ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΧΡΥΣΟΥ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ: ΤΕΛΙΚΑ ΥΠΕΡ ΤΙΝΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ?

Του Αθανασίου Καρίνα Μεταλλειολόγου  Μηχανικού - Γεωτεχνικού 

Την Μεγάλη Τετάρτη, 06 Απριλίου 2018, δημοσιοποιήθηκε το αποτέλεσμα της απόφασης του διαιτητικού δικαστηρίου, στο οποίο είχε προσφύγει το ελληνικό δημόσιο τον Σεπτέμβριο του 2017, στοχεύοντας, φαινομενικά, στη λύση της σύμβασης του ελληνικού δημοσίου με την Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. εξαιτίας επικαλούμενων παραβιάσεων των όρων της σύμβασης από την Ελληνικός Χρυσός Α.Ε..

Το διαιτητικό δικαστήριο, αφού εξέτασε και μελέτησε επί εξάμηνο σχεδόν την προσφυγή και τα δεδομένα της υπόθεσης, αποφάνθηκε την Μεγάλη Τετάρτη. Όπως συνάγεται από την σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), το διαιτητικό δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή του ελληνικού δημοσίου και καθόρισε στην απόφασή του τα εξής:

1. Η εκμετάλλευση περιλαμβάνει ως αναπόσπαστο κομμάτι την κατασκευή εργοστασίου για την παραγωγή καθαρού χρυσού.

2. Η μη παραγωγή καθαρού χρυσού αποτελεί παραβίαση της Σύμβασης.

3. Οι μέχρι τώρα παραλείψεις από την πλευρά της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. δεν αποτελούν επαρκείς ενδείξεις για τη στοιχειοθέτηση παραβίασης της σύμβασης.

Το πρώτο και το δεύτερο σημείο της απόφασης είναι το αυτονόητο και δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός ή νομικός για να το καταλάβει, καθώς τα διαπιστώνει διαβάζοντας απλώς τη σύμβαση και πιο συγκεκριμένα το Νόμο 3220 / 28-01-2004 (ΦΕΚ 15Α/28-01-2004), στο άρθρο 52 «Κύρωση σύμβασης μεταβίβασης και λοιπές διατάξεις» (σελ 145), όπου περιλαμβάνεται η υπ’ αριθμ. 22138 συμβολαιογραφική πράξη – Σύμβαση μεταβίβασης του ενεργητικού της εταιρείας TXV HELLAS Α.Ε. μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. Μεταλλείων και Βιομηχανίας Χρυσού», και ειδικότερα στο άρθρο 3 «Υποχρεώσεις αγοράστριας και ελληνικού δημοσίου», υποάρθρο 3.2, όπου καθορίζονται τα εξής: 

«Παράλληλα με τις ανωτέρω υποχρεώσεις, η Αγοράστρια αναλαμβάνει την υποχρέωση να εκπονήσει πλήρες και άρτιο επενδυτικό σχέδιο το αργότερο εντός είκοσι τεσσάρων (24) μηνών από τη δημοσίευση του νόμου που κυρώνει την παρούσα σύμβαση για την ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας καθώς και την κατασκευή – λειτουργία Εργοστασίου Μεταλλουργίας Χρυσού, συνοδευόμενο από όλες τις προβλεπόμενες από την κείμενη νομοθεσία μελέτες που είναι αναγκαίες για την έκδοση όλων των σχετικών αδειών και εγκρίσεων.»

Τα ανωτέρω είναι τα δεδομένα της ιστορίας. 

Είναι σαφές από τα ανωτέρω δεδομένα και ειδικότερα από το υποάρθρο 3.2 της σύμβασης, ότι είναι υποχρέωση της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. (αγοράστρια) να κατασκευάσει και να λειτουργήσει Εργοστάσιο Μεταλλουργίας Χρυσού, το οποίο προφανώς θα παράγει χρυσό (και όχι μόνον). Η κατασκευή και η λειτουργία του εργοστασίου χρυσού θα συνοδεύεται από τις απαιτούμενες άδειες και εγκρίσεις, αρμοδιότητας του ελληνικού δημοσίου.

Η σύμβαση δηλαδή δεσμεύει και τα δύο μέρη, και την Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. και το ελληνικό δημόσιο να αναπτύξουν τα μεταλλεία Κασσάνδρας και να παράξουν χρυσό (και όχι μόνον).

Το υποάρθρο 3.2 εμπίπτει στο άρθρο 3 της σύμβασης το οποίο έχει τίτλο «Υποχρεώσεις Αγοράστριας και Ελληνικού Δημοσίου».

Επομένως δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν ότι είναι ουσιώδης όρος της σύμβασης η ανάπτυξη των μεταλλείων Κασσάνδρας και η παραγωγή χρυσού, εννοείται εντός των εδαφικών παραχωρήσεων των μεταλλείων Κασσάνδρας, στον Δήμο Αριστοτέλη. Η μη τήρηση αυτού του ουσιώδους όρου της σύμβασης συνιστά αναντίρρητα παραβίαση της σύμβασης.

Η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. ουδέποτε αρνήθηκε αυτή την υποχρέωσή της και έχει προβεί έως σήμερα σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες, στο πλαίσιο της σύμβασης, προκειμένου να υλοποιήσει αυτή της την υποχρέωση.

Από το 2004 όμως που κυρώθηκε με νόμο η εν λόγω σύμβαση, πέρασαν 14 χρόνια και ακόμη εκκρεμούν άδειες τις οποίες δεν χορηγεί το ελληνικό δημόσιο.

Η υλοποίηση της σύμβασης δηλαδή δεν λαμβάνει χώρα με υπαιτιότητα του ελληνικού δημοσίου.

Αφού, όπως αποφάνθηκε και το διαιτητικό δικαστήριο οι μέχρι τώρα παραλείψεις από την πλευρά της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. δεν αποτελούν επαρκείς ενδείξεις για τη στοιχειοθέτηση παραβίασης της σύμβασης.

Εκείνο όμως που δεν εξετάσθηκε είναι εάν, οι μέχρι σήμερα παραλείψεις – κωλυσιεργίες από την πλευρά του ελληνικού δημοσίου  αποτελούν επαρκείς ενδείξεις για τη στοιχειοθέτηση παραβίασης της σύμβασης, με υπαιτιότητα του ελληνικού δημοσίου.

Η σύμβαση αποσκοπούσε στη μεγιστοποίηση του κέρδους από την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου στη ΒΑ Χαλκιδική. Μεγιστοποίηση του κέρδους με καθετοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας και ανάπτυξή της μέχρι την παραγωγή τελικού προϊόντος, που είναι ο χρυσός και τα λοιπά μέταλλα που εντοπίζονται στην περιοχή.

Προς αυτή την κατεύθυνση, μεγιστοποίησης του κέρδους, ρητά προβλέπονταν στη σύμβαση η κατασκευή και η λειτουργία Εργοστασίου Μεταλλουργίας Χρυσού, ώστε το Ελληνικό Δημόσιο, η εθνική οικονομία, η τοπική οικονομία και ο Επενδυτής, να επωφεληθούν τα μέγιστα. Αυτή η συμβατική υποχρέωση δεν είναι μόνον του Επενδυτή. Είναι και του Ελληνικού Δημοσίου.

Το Ελληνικό Δημόσιο είναι υποχρεωμένο να κάνει ότι του αναλογεί ώστε να κατασκευαστεί και να λειτουργήσει το Εργοστάσιο Χρυσού.

Το Ελληνικό Δημόσιο πρέπει να κάνει ότι του αναλογεί ώστε να διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον, το οποίο συνίσταται σε κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά στοιχεία.

Μέχρι σήμερα όχι μόνον δεν συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά προβάλει διαρκώς εμπόδια, όπως εύκολα αποδεικνύεται από τις πάμπολλες δικαστικές αποφάσεις υπέρ της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε..

Πέρασαν 14 χρόνια και απαιτούνται και άλλα ακόμη για να φτάσουμε στο σημείο να παράξουμε ως χώρα χρυσό. Εν τω μεταξύ διενεργείται εξόρυξη μεταλλεύματος, η οποία θα ενταθεί μετά και τη λειτουργία του μεταλλείου της Ολυμπιάδας, το οποίο εξάγεται και την υπεραξία του την καρπώνεται άλλος και όχι το Ελληνικό Δημόσιο.

Πως ακριβώς διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον με την ανωτέρω τακτική του Ελληνικού Δημοσίου;

Είναι υπαρκτός και ο κίνδυνος, εάν συνεχιστεί η ίδια τακτική, να εξαντληθούν τα κοιτάσματα και στη συνέχεια να μην υπάρχει πρώτη ύλη για το εργοστάσιο οπότε δεν θα έχει νόημα να κατασκευαστεί.

Ας προσέξουν οι κυβερνώντες διότι τα χρόνια περνάνε και το μετάλλευμα εξορύσσεται και εξάγεται και χάνονται πολύτιμοι πόροι για την πατρίδα.

Είναι αδήριτη η ανάγκη να τεθεί ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, λεπτομερές, των απαιτούμενων ενεργειών και εργασιών, τόσο εκ μέρους του επενδυτή, όσο και εκ μέρους του ελληνικού δημοσίου, ώστε εντός εύλογου χρονικού διαστήματος τριών (3) ετών κατά μέγιστο να ολοκληρωθεί πλήρως η επένδυση και να παραχθεί η πρώτη ράβδος χρυσού. Συγχρόνως θα πρέπει να δεσμευτεί ο επενδυτής ότι σε αυτό το χρονικό διάστημα δεν θα εξάγει μετάλλευμα, το οποίο αποτελεί πρώτη ύλη για το εργοστάσιο χρυσού.

Συμπερασματικά, η απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου επιβεβαιώνει τη συμβατική υποχρέωση του Επενδυτή και του Ελληνικού Δημοσίου να παράξουν χρυσό, επ’ ωφελεία όλων, επ’ ωφελεία του δημοσίου συμφέροντος.

Με εκτίμηση,

Αθανάσιος Γ. Καρίνας