ΤΑ ΑΓΚΑΘΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

Σκεπτόμενος Πολίτης

«…Δογματισμοί, στερεότυπα, ιδεοληπτικές εμμονές, αδόκητες και αδόκιμες χρήσεις θεωριών και πρακτικών, τείνουν να σκιάσουν την αλήθεια στη Δημόσια Οικολογία, δοκιμάζοντας σκληρά τη σχέση της με την επιστήμη της Οικολογίας, ακόμη και με τον ορθό λόγο. 

Συχνά, πολιτικές ηγεσίες, γραφειοκρατικές υπηρεσίες, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, εκπαιδευτικοί και απλοί ζηλωτές και ιδίως τα ΜΜΕ, διεκδικούν ενεργό ρόλο ακραιφνών υπερασπιστών του περιβάλλοντος, προβάλλοντας για πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη, ό,τι αντιλαμβάνονται οι ίδιοι(ες) σαν οικολογία. 

Αυτή η στάση, εκτός της αδυναμίας να αντιμετωπίσει κρίσιμα περιβαλλοντικά προβλήματα, δεν κατανοεί τη συμβολή του ελεύθερου διαλόγου για τις διαρκώς αναθεωρούμενες κατακτήσεις, αλλά και τα ανοικτά ερωτήματα της δυναμικής εξέλιξης επιστημών, όπως η Οικολογία, η Διαχείριση του Περιβάλλοντος και η Βιοηθική, στην υπέρβαση της κρίσης των δημοκρατικών θεσμών που ταλανίζει την εποχή μας...»  

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του συλλογικού βιβλίου «Τα Αγκάθια του Καλού. Τι σκιάζει την αλήθεια στη Δημόσια Οικολογία», εκδ. Αρμός, 2014)

-----------------------------------------------------------------------------

«Ήταν πολλοί εκείνοι που είχαν την τιμή να γνωρίσουν τον Λεωνίδα Λουλούδη που χάθηκε πριν από τρεις μέρες. Προφανώς είχαν και τη χαρά να συζητήσουν μαζί του τα δύσκολα θέματα της πολιτικής και της οικολογίας, αλλά και της Ανώτατης Παιδείας. Ο ίδιος ήταν πανεπιστημιακός, αριστερός κι αιρετικός, ακόμη και με τα δόγματα τα οποία γαλουχήθηκε· και για όσα αφορούν το πανεπιστήμιο και την Αριστερά.

Δεν είχα την τιμή να τον συναντήσω. Είχα όμως τη χαρά να διαβάσω το τελευταίο βιβλίο που επιμελήθηκε, με τίτλο «Τα Αγκάθια του Καλού. Τι σκιάζει την αλήθεια στη Δημόσια Οικολογία» (εκδ. Αρμός). Στον πρόλογο αυτού του βιβλίου εισάγει τον όρο «Δημόσια Οικολογία». 

Στον σημαντικό αυτόν τόμο -που συνυπογράφουν οι κ. Σπύρος Σφενδουράκης, Ανδρέας Τρούμπης, Γιώργος Στάμου, Κώστας Σταμάτης, Στέργιος Πυρίντσος, με πρόλογο της κ. Σταυρούλας Τσινορέμα- ο Λεωνίδας Λουλούδης διαπιστώνει το ίδιο ακριβώς πρόβλημα: «Η απόκλιση ανάμεσα στην επιστημονική και τη Δημόσια Οικολογία αποτελεί σοβαρό πολιτιστικό πρόβλημα για την Ελλάδα». 

Τα «Αγκάθια του Καλού» είναι για τον Λεωνίδα Λουλούδη «τα στερεότυπα, οι εμμονές και οι παρανοήσεις, τα οποία περισσότερο από άλλα συχνάζουν στον λόγο κρατικών ή μη κυβερνητικών φορέων, υπηρεσιών, οργανώσεων και προσώπων, ασχολούμενων επαγγελματικά ή εθελοντικά με το “καλό”, την προστασία του περιβάλλοντος και την πολιτική οικολογία». Ο ίδιος ήξερε γιατί πράγμα μιλούσε διότι, συμμετέχοντας επί μια εξαετία στο Δ.Σ. του ελληνικού WWF, «παρατήρησα ότι κάτι άλλαζε στη στρατηγική της οργάνωσης. 

Σταδιακά αλλά σταθερά, η οργάνωση εγκατέλειπε ένα προς ένα τα θέματα διαχείρισης και προστασίας της άγριας φύσης, στα οποία μέχρι τότε είχε να επιδείξει ένα εξειδικευμένο και συγκεκριμένο έργο, για να εστιαστεί σε έναν κυρίως γενικό και αφηρημένο στόχο: την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής (“υπερθέρμανσης”) του πλανήτη».

Η υπερβολή και ο ανορθολογισμός της Νεόκοπης Οικολογίας φαίνεται ότι υπήρξαν τα αγκάθια στο μυαλό του επιστήμονα και οικολόγου Λεωνίδα Λουλούδη. Προβληματιζόταν όταν άκουγε γνωστούς καθηγητές να βεβαιώνουν ότι, «έστω κι αν δεν υπήρχαν επαρκή επιστημονικά κριτήρια περί υπερθέρμανσης της γης, “θα έπρεπε να τα είχαμε εφεύρει”». Για τον αριστερό Λεωνίδα Λουλούδη αυτό ήταν μεγαλύτερο πρόβλημα, διότι «στην Ιστορία, το αμέσως επόμενο στάδιο διαψεύσεως δήθεν ορθολογικών οραμάτων αυτού του τύπου διαδέχεται, συνήθως, η άνευ όρων παράδοση των μαζών σε ολοκληρωτικές λύσεις θεόπεμπτων σωτήρων».

(Πάσχος Μανδραβέλης, «Τα αγκάθια του μυαλού», Καθημερινή,16/7/2014). 

----------------------------------------------------------------------------

Σχόλιο Σκεπτόμενου Πολίτη

(Η έμφαση στο παραπάνω κείμενο είναι του γράφοντα).

Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούγεται σκληρή κριτική και μέγας προβληματισμός από τον χώρο της σκεπτόμενης Αριστεράς και της Οικολογίας, για την ολική εκτροπή που έχει πάρει το όλο θέμα της δήθεν προστασίας του περιβάλλοντος και της ψευτο-οικολογίας. Ιδεοληψίες, εμμονές, θέσφατα, δόγματα, τρομολαγνεία, εσχατολογία, δαιμονοποίηση, ξόρκια, κατάρες, ανορθολογισμός, οπισθοδρόμηση, μηδενισμός, λαϊκισμός, άγνοια, ημιμάθεια. Αλλά και πολλαπλές σκοπιμότητες (πολιτικές και όχι μόνο), ακυρώνουν ακόμη και τις όποιες καλές προθέσεις υπάρχουν σε κάποιες λίγες περιπτώσεις. 

Το πιό επικίνδυνο είναι αυτό που φόβιζε και τον Λεωνίδα Λουλούδη: Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, οπότε ανακαλύπτουμε καταστροφές που δήθεν θα έρθουν και εφευρίσκουμε ψευτο-επιστημονικές αποδείξεις, επιστρατεύοντας ακόμη και καθηγητάδες, για να επιβάλλουμε την «οικολογική» κυριαρχία. Το επόμενο στάδιο είναι η έλευσις των αυτόκλητων σωτήρων, που θα μας σώσουν, έστω και με το ζόρι. 

Όλα αυτά τελικά θυμίζουν τόσο έντονα το σκηνικό με τα μεταλλεία στη Β. Χαλκιδική.