SOSτε ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΩΤΗΡΕΣ

Σκεπτόμενος Πολίτης

«Η πληροφορία δεν είναι γνώση» (Άλμπερτ Άϊνσταιν)

 

«…Αν αναρωτηθούμε πώς πρέπει να αλλάξουμε τη διάρθρωση της κοινωνίας και του πολιτισμού της για να γίνει πιο ευνοϊκή η ανθρώπινη ζωή, πρέπει να θυμόμαστε ότι πάντα υπάρχουν ορισμένες συνθήκες που δεν μπορούμε να τις αλλάξουμε. Επιπλέον, οι τεχνολογικές και δημογραφικές διαδικασίες μερικών τελευταίων αιώνων δημιούργησαν συνθήκες που είναι επίσης αμετάβλητες. Στις περιοχές με μόνιμο και πυκνό πληθυσμό, η παραγωγή των αναγκαίων για τη ζωή αγαθών, προϋποθέτει υποχρεωτικά τον καταμερισμό της εργασίας και μια μεγάλη συγκέντρωση παραγωγικού μηχανισμού. 

Η εποχή που τα άτομα ή συγκριτικά μι­κρές ομάδες μπορούσαν να έχουν πλήρη επάρκεια, η οποία όταν κοιτάμε στα περασμένα μας φαίνεται τόσο ειδυλλιακή, έφυγε μια για πάντα. Θα είναι απλώς μια μικρή υπερβολή αν πούμε ότι από την άποψη της παραγωγής και κατανάλωσης, η ανθρωπότητα αποτελεί σήμερα κιόλας μια παγκόσμια κοινότητα.

Μπορώ τώρα να προσδιορίσω σύντομα την ουσία της σημερινής κρίσης. Πρόκειται για τη στάση του ατόμου απέναντι στην κοινωνία. Το άτομο συνειδητοποιεί σε μεγαλύτερο βαθμό παρά ποτέ άλλοτε την εξάρτησή του από την κοινωνία. Όμως δεν εκλαμβάνει την εξάρτηση αυτή ως θετικό φαινόμενο, ως οργανική σχέση, ως προστατευτική δύναμη, αλλά μάλλον ως απειλή κατά των φυσικών του δικαιωμάτων ή ακόμα και κατά της οικονομικής του ύπαρξης. 

Πολύ περισσότερο, η θέση του στην κοινωνία είναι τέτοια, που οι εγωιστικές του επιδιώξεις αυξάνουν συνεχώς, ενώ οι κοινωνικές επιδιώξεις, πιο αδύνατες από τη φύση τους, όλο και πιο πολύ καταρρέουν. Όλοι οι άνθρωποι ανεξάρτητα από τη θέση τους στην κοινωνία υποφέρουν από τη διαδικασία αυτή…»

(Άλμπερτ Άϊνσταιν, «Γιατί σοσιαλισμός», Τεύχος Νο 1,  περιοδικό Monthly Review, 1949)

---------------------------------------------------------------

Σχόλιο Σκεπτόμενου Πολίτη

Έξοχο άρθρο του Αλβέρτου, στο ιστορικό πρώτο τεύχος της Μηνιαίας Επιθεώρησης, περιοδικού της πάλαι ποτέ Αμερικανικής Αριστεράς. Τῷ καιρῷ εκείνῳ, ο χαρισματικός φυσικός και προοδευτικός πολίτης της διασποράς, αναλύει σε λίγες αράδες με όρους απλής διαλεκτικής, τις συνθήκες καταμερισμού της εργασίας και την αντίθεση πόλης-υπαίθρου και ατόμου-κοινωνίας. 

Το ενδιαφέρον είναι ότι με τα σημεία που αναδεικνύει, βάζει τα γυαλιά σε πολλούς φωστήρες της «Αριστεράς» και σχεδόν προφητεύει την οικολογική υστερία, που θα ακολουθήσει μετά από μερικές δεκαετίες. Έτσι, παρόμοιοι προβληματισμοί στο οικολογικό κίνημα, θα παραμείνουν μετέωροι, εξ αιτίας της αδυναμίας πολιτικής ερμηνείας των αντιθέσεων στην οικονομία της αγοράς και της έλλειψης στέρεης αντιπρότασης.

 Μοιραία οι οικολόγοι θα οδηγηθούν σε ανοησίες περί από-ανάπτυξης, άρνησης της τεχνολογίας και της προόδου, ουτοπίες περί αυτόνομων μικρών κοινοτήτων κλπ. Ο εκχυδαϊσμός και ο εκφυλισμός που φυσιολογικά θα ακολουθήσουν, θα εκτρέψουν τους εναπομείναντες αμετανόητους περιβαλλοντιστές και οικο-αυτόνομους, σε εξτρεμιστικές θέσεις και τρομοκρατικές δράσεις. 

Κάτι ανάλογο παρακολουθούμε βέβαια εδώ και κάμποσο καιρό στη Χαλκιδική. Με τους «οικολόγους» και τους συνοδοιπόρους τους να αντιτίθενται λυσσωδώς στο μεγάλο μεταλλευτικό έργο. Με το ζόρι δηλαδή και με τη βία, να πεισθούμε ότι όλοι αυτοί οι αυτόκλητοι σωτήρες γνωρίζουν και θέλουν «το καλό μας». Καλύτερα από μάς, πριν από μάς, χωρίς εμάς, για μάς. Ποιος θα μας σώσει από αυτούς τους σωτήρες ;;