Η ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΜΙΑΣ ΑΠΟΙΚΙΑΣ ΙΠΠΟΚΑΜΠΩΝ ΣΤΗΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Νοέμβριος του 2007. Ο δύτης Βασίλης Μεντόγιαννης συμμετέχει σε ένα καταδυτικό κλιμάκιο της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων, με αποστολή να ελέγξει την επέκταση του λιμένα του μεταλλείου στο Στρατώνι της Χαλκιδικής.

«Ολοκληρώνοντας την υποβρύχια επιθεώρηση στο λιμάνι, το “Πόρτο” σκεφτήκαμε να συνεχίσουμε την υποβρύχια εξερεύνηση και να εξέλθουμε από τη θάλασσα μετά το ρέμα της “Αργυρώς”. Ξαφνικά, περνά μπροστά μου ένας ιππόκαμπος. Ενθουσιάστηκα, παρότι είχα ήδη αρκετά χρόνια ως δύτης, δεν είχε τύχει να δω ποτέ μου ιππόκαμπο μέσα στη θάλασσα.

Επειτα από λίγο συναντούμε και δεύτερο και τρίτα… ο τόπος ήταν γεμάτος! Ηταν κάτι μοναδικό», διηγείται ο κ. Μεντόγιαννης.

Το σπάνιο θέαμα απασχολεί τον έμπειρο δύτη, που επιστρέφει λίγους μήνες αργότερα στο ίδιο σημείο. «Συναντήσαμε και πάλι ένα πλήθος ιππόκαμπων σε ένα υπερτροφικό πυθμένα. Βγαίνοντας από τη θάλασσα, ρωτήσαμε τους ντόπιους τι γνωρίζουν. Στο αλιευτικό καταφύγιο του Στρατωνίου λοιπόν, μας επιβεβαίωσαν την παρουσία του για χρόνια στην περιοχή, δείχνοντας μας πολλούς ιππόκαμπους που είχαν αλιευθεί στα δίχτυα τους».

To εύρημα είναι όντως σημαντικό. «Αυτό που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην περίπτωση του Στρατωνίου είναι το ενδιαίτημα, το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπαράγεται ο ιππόκαμπος», εξηγεί ο κ. Κώστας Ντούνας, διευθυντής Ερευνών στα Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών στο ΕΛΚΕΘΕ.

«Ο ιππόκαμπος είναι ένα είδος ευάλωτο: κινείται αργά, μπλέκεται εύκολα στα δίχτυα και ως αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια τα βρίσκουμε ολοένα και σπανιότερα στις ελληνικές θάλασσες. Μας εντυπωσιάζει, λοιπόν, η σταθερότητα της ύπαρξης ενός παράκτιου πληθυσμού ιππόκαμπων στο Στρατώνι και μάλιστα οε ένα σχετικά γυμνό βυθό. Αξίζει σίγουρα τον κόπο να μελετηθεί περαιτέρω, για να απαντηθεί το βασικό μας ερώτημα: για ποιους λόγους ένα τόσο ευαίσθητο είδος παρουσιάζει σταθερά πληθυσμό στο συγκεκριμένο σημείο;».

Το 2010 μια θεομηνία που έπληξε την περιοχή, είχε ως αποτέλεσμα το ρέμα της περιοχής να κατεβάσει χιλιάδες κυβικά ιζημάτων μέσα στο παράλιο Στρατώνι, θάβοντας στη λάσπη το οικοσύστημα του πυθμένα στο οποίο ζούσε ο ιππόκαμπος. «Δυστυχώς, έπειτα από αυτό ο πληθυσμός των ιππόκαμπων μειώθηκε σημαντικά», λέει o Μεντόγιαννης.

«Αποφασίσαμε λοιπόν να τοποθετήσουμε στον πυθμένα πλέγμα στο οποίο δέσαμε σχοινιά, προσφέροντας τους σημεία συγκράτησης και μερικά ψεύτικα φυτά ενυδρείου, ώστε να δημιουργήσουμε την αίσθηση ενός υποβρύχιου κήπου. Τα πρώτα αποτελέσματα ήταν άμεσα και εντυπωσιακά, καθώς πολλοί ιππόκαμποι έχουν ήδη αποικίσει στη συγκεκριμένη τεχνητή περιοχή-πείραμα».

Πλέον, η παρουσία του ιππόκαμπου στο Στρατώνι παρακολουθείται ερευνητικά από το ΕΛΚΕΘΕ. Οπως εξηγεί ο κ. Μεντόγιαννης, οι ιππόκαμποι φωτογραφίζονται με μία συγκεκριμένη μέθοδο, χάρη στην οποία οι φωτογραφίες (μέσω ενός ειδικού λογισμικού) θα μπορέσουν να προσδώσουν την ταυτότητα του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Λόγω του μικροσκοπικού τους μεγέθους και της ευαισθησίας τους είναι σχεδόν αδύνατη η εφαρμογή οποιασδήποτε άλλης μεθόδου για τη σήμανσή τους.

Στο πλαίσιο της έρευνας γίνεται καταγραφή και παρακολούθηση του είδους, χημικές αναλύσεις στα ιζήματα του πυθμένα, πειράματα. Να σημειωθεί πως ένα από τα θέματα που ερευνά το ΕΛΚΕΘΕ είναι αν ο ιππόκαμπος του Στρατωνίου είναι ένα νέο είδος, ή οι πληθυσμοί της περιοχής ανήκουν στα δύο βασικά είδη που απαντούν στη χώρα μας.

Παράλληλα, μια ομάδα δυτών, στην οποία μετέχει και ο κ. Μεντόγιαννης, συμμετέχουν στην παραγωγή ενός επιστημονικού ντοκιμαντέρ για τα δύο είδη ιππόκαμπων που απαντώνται στις ελληνικές θάλασσες. Την επιστημονική επιμέλεια καθώς και όλη τη σχετική έρευνα για τους ιππόκαμπους θα διευθύνει το ΕΛΚΕΘΕ. Το ντοκιμαντέρ είναι μια συμπαραγωγή της UFR Team, του ΟΤΕ TV και του ΕΛΚΕΘΕ, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του υπουργείου Τουρισμού.

«Ο ιππόκαμπος εκπέμπει μια γοητεία και έναν ρομαντισμό», λέει o κ. Μεντόγιαννης. «Για παράδειγμα, όταν συζητήσαμε με τους ψαράδες στο Στρατώνι για το ενδεχόμενο προστασίας του σημείου που εκ βάλλει το ρέμα, ήταν όλοι πολύ θετικοί.

Θα ήμουν ευτυχισμένος αν τελικά γίνει ένα “πάρκο ιππόκαμπων” στο Στρατώνι, κάτι που να διασφαλίσει τη συνέχιση της παρουσίας τους εκεί. Ο ιππόκαμπος είναι ένα πλασματάκι πάρα πολύ ευαίσθητο. Οι φίλοι μου με πειράζουν ότι έχω ερωτευθεί. Δεν έχουν άδικο, όταν περνάς τόσες ώρες επί τόσα χρόνια παρατηρώντας το, είναι κάτι που συμβαίνει από μόνο του».

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, του Γιώργου Λιάλιου, 15/10/2016]