ΕΞΥΠΝΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ: Η ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΛΩΝ ΚΛΕΙΔΙ ΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΩΝ ΡΥΠΩΝ

Η ανακοίνωση της Διεθνούς Τράπεζας (World Bank) την εβδομάδα που πέρασε για την δημιουργία ενός ειδικού fund για την “έξυπνη κλιματικά μετάλλευση” (climate smart mining) ήρθε να υπενθυμίσει τις σοβαρές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει ο πλανήτης, καθώς κυβερνήσεις και εταιρείες θα εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ενεργειακή μετάβαση και την επίτευξη ενός περιβάλλοντος μηδενικών ρύπων.

Αν και το μέγεθος του fund δε θεωρείται μεγάλο, αφού σε πρώτη φάση αυτό περιορίζεται στα $50 εκατ. για επενδύσεις μέσα στην επόμενη πενταετία, εν τούτοις η πρωτοβουλία αυτή έχει ενδιαφέρον, καθότι υποστηρίζεται οικονομικά από τη γερμανική κυβέρνηση, αλλά και από μερικούς από τους μεγαλύτερους διεθνώς μεταλλευτικούς ομίλους, όπως τους Rio Tinto και Anglo American.

Σκοπός του ανωτέρω fund είναι να βοηθήσει εταιρείες και κυβερνήσεις στην επέκταση και αναβάθμιση των μεταλλευτικών τους δραστηριοτήτων, εστιάζοντας στην εξόρυξη μετάλλων όπως ο χαλκός, το λίθιο και το κοβάλτιο, αλλά και μιας ομάδας σπανίων γαιών – με προεξέχοντα το σέριο, το λανθάνιο και το νεοδύμιο, που έχουν εφαρμογές στην παραγωγή μιας ολόκληρης σειράς υλικών που χρησιμεύουν από την παραγωγή μπαταριών μέχρι την κατασκευή φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της εταιρείας συμβούλων Wood Mackenzie, η ζήτηση για λίθιο, που έχει ευρεία εφαρμογή στην παραγωγή μπαταριών που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, πρόκειται να διπλασιασθεί μέχρι το 2025, καθώς θα αυξάνεται η κυκλοφορία των ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως και εκτιμάται ότι θα αντιστοιχεί στο 6% των συνολικών πωλήσεων αυτοκινήτων μέχρι το 2025, 11% μέχρι το 2030 και 36% έως το 2040. Αλλά και για το κοβάλτιο προβλέπεται διπλασιασμός της παραγωγής στους 13 κιλοτόννους κατ’ έτος μέχρι το 2025.

Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες της World Bank, καθώς θα αυξάνεται η παραγωγή και άρα η ανάγκη για επέκταση των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων, θα αυξάνονται και οι κίνδυνοι βιομηχανικής ρύπανσης και υπερεκμετάλλευσης, με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί αρκετά σύντομα, προ του 2030, έλλειψη πρώτων υλών που είναι απαραίτητες για την ενεργειακή μετάβαση. 

Για αυτό, ένας από τους στόχους του fund είναι η προώθηση της ανακύκλωσης σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διεργασίας και παράλληλα η προώθηση εξελιγμένων μεθόδων στην παραγωγή, αποθήκευση και μεταφορά, ώστε να μειωθούν στο ελάχιστο οι απώλειες. 

Ακόμα, η World Bank ανησυχεί για τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες από μία σημαντική αύξηση της παραγωγής και ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση.

Καθώς η World Bank έκανε γνωστή την πρωτοβουλία της για τη δημιουργία του εν λόγω fund και τη δέσμευσή της για ενεργή συμμετοχή στις διεργασίες για εξασφάλιση περιβαλλοντικά αποδεκτών συνθηκών στην εξόρυξη πρώτων υλών προς ενίσχυση της βιομηχανίας που εμπλέκεται στη ενεργειακή μετάβαση, 50 περιβαλλοντικές οργανώσεις μεταξύ των οποίων οι Greenpeace, WWF, Earthworks, Friends of the Earth, υπέβαλλαν υπόμνημα, απαιτώντας τη λήψη αυστηρών μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος από την υπερεκμετάλλευση, θέτοντας το θέμα της ανακύκλωσης ως κορυφαία προτεραιότητα. 

Οι εν λόγω οργανώσεις προειδοποιούν ότι εάν οι μεταλλευτικές εταιρείες αφεθούν ελεύθερες να δράσουν εκτός πλαισίου, θα υπάρξει ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των πρώτων υλών που όχι μόνο θα έχει σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αλλά, το χειρότερο, δε θα μπορέσουν να διασφαλισθούν επαρκή αποθέματα για τα κρίσιμα μέταλλα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική αλυσίδα της ηλεκτροκίνησης και των συστημάτων ΑΠΕ.

Δεν είναι λίγοι οι παράγοντες της μεταλλευτικής αγοράς και των εταιρειών που παράγουν εξαρτήματα συστημάτων ΑΠΕ που, ανεξάρτητα από τους προβληματισμούς και ενστάσεις που προβάλλουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, εκτιμούν ότι θα χρειασθούν περισσότερα ρηξικέλευθα μέτρα για να εξασφαλισθεί η ομαλή τροφοδοσία της αγοράς. 

Αναφερόμενοι δε στην πρωτοβουλία της World Bank, ναι μεν την καλωσορίζουν, αλλά τη θεωρούν ασήμαντη και άνευ ουσίας, χαρακτηρίζοντάς την ως άσκηση δημοσίων σχέσεων των ίδιων των εταιρειών και τίποτα περισσότερο. 

Επιπλέον, παρατηρούν με αρκετή δόση ειρωνείας, ότι τη στιγμή που τα έσοδα μιας μόνο των εταιρειών, της Anglo American, φθάνουν το $1,0 εκατομμύρια ανά ώρα, είναι τελείως ανεπαρκές το ύψος του fund της WB. 

Εκτιμούν δε ότι για να έχει νόημα μια συντονισμένη δράση για τη μακροχρόνια εξασφάλιση αποθεμάτων με περιβαλλοντικά αποδεκτούς όρους, οι εταιρείες, με ή χωρίς την WB, θα πρέπει να επενδύσουν σε έρευνα και συστήματά ανακύκλωσης τουλάχιστον $ 20 με $ 30 δισ. μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Τούτων λεχθέντων, καθίσταται προφανές ότι δε μπορεί να θεωρείται αυτονόητη η επάρκεια και διαθεσιμότητα των κρίσιμων μετάλλων που θα χρειασθούν για την παραγωγή συστημάτων ΑΠΕ και ηλεκτροκίνησης και άρα η επίτευξη ή μη της ενεργειακής μετάβασης δε θα εξαρτηθεί μόνο από την τεχνολογική πρόοδο και τη μείωση του κόστους παραγωγής, αλλά συνδέεται άμεσα από τη δυνατότητα εξασφάλισης των απαραίτητων μεταλλευτικών πρώτων υλών. 

Υπάρχουν, λοιπόν, σειρά από σοβαρούς περιοριστικούς παράγοντες που δυστυχώς μόλις τώρα αρχίζουν να αναγνωρίζονται, πόσω δε μάλλον να κατανοούνται.

Πηγή ανάρτησης: metalleiachalkidikis.gr