ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ: ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ ΚΑΙ ΙΕΡΙΣΣΟΣ ΣΤΟ "ΡΥΘΜΟ" ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ

Του Δρ. Γεωλογίας Νικολάου Αρβανιτίδη

Στην περιοχή Γοματίου κυριαρχούν υπερβασικά πετρώματα (με επιμέρους ονόματα, όπως σερπεντινιωμένοι περιδοτίτες ή/και δουνίτες, και άλλα που χαρακτηρίζουν τις λεγόμενες οφιολικές σειρές του ωκεάνιου φλοιού), προερχόμενα από τον ωκεάνιο φλοιό της Τηθύος θάλασσας (http://greenminerals.blogspot.se/2016/05/4.html), που λόγω αλλεπάλληλων τεκτονικών κινήσεων τμήματα της βρίσκονται σήμερα «σκαρφαλωμένα» πάνω σε παλαιότερα, μεγαλύτερης ηλικίας πετρώματα ηπειρωτικής προέλευσης. 

Συγκεκριμένα πρόκειται για τα πετρώματα που δομούν σήμερα τις γνωστές γεωλογικές ζώνες Σερβομακεδονικής και Ροδόπης.

Πηγαίνοντας γεωγραφικά προς την Ιερισσό είναι φανερή και επιβλητική η παρουσία νεώτερων σε ηλικία γρανιτικών διεισδύσεων που δίνουν σκληρή, όπως φαίνεται γεωλογική μάχη με τα υπερβασικά κυρίως πετρώματα έναντι των οποίων τελικά επικρατούν. 

Πρόκειται στην περίπτωση αυτή για τον γρανίτη Ιερισσού που είναι συνομήλικος και ίδιος από κάθε άποψη, με αυτόν της Σιθωνίας. Χαρακτηριστικές επιφάνειες και ζώνες αποσάθρωσης που οδηγούν σε αμμώδεις ακτές και εντυπωσιακά φυσικά λαξευμένα γλυπτά σκαλισμένα πάνω στο  γρανίτη.

Κάπου εκεί λοιπόν στο βύθισμα που δημιουργεί η «αδύνατη» τεκτονική επαφή του γρανίτη με προγενέστερα  υπερβασικά/οφιολιθικά πετρώματα, ο Ξέρξης σε ρόλο γεωλόγου βρήκε κατάλληλο πέρασμα και ασφαλή δίοδο για να περάσει το στόλο του αποφεύγοντας τους κινδύνους της ανοικτής θάλασσας.

Και στο Άγιο Όρος, λες και έτσι ήταν γραμμένο να γίνει, βρίσκεται μαζί, συμπυκνωμένη και αντιπροσωπευτική, η γεωλογία όλης της Χαλκιδικής, αλλά και άλλων περιοχών που βλέπουν βόρεια. Μάρμαρα που θυμίζουν τη μεταλλευτική Ολυμπιάδα και τη λατομική Ροδόπη.

Υπερβασικά πετρώματα που σε πάνε στους λευκόλιθους του Βάβδου και της Γερακινής, αλλά και στους χρωμίτες του Γοματίου. Παλιά κρισταλλοσχιστώδη πετρώματα που δηλώνουν Βερτίσκο, και επιβάλλονται στα μαντεμοχώρια* Μεγάλης Παναγιάς και Παλαιοχωρίου, αλλά και τις κοιτασματολογικές Σκουριές, σε συνδυασμό με την παρουσία διάσπαρτων πορφυρικών σωμάτων. 

Πρασινοσχιστόλιθοι που εμφανίζονται απέναντι, στο υπέδαφος και  φτιάχνουν τις  σκεπές σπιτιών της Σιθωνίας, και ταξιδεύουν ακόμη μέχρι το Χορτιάτη.  Μεσήλικες και πιο νέοι γρανίτες που ξαναβγαίνουν στην Αρναία, την Ιερισσό και αλλού. 

Στο Άγιο Όρος όλα αυτά βρίσκονται σε όρθια θέση, ανασηκωμένα από τις διαχρονικές τεκτονικές κινήσεις, με αποτέλεσμα να υψώνονται υπεροπτικά πάνω από τη θάλασσα και τις απότομες ακτές της. Προκαλούν έτσι, δέος και σεβασμό όπως αρμόζει και ταιριάζει στο θρησκευτικό χαρακτήρα και την ιερότητα της γης, την οποία τελικά έχουν το φυσικό προνόμιο να δομούν και να θεμελιώνουν.

*Τα 12 Μαντεμοχώρια είναι ο Βάβδος, η  Γαλάτιστα, ο Καζαντζή Μαχαλάς (σημερινά Στάγειρα), ο Στανός, η Βαρβάρα, η Λιαρίγκοβη (σημερινή Αρναία), το Νοβοσέλο (σημερινό Νεοχώρι), ο Ίσβορος (σημερινή Στρατονίκη), η Χωρούδα, τα Ρεβενίκια (σημερινή Μεγάλη Παναγιά) και η Ιερισσός.  

Αναδημοσίευση από greenminerals