ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΟΡΥΚΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΜΑΣ
Του Σωτήρη Ν. Καμενόπουλου*
Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία1, ο θεός Ήφαιστος
ήταν θεός της φωτιάς και οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι αυτός είχε επινοήσει
την κατεργασία των μετάλλων. Ο Ήφαιστος ήταν ο πρώτος μεταλλουργός και
μεταλλοτεχνίτης. Γι’ αυτό αναφερόταν και ως "χαλκεύς". Το όνομά του
ήταν και "θείος σιδηρουργός". Διάφορες χαρακτηριστικές
μεταλλοκατασκευές του Ήφαιστου ήταν: η χρυσή πανοπλία και η χάλκινη ασπίδα του
Ηρακλή. Η πανοπλία του Αχιλλέα. Το σιδερένιο ξίφος του Πηλέα.
Στην Αθηνά απέδιδαν μεταλλουργικές ικανότητες: την
αποκαλούσαν "εργάνη" θεωρώντας την προστάτιδα της εργασίας και των
τεχνών. Της απέδιδαν την επινόηση της χρυσοχοΐας και της χαλυβουργίας και
προστάτευε τους σιδηρουργούς και τους χαλκοχύτες.
Ο Απόλλων αποκαλούνταν "χρυσοκόμης" (δηλαδή χρυσομάλλης)
και "αργυρότοξος".
Η Άρτεμις αναφερόταν ως "χρυσηλάκατος" (έχει χρυσή
ρόκα = ηλακάτη) και "χρυσήνιος" (έχει χρυσά λουριά στα πέδιλα).
Ο Ερμής ήταν "χρυσόρραπις" (είχε χρυσό ραβδί).
Η Ήρα αποκαλούταν "χρυσόθρονος" επειδή καθόταν σε
χρυσό θρόνο.
Ο Άρης θεωρούταν "χαλκέος", δηάδή τυλιγμένος με
χαλκό.
Κατά τον Ησίοδο υπήρχαν πέντε ανθρώπινες περίοδοι: πρώτη
ήταν η περίοδος του χρυσού, δεύτερη η περίοδος του αργύρου, τρίτη η περίοδος
του χαλκού, τέταρτη η περίοδος των ηρώων, και πέμπτη η περίοδος του σιδήρου.
Κατά τη διάρκεια του καταστροφικού Πελοποννησιακού πολέμου
τα ορυχεία του Λαυρίου είχαν σταματήσει τη δραστηριότητά τους. Με την
αποκατάσταση της Δημοκρατίας από το Θρασύβουλο (403 π.Χ.) ξαναρχίζει η
εκμετάλλευσή τους σύμφωνα με τις υποδείξεις του Ξενοφώντα. Οι "Πόροι ή
περί προσόδων" είναι έργο του Ξενοφώντα που γράφτηκε μεταξύ 355-354 π.Χ.
σε μια χρονική περίοδο που η Αρχαία Αθήνα έχασε το ρόλο της ως ηγεμονική δύναμη
και ενώ η δραστηριότητα των ορυχείων του Λαυρίου είχε σχεδόν σταματήσει 2.
"...Ο Ξενοφώντας συνιστά στους Αθηναίους να στηρίξουν την οικονομική
ανόρθωση αξιοποιώντας τους πόρους που παρέχει η ίδια τους η χώρα. Το πλούσιο
υπέδαφος νέα μεταλλεία αργύρου στο Λαύριο και ώθηση στην εξόρυξη μαρμάρου.
Επίσης υποδεικνύει αξιοποίηση του λιμανιού του Πειραιά με την κατασκευή
ναυστάθμου, καταλυμάτων και αγορών που όλα αυτά θα συνοδευτούν και με κίνητρα
υπέρ των μετοίκων (αλλοδαποί που είχαν επίσημα άδεια παραμονής στην Αττική,
αλλά δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα) έτσι ώστε ν΄ αυξηθεί ο αριθμός τους.
Εισηγείται ισοτέλεια δηλαδή καθεστώς φορολογικής ισότητας (ΣΣ. δεν σας θυμίζει
το flat tax;)..."
"...Ο Ξενοφών, οπαδός της φιλειρηνικής πολιτικής,
προτείνει καταρχάς αύξηση της γεωργικής και αλιευτικής παραγωγής και
εντατικότερη εκμετάλλευση του ορυκτού (κυρίως των λατομείων μαρμάρου) και
μεταλλευτικού πλούτου της αττικής γης.(...) Ωστόσο το κλειδί στο δημοσιονομικό
πρόγραμμα του Ξενοφώντος είναι η εντατικότερη εκμετάλλευση του αργύρου των
μεταλλείων του Λαυρίου. Μας έχουν σωθεί δεκάδες επίσημων κειμένων του 4ου αι.
π.Χ. από την αθηναϊκή Αγορά που αναφέρονται στις διαδικασίες εκμίσθωσης των
μεταλλείων αυτών. Η εκμετάλλευσή τους παραχωρείτο από το κράτος σε ιδιώτες
ύστερα από δημόσιους πλειστηριασμούς. Ηταν τριετούς διάρκειας για τα ήδη γνωστά
μεταλλεία και επταετούς για όσα η λειτουργία τους επιχειρείτο για πρώτη φορά.
..."3
Στα έσοδα (φόρους) από τα ορυχεία του Λαυρίου στηρίχθηκε το
Αθηναϊκό ναυτικό, η νίκη κατά των Περσών και η δημιουργία της Ακρόπολης...
Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων1,
"...για το δημόσιο ταμείο υπολογίσθηκε ότι το πρώτο πενηντάχρονο της
εντατικής εκμετάλλευσης του Λαυρίου η Αθήνα εισέπρατε από ενοίκα (ΣΣ. δηλαδή
φόρους) 300.000 εώς 600.000 δρχ. της εποχής. Τα μεταλλεία του Λαυρίου ήταν
κρατικά αλλά το κράτος τα μίσθωνε σε ιδιώτες."
Ο μύθος του Χρυσόμαλλου Δέρατος και η Αργοναυτική
εκστρατεία, η οποία αναμφίβολα ήταν μια ποντοπορία, σχετίζεται με την κατάκτηση
μεταλλοφόρων χωρών και ξένων αγορών. Δηλαδή ό,τι κάνουν σήμερα όλες οι ισχυρές
χώρες: αναζητούν ορυκτούς πόρους σε κάθε μήκος και πλάτος της Γης. Για να το
πούμε πιο απλά, όσο και αν αυτό προκαλεί: η Αργοναυτική Εκστρατεία ήταν ένας,
ίσως, από τους πρώτους πολέμους για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές (resource
wars).
Τί συμπεραίνουμε ίσως από όλα τα παραπάνω;
Η Ελλάδα είναι συνυφασμένη με δύο βασικές οικονομικές
δραστηριότητες εδώ και χιλιάδες χρόνια: τους ορυκτούς πόρους (και τη θάλασσα =
εφοπλισμός).
Η Ελλάδα είναι η θάλασσά της και οι ορυκτοί της πόροι.
Η αποκοπή από τον ομφάλιο λώρο των επί χιλιάδων ετών βασικών
οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας θα σημάνει τον μαρασμό της.
Πατριωτισμός σημαίνει να εκμεταλλευθούμε τους ορυκτούς μας
πόρους.
ΥΓ. Ο κλάδος των ορυχείων ήταν ο κλάδος στον οποίο σημειώθηκαν
οι μικρότερες μειώσεις μισθών4, από την αρχή της κρίσης (2010-2016): η μείωση
μισθών στον κλάδο των ορυχείων ήταν της τάξης του 10.1%.
Ο κλάδος του τουρισμού
υπέστη τις μεγαλύτερες μειώσεις μισθών (25%). Αυτό και μόνο το γεγονός
αντικατροπτίζει το στρεβλό αντι-παραγωγικό μοντέλο που έχουμε υιοθετήσει ως
χώρα τα τελευταία 40+ χρόνια: επιμένουμε τα παιδιά μας να γίνονται γκαρσόνια με
χαμηλές απολαβές.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
1."Ο Ελληνικός Ορυκτός Πλούτος", Σύνδεσμος
Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος, 1979
* Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος, Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης,
Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων
Αναδημοσίευση από capital.gr
.JPG)
Σχόλια
Καμία σοβαρή εκμετάλλευση δεν αφήνει χαβούζες, αλλά εφαρμόζει την αρχή της παράλληλης αποκατάστασης. Όταν γίνει και η μονάδα μεταλλουργίας τότε οι πόροι μας θα γίνουν αληθινός πλούτος για την Ελλάδα!