ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΟΡΥΚΤΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ Η NAOMI KLEIN
Με ενδιαφέρον διάβασα το άρθρο της κυρίας Naomi Klein με τίτλο «Οι ανανεώσιμες πηγές και το
λόμπι του φυσικού αερίου” που αναδημοσιεύσατε εδώ: http://www.energypress.gr/news/Oi-ananewsimes-phges-kai-to-lompi-fysikoy-aerioy
μέσω της Καθημερινής.
Η κυρία Klein αναφέρθηκε στη χώρα μας γράφοντας πως «Τα
τελευταία τέσσερα χρόνια, το λόμπι του αερίου χρησιμοποιεί την οικονομική κρίση
για να υποδείξει σε χώρες όπως η Ελλάδα ότι θα βγουν από το χρέος και την
απελπισία εάν επιτρέψουν εξορύξεις στις όμορφες αλλά ευαίσθητες θάλασσές
τους...».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην ανάγκη για «...επείγουσα
μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας...». Με λίγα λόγια, η κυρία Klein
προτρέπει τους Έλληνες να μην προσπαθήσουν καν να παράξουν με ορθά
περιβαλλοντικό τρόπο το δικό τους προϊόν, αλλά να εισάγουν ένα άλλο προϊόν.
Ωστόσο, θα προσπαθήσω να δώσω μία αναλογική εικόνα της
ακτιβιστικής αρθρογραφίας της κυρίας Klein σε σχέση με την Ελληνική
Αρχαιότητα. Η συστηματική και εντατική
εκμετάλλευση των αργυρομολυβδούχων μεταλλευμάτων του Λαυρίου ξεκίνησε στην
Αθηναϊκή Δημοκρατία το 508 π.Χ. Με τον άργυρο του Λαυρίου (και τη φορολογία) ο
Περικλής κατασκεύασε τα μνημεία του Χρυσού Αιώνα των Αθηνών.
Με τα κέρδη του ορυχείου του Λαυρίου χτίστηκε η Ακρόπολη και
οι Αθηναίοι κατασκεύασαν τον περίφημο ναυτικό τους στόλο με τον οποίο
κατατρόπωσαν τους Πέρσες. Παρόλα αυτά, η εξόρυξη των μεταλλευμάτων του μολύβδου
ενέπλεκε κινδύνους για τους Αθηναίους. Οι πρώτες ιατρικές αναφορές για το
μόλυβδο αφορούν στον Ιπποκράτη, ο οποίος περιγράφει την περίπτωση κοιλιακού
κωλικού σε εργάτη μεταλλείου και τον Νίκανδρο, ο οποίος τον 2ο αιώνα π.Χ.
παρατήρησε τη σχέση μεταξύ της έκθεσης στο μόλυβδο και της παρουσίας διάφορων
συμπτωμάτων όπως η ωχρότητα, δυσκοιλιότητα, κωλικοί και παράλυση.
Κάπως έτσι ξεκίνησε
άλλωστε από την Αρχαία Ελλάδα ο τομέας
της Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας. Φαντάζεστε όμως μία αντίστοιχη
ακτιβίστρια όπως η κυρία Klein κατά την περίοδο του Περικλή να νουθετεί τους
Αθηναίους να μην εκμεταλλευτούν τους ορυκτούς
πόρους του Λαυρίου; Για να βοηθήσω τη φαντασία σας, σας παραπέμπω εδώ:
http://www.energypress.gr/news/THeloyme-Nees-Akropoleis και εδώ:
http://www.energypress.gr/news/Giati-prepei-na-broyme-petrelaio-kai-ohi-mono
Για να το περιγράψω με πολτικά ορθό τρόπο: ο Περικλής μάλλον δεν θα συμφωνούσε μαζί της. Το ίδιο και οι οπαδοί του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της Αναγέννησης καθώς τυχόν νίκη των Περσών επί των Ελλήνων δεν νομίζω πως θα είχε όμορφα αποτελέσματα...Κάθε ανθρώπινη δραστηριόττηα εμπλέκει κινδύνους.
Η μαξιμαλισιτκή αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων και η δαιμονοποίησή τους δεν αποτελεί συνετή πρακτική.Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι κυρίως οι ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά συστήματα. Και τα δύο απαιτούν υλικά τα οποία προέρχονται από την εξόρυξη σπάνιων κυρίως ορυκτών.
Για παράδειγμα μία
ανεμογεννήτρια των 2MW εκτιμάται πως περιέχει περίπου 340-420 κιλά σπάνιων
γαιών. Μία ανεμογεννήτρια των 3MW περιέχει περίπου 1 τόνο σπάνιων γαιών. Όμως
είναι αρκετά γνωστό πως π.χ. στην περίπτωση της Κίνας, όπου εξορύσσεται το
μεγαλύτερο μέρος των σπάνιων γαιών, δεν εφαρμόζονται ορθές περιβαλλοντικές
πρακτικές, και έχει συμβεί τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή. Η ίδια η Κίνα το
παραδέχτηκε πρόσφατα μέσω του Παγκόσμιου οργανισμού Εμπορίου (WTO).
Η Ρωσία επίσης αποφάσισε πρόσφατα να επενδύσει στην εξόρυξη
σπάνιων αγιών. Θα εφαρμόσει άραγε η Ρωσία ορθές περιβαλλοντικές πρακτικές;
Αμφιβάλλω. (Το Μούρμανσκ στη Ρωσία και το Μπαότου στην Κίνα αποτελούν δύο από
τις πιο βρώμικες περιοχές του πλανήτη).
Αντίστοιχα, όσο αφορά το θέμα των φωτοβολταϊκών: στα πλαίσια
του μεγάλου solar-plant που επιθυμεί να δημιουργήσει η Γερμανία στη Μογγολία
(Gobitec Project) σας ενημερώνω πως ήδη υπάρχουν μεγάλες περιβαλλοντικές
ανησυχίες σχετικά με την εξόρυξη των ορυκτών που θα απαιτηθούν για την
υλοποίηση του συγκεκριμένου project.
Τί θέλω να πω; Πως αν κοιτάξει κανείς τον κύκλο ζωής (Life
Cycle) των ανεμογεννητριών και των φωτοβολταϊκών συστημάτων θα διαπιστώσει πως
αυτά δεν αποτελούν εντελώς αθώα και καθαρά περιβαλλοντικά συστήματα παραγωγής
ενέργειας. Αυτή είναι η ολιστική –μεγάλη εικόνα.
Αποτελεί άξιο απορίας
που η κυρία Klein δεν το αναφέρει στην αρθρογραφία της. Καθώς θυμίζει πάρα πολύ
τη νοοτροπία που έχουν οι χρήστες της «καθαρής» τεχνολογίας και των gadgets
(π.χ. κινητών τηλεφώνων που περιέχουν σπάνια ορυκτά): «θέλω το τελικό προϊόν,
αλλά τα υλικά του να μην εξορρύσονται στην αυλή μου» (Not In My Yard Syndrome).
Κάπως έτσι βγαίνουν οι πολλές selfies φωτό που είναι στη μόδα από τα σύγχρονα
κινητά τηλέφωνα.
Τέτοιο κινητό τηλέφωνο ίσως χρησιμοποιεί και η κυρία Klein.
Οφείλουμε λοιπόν να συμπεριφερόμαστε ως πολίτες του κόσμου (Σωκράτης) και να
λέμε όλη την αλήθεια: η «καθαρή» ανανεώσιμη πηγή ενέργειας μπορεί να εφαρμοσθεί με καλά αποτελέσματα πχ.
στο Άμστερνταμ των ποδηλάτων, αλλά θα
έχει μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος, ίσως,
σε κάποιο άλλο μέρος του πλανήτη πχ. στην Κίνα ή στη Μογγολία ή στη
Ρωσία.
Αυτό δεν είναι selfie συμπεριφορά; Για πόσο καιρό θα το
αποδέχονται αυτό οι κάτοικοι σε αυτές τις περιοχές εν ονόματι των ανανεώσιμων
πηγών ενέργειας της περιβαλλοντικά ευαίσθητης κυρίας Klein; Αυτό αποτελεί ένα
στοίχημα: πότε θα δούμε μία κοινωνική έκρηξη π.χ. στην Κίνα με γενεσιουργό
αιτία την καταστροφή του περιβάλλοντός της... Για όσους δεν το γνωρίζουν, αυτό
αποτελεί το μεγαλύτερο εφιάλτη του Κινεζικού καθεστώτος. Θα πρόκειται για την
πρώτη «πράσινη» κοινωνική έκρηξη.
Όσο αφορά την Ελλάδα, ας ενημερώσω την κυρία
Klein, πως το περιβαλλοντικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι άμεσα συνυφασμένο με την
άναρχη δόμηση, με τους εμπρησμούς και καταπατήσεις δασών, με το ξεφύτρωμα
μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων, γηπέδων γκολφ, και πισίνων.
Που βρίσκεται η ορθή πρακτική; Κάπου στη μέση. Ένα μίγμα
περιβαλλοντικά ορθής ενεργειακής
πολιτικής όπου θα συνδυάζονται όλοι οι τρόποι παραγωγής ενέργειας: ανανεώσιμες
πηγές ενέργειας σε συνδυασμό με την εξόρυξη των Ελληνικών υδρογονανθράκων και
αξιοποίηση των ορυκτών πόρων γενικότερα. Παν μέτρον άριστον κυρία Klein...
*Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος
Υποψήφιος Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης
Σχολή Μηχανικών ορυκτών ΠόρωνΑναδημοσίευση από elladitsamas.blogspot.gr
.JPG)
Σχόλια