*Μια αιρετική προειδοποίηση του Καθηγητή Οικολογίας Ν. Μάργαρη από το παρελθόν
Παλαιότερα, η αφαίρεση καύσιμης ύλης από τα δάση μας ήταν δραστηριότητα συνεχής. Το μαγείρεμα, η θέρμανση, η ναυπηγική, η ξυλουργική απαιτούσαν μεγάλες ποσότητες ξύλου. Τότε, δεν υπήρχε η δυνατότητα εισαγωγής «σουηδικού» (το οποίο πληρώνουμε με δανεικά ECU!)
Ο καραβομαραγκός πήγαινε στο πευκοδάσος και διάλεγε ένα-ένα τα δένδρα με τα οποία θα έχτιζε τη βάρκα ή το καΐκι. Σήμερα, που τα συνθετικά υλικά κυριαρχούν, οι ταρσανάδες κλείνουν ο ένας μετά τον άλλον. Μάλιστα, στο νησί της Λέσβου - αξίζει να το σημειώσουμε! - κάποια τοπική κοινότητα πρότεινε να κλείσει ο ταρσανάς (εδώ το λένε «λεμβουργείο») επειδή ρυπαίνει το περιβάλλον και εμποδίζει την τουριστική ανάπτυξη!
Θα ήθελα να προσθέσω ότι οι ηλεκτρικές κουζίνες και εκείνες του υγραερίου εκτόπισαν το ξύλο και τα κάρβουνα από το μαγείρεμα και ελάχιστοι χρησιμοποιούν σήμερα ξυλόσομπες με καυσόξυλα. Παράλληλα, η συλλογή πευκοφλοιού για την παραγωγή κατραμιού και την αδιαβροχοποίηση των υφασμάτων μηδενίστηκε και η συλλογή της ρητίνης ελαχιστοποιήθηκε.
Η πυρκαϊά σε ένα μεσογειακό πευκοδάσος έρχεται, υπό κανονικάς συνθήκας, όταν αυτό ξεπεράσει την ηλικία των ογδόντα ετών,
(Οσοι διαφωνούν θα πρέπει να πληροφορηθούν αντίστοιχα στοιχεία για τα πευκοδάση της Ιταλίας, της Ν. Γαλλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας. Οπου κυβέρνηση και αντιπολίτευση δεν ασχολούνται μόνο με ανακοινώσεις και υβριστικούς χαρακτηρισμούς αλλήλων.)
Τι είναι όμως, το κλάδεμα και η αφαίρεση ξύλου σε μια ελιά; Δεν είναι μια προσπάθεια να την κάνουμε νεότερη; Ενα γέρικο δάσος είναι γεμάτο νεκρά κλαριά και πευκοβελόνες. Τα οποία είναι άριστο προσάναμμα.
Ομως, παλαιότερα, όταν ο άνθρωπος ήταν άμεσα εξαρτημένος για την επιβίωσή του από το πευκοδάσος, συνεχώς αφαιρούσε από αυτό ξύλο και άλλα υλικά. Με λίγα λόγια, συνεχώς το καθάριζε και το έκανε νεότερο. Πράγμα που σημαίνει ότι ποτέ δεν έφθανε στην πραγματική ηλικία των ογδόντα ετών. Ετσι, η έκρηξη πυρκαϊάς σ' αυτό ήταν δυσκολότερη.
Οταν κάποιος βάλει στο τζάκι περισσότερα ξύλα, έχει και δυνατότερη φωτιά. Κάπως έτσι φθάσαμε στην υπερσυσσώρευση ξύλου - καυσίμων στα πευκοδάση. Στα οποία, όταν πιάσει φωτιά, εύκολα ξεφεύγει από τον έλεγχο γιατί αποκτά μεγάλη έκταση. Είναι, άραγε, τυχαίο ότι στα δάση στα οποία συνεχίζεται η απόληψη ξύλου οι φωτιές είναι και λιγότερες και, όταν εμφανισθούν, περισσότερο ελεγχόμενες;
Ας μου επιτραπεί, για να γίνω περισσότερο πειστικός, να χρησιμοποιήσω κάποια αριθμητικά στοιχεία από τη Σάμο, τη Χίο και τη Ρόδο. Οπου τα καλοκαίρια οργιάζουν οι πυρκαϊές και οι καταστροφές είναι σχεδόν βιβλικές.
Στη Σάμο από τo 1965 ως το 1975 μειώθηκε η απόληψη καυσόξυλων από το πευκοδάσος κατά 60%! Από το 1960 ως σήμερα τα καυσόξυλα που πήραμε από το δάσος της Χίου μειώθηκαν κατά 80% (!) και στη Ρόδο κατά 70%. Πράγμα που σημαίνει ότι η συσσώρευση ξύλου - καυσίμων δημιουργεί πραγματικές «μπαρουταποθήκες του καλοκαιριού».
(Δεν αναφέρομαι στο σημερινό σημείωμα και στο μειωμένο ενδιαφέρον των κατοίκων για τη διατήρηση του δάσους (τι έχουν να κερδίσουν σε προσωπική βάση;), ούτε στους εμπρησμούς από κτηνοτρόφους και οικοπεδοφάγους (αυτό έχουν να κερδίσουν οι κάτοικοι, όπως στο χωριό Προσκυνά στην εθνική οδό). Μια άλλη φορά!)
Όπως, πάντως, και να έχει το πράγμα, είναι προτιμότερο να εργασθεί(;) κάποιος προσεκτικά τον χειμώνα από το να τρέχει και να μην προφθαίνει το καλοκαίρι.
Μήπως διαπίστωσε κανένας, αγαπητοί μου αναγνώστες, κάποιους από εκείνους που μας βομβαρδίζουν με ανακοινώσεις το καλοκαίρι για δράση και πρόληψη των πυρκαϊών να κάνουν τίποτε αυτή την εποχή και μου διέφυγε;
Τι να κάνουμε; Το γνωστό «όποιος δεν έχει μυαλό (τον χειμώνα) έχει πόδια (το καλοκαίρι)» ισχύει κι εδώ.
Το άρθρο με τίτλο «Λίφτινγκ στα δάση;» δημοσιεύθηκε στη στήλη Οικο-λογικά του ειδικού στην οικολογία των μεσογειακών φυτών και γενικότερα των μεσογειακών οικοσυστημάτων καθηγητή Νίκου Σ. Μάργαρη >(1943-2013) στο Βήμα στις 10/02/1991
(από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ")
Πηγή: energia.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου