ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ: ΕΝΑ ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ

*Ακολουθεί σχόλιο του blog

Η περιοχή της ΒΑ Χαλκιδικής περιλαμβάνει ένα από τα πέντε μεγαλύτερα μεταλλευτικά πάρκα του πλανήτη. Τα Μεταλλεία Κασσάνδρας έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο εδώ και 4.000 χρόνια. Από αυτά χρηματοδοτήθηκαν οι εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εδώ προτείνεται να δημιουργηθεί και μεταλλευτικό πάρκο με τη συνδρομή της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός -περιλαμβάνεται στις υποχρεώσεις της- το οποίο, όμως, θα διαχειρίζεται ο δήμος.

Ήδη έχει κατατεθεί πρόταση χρηματοδότησης στα πλαίσια των συγχρηματοδοτούμενων έργων με τίτλο: «Εκπόνηση μελετών ανάδειξης πολιτιστικής κληρονομιάς του Δήμου Αριστοτέλη», προϋπολογισμού 199.875,00€, όπου εντάσσεται και το Υποέργο ΙΙΙ: «Η ιστορική διάσταση των μεταλλείων στη Χαλκιδική. Μελέτη ανάδειξης ιστορικού εξοπλισμού, μηχανημάτων και εγκαταστάσεων του Μεταλλευτικού Πάρκου». 

Το συγκεκριμένο υποέργο περιλαμβάνει: 1) Ιστορική έρευνα της τεχνολογίας εξόρυξης του μεταλλείου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, 2) Η εξέλιξη της αντίστοιχης τεχνολογίας στην Ευρώπη και αλλού, 3) Καταγραφή και αποτύπωση των μηχανημάτων και των εγκαταστάσεων, 4) Μελέτη ανάδειξης ιστορικού εξοπλισμού, μηχανημάτων και εγκαταστάσεων του μεταλλείου και 5) Μουσειολογική μελέτη.

Μέσα από τις ανωτέρω εργασίες θα καθοριστεί η κεντρική ιδέα της μουσειακής έκθεσης του Μεταλλευτικού Πάρκου των Μαντεμοχωρίων, οι μουσειολογικές αρχές και «θέσεις» της και ο μουσειοπαιδαγωγικός της ρόλος. Πρόκειται να προσδιοριστούν τα περιεχόμενα της έκθεσης συστηματικά οργανωμένα ανά θεματική ενότητα, δηλαδή τα αυθεντικά μουσειακά αντικείμενα, τα πιθανά διδακτικά τρισδιάστατα μοντέλα και το συνοδεύον εποπτικό και διδακτικό υλικό.

Υπάρχουν και αρκετά παραδείγματα αποκατάστασης ανενεργών ορυχείων – μέσα σε μεταλλευτικά πάρκα – τα οποία συνδυάζουν την αποκατάσταση του τοπίου, τη συντήρηση και διατήρηση των εγκαταστάσεων και την επανάχρηση: Το Οικομουσείο Le Creusot-Montceau, στη Γαλλία, Το Emscher Landscape Park, στη Γερμανία, – Το Γεω-Μεταλλευτικό, Ιστορικό και Περιβαλλοντικό Πάρκο της Σαρδηνίας, στην Ιταλία – Το Τεχνολογικό-Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, Ελλάδα – Το Μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας, Βαγονέτο, Ελλάδα. Τα πέντε αυτά παραδείγματα αποτελούν πάρκα διαφορετικών τύπων που φιλοξενούν διαφορετικές χρήσεις, με κυρίαρχη κοινή χρήση τη μουσειακή.

Για να πάρουμε μια ιδέα τι σημαίνει Μεταλλευτικό Πάρκο θα πρέπει να επισκεφθούμε το Μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας – Vagonetto, ένα μοναδικό αξιοθέατο στον ελληνικό χώρο. Βρίσκεται στο 51ο χλμ., στην Άμφισσα της Φωκίδας, στις εγκαταστάσεις της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Είναι ένας χώρος γνωριμίας με την ιστορία της εξόρυξης του βωξίτη, διακόσια μέτρα κάτω από τη γη. Η επίσκεψη ξεκινά με μια βόλτα στον υπαίθριο χώρο του πάρκου, όπου εκτίθενται μηχανήματα που χρησιμoπoιούνταν κυρίως σε υπόγειες εξορύξεις και μετά στη Στοά 850, το υπόγειο τούνελ εξόρυξης βωξίτη.

Η προσέγγιση εδώ γίνεται με το Vagonetto, το τρενάκι που χρησιμοποιούσαν κάποτε οι μεταλλωρύχοι για να μεταφερθούν μέσα στο ορυχείο. Η επίσκεψη είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι που μεταφέρει τον επισκέπτη τριάντα χρόνια πριν, τότε που n στοά αντηχούσε τα παραγγέλματα των μεταλλωρύχων και τον θόρυβο των μηχανημάτων εξόρυξης. Η περιήγηση καταλήγει στον Εκθεσιακό χώρο του Πάρκου, που στεγάζεται στα παλιά γραφεία των μεταλλείων. Δείτε το βίντεο στη διεύθυνση: http://vimeo.com/22005876.

Άλλο ελληνικό έργο το οποίο πραγματοποιήθηκε σε περιοχή ορυχείων και ταυτόχρονα αποτελεί τεχνολογικό πάρκο και τουριστικό πόλο είναι το Τεχνολογικό – Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου του ΕΜΠ. Σε ανάλογη κατεύθυνση, και μάλιστα στα πλαίσια ενεργής βιομηχανίας, δημιουργήθηκε και λειτουργεί το Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου της “S&B” (πρώην “Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης”) σε συνδυασμό με το Συνεδριακό Κέντρο “Γ. Ηλιόπουλος”. Η κλίμακα όμως του συγκεκριμένου έργου είναι ιδιαίτερα μικρή.

Τέλος προς την ίδια κατεύθυνση σχεδιάστηκαν τα μεταλλευτικά μουσεία και πάρκα, στη Σέριφο, τη Νάξο και τη Χίο, όμως τα έργα δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμη λόγω ολιγωρίας των ΟΤΑ.

Δεδομένου ότι η ιστορική διάσταση των μεταλλείων Κασσάνδρας είναι απείρως μεγαλύτερη από αυτών στην Φωκίδα, υπάρχει η δυνατότητα ανάδειξης όχι μόνο της μεταλλευτικής, αλλά και της ιστορικής σημασίας της περιοχής. Θα είναι κρίμα αυτό το έργο να μη γίνει και να προσκρούσει στο τείχος της αδιαλλαξίας κάποιων που οδηγούνται αποκλειστικά από πολιτικές σκοπιμότητες.

Αναδημοσίευση από www.ellinikoschrysos.gr

*ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ BLOG: Αυτό το έργο θα δώσει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στην τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Παρακαλούνται οι ιθύνοντες να επισπεύσουν την υλοποίηση του.