Συνυπάρχοντας η ίδια μαζί τους και σήμερα. Φυσικά και με τον τουρισμό. Πολλά τα παραδείγματα, στην Κρήτη, στη Θάσο, στα Γιάννενα, στη Μήλο, στην Κίμωλο, στη Μαγνησία (βλ. και Ανάβρα με τα λατομεία της !), στη Ζάκυνθο. Ούτως ή άλλως, η μεταλλεία και η βιομηχανία χρειάζονται για να αναπτυχθούν ένα περιφερειακό πλέγμα δραστηριοτήτων που θα τις υποστηρίξουν, με υλικά, παροχή εργολαβιών, υπηρεσίες, εξειδικευμένη γνώση, τεχνικό και επιστημονικό προσωπικό και αυτά με τη σειρά τους ανατροφοδοτούν νέες δραστηριότητες κοκ.
Σε αντίθεση με τα «οικολογικά» κλισέ, η ανάπτυξη της μεταλλείας και της βιομηχανίας στηρίζει τον ζωογόνο πλουραλισμό που χρειαζόμαστε για την οικονομία μας, αποτελεί σοβαρή εναλλακτική δραστηριότητα και αποτρέπει την ανάπτυξη καταστροφικών μονοκαλλιεργειών.
(συνεχίζεται)
ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου