ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΤΟ ΑΕΡΙΟ ΕΩΣ ΤΟ 2034 ΚΑΙ Ο ΛΙΓΝΙΤΗΣ ΕΩΣ ΤΟ 2028

Τη θωράκιση του ενεργειακού συστήματος της Ελλάδας για την ασφαλή ηλεκτροδότηση των καταναλωτών της χώρας, βιομηχανικών και οικιακών, διερευνά η νέα μελέτη επάρκειας του ΑΔΜΗΕ. Και το κεντρικό συμπέρασμα είναι το εξής: “mind the gap” μεταξύ της πράσινης μετάβασης και της ενεργειακής ασφάλειας.  Με άλλα λόγια, «προσοχή στο κενό» μεταξύ της απολιγνιτοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής και της ένταξης νέας ισχύος στο ηλεκτρικό σύστημα.

Η μελέτη, αναζητώντας το καλύτερο σενάριο ώστε το «σβήσιμο» των φουγάρων στις λιγνιτικές μονάδες να μην βάλει σε  περιπέτειες το ενεργειακό σύστημα της χώρας, καταλήγει ότι ο λιγνίτης είναι απαραίτητος έως το 2028 και όλες οι μονάδες φυσικού αερίου έως και το 2034. Μάλιστα, ο ΑΔΜΗΕ ακολουθώντας τη νέα μεθοδολογία του ευρωπαϊκού οργανισμού συνεργασίας των  Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) αξιολόγησε εκτός από την επάρκεια των πόρων και την οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων. 

Και όπως διαφαίνεται,  όσο θα αυξάνεται η διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην ηλεκτροπαραγωγή, οι μονάδες αερίου θα καθίστανται οικονομικά μη βιώσιμες και  θα απαιτηθεί οικονομική ενίσχυση ώστε να παραμείνουν ως απαραίτητες εφεδρείες για την ασφάλεια του  συστήματος.

Ειδικότερα, η μελέτη λαμβάνει υπόψη επτά βασικές παραδοχές. Καταρχάς, στο τέλος του μήνα θα λειτουργήσει η  νέα μονάδα φυσικού αερίου της «Μυτιληναίος» στη Βοιωτία (825 MW) και στις αρχές του νέου έτους η  νέα λιγνιτική της ΔΕΗ «Πτολεμαΐδα V» (615 MW). Πριν το 2025 αποσύρονται όλες οι υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες (2.000 MW), ενώ στις αρχές του ίδιου χρόνου  μπαίνει στο σύστημα  η νέα μονάδα φυσικού αερίου στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής των ΤΕΡΝΑ – Μότορ Οιλ (876,6 MW). 

Το 2027 ξεκινά να δουλεύει η μονάδα αντλησιοταμίευσης (680 MW) της ΤΕΡΝΑ στην Αμφιλοχία. Έναν χρόνο αργότερα, η  «Πτολεμαΐδα V» αποσύρεται για μια διετία και ξαναμπαίνει στο σύστημα ως φυσικού αερίου, ισχύος 1.000 MW το  2031.  Το 2034 αποσύρονται οριστικά οι παλιές μονάδες αερίου  (Λαύριο IV, Κομοτηνή, Ήρων GTs και ΕΝΘΕΣ), συνολικής ισχύος 1.574,4 MW.

Ωστόσο, ο ΑΔΜΗΕ προειδοποιεί ότι εάν το …τέλος των λιγνιτών  δεν συμβαδίσει χρονικά με την είσοδο νέων σταθμών ΑΠΕ, φυσικού αερίου και αποθήκευσης, η ενεργειακή επάρκεια  θα είναι πλήρως εξαρτώμενη από τις διαμορφούμενες κλιματολογικές και υδρολογικές συνθήκες και τις εισαγωγές ρεύματος. Σε κάθε περίπτωση, η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα θα παραμένει υψηλή τα επόμενα χρόνια, καθώς οι μονάδες αερίου πρέπει να παραμείνουν σε λειτουργία για εφεδρεία.

Εάν όμως η διείσδυση των ΑΠΕ είναι μεγάλη και ταχεία, οι μονάδες αερίου θα καταστούν οικονομικά μη βιώσιμες _ κυρίως οι παλαιότερες οι οποίες δεν θα μπορούν να μπαίνουν στο σύστημα για πολλές ώρες. 

Οπότε, βάσει της μελέτης οικονομικής βιωσιμότητας που έτρεξε το   εργαστήριο Ε3Μ Lab του ΕΜΠ που διευθύνει o καθηγητής Παντελής Κάπρος, στα σενάρια μεγάλης συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, προκύπτει η ανάγκη ενός μηχανισμού οικονομικής ενίσχυσης για το αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή, μια απόφαση που θα πρέπει να ληφθεί από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Ουσιαστικά, την περίοδο από το 2025 οπότε «σβήνουν» όλες οι υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες έως και το 2035, το ηλεκτρικό σύστημα θα χρειαστεί τις νέες μονάδες της Βοιωτίας, της Κομοτηνής και της «Πτολεμαΐδα V», αλλά και όλες τις υφιστάμενες μονάδες αερίου. 

Επίσης, από το 2026, πιθανώς θα καταστεί απαραίτητη ακόμη μία μονάδα φυσικού αερίου, με ισχύ που θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της ζήτησης (ο ΑΔΜΗΕ «έτρεξε» οκτώ σενάρια) και το ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ. 

Παράγοντας «κλειδί» για το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι η είσοδος στο σύστημα μεγάλων μονάδων αποθήκευσης _ κυρίως με ενεργειακή χωρητικότητα πολλών ωρών _  παράλληλα με την τήρηση του χρονοδιαγράμματος εισαγωγής νέων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, σε χρονική «αρμονία» με την  απόσυρση των παλαιών μονάδων.

Αναγκαίες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής για την ασφάλεια του ενεργειακού συστήματος

• Διατήρηση των παλαιών λιγνιτικών μονάδων έως το 2025
• Λειτουργία της νέας μονάδας φυσικού αερίου της «Μυτιληναίος» στη Βοιωτία (825 MW) στις 31/12/2022.
•  Λειτουργία της νέας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ «Πτολεμαΐδα V» (615 MW) στις αρχές 2023.
• Λειτουργία 1η Ιανουαρίου 2025 της νέας μονάδας φυσικού αερίου στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής των ΤΕΡΝΑ – Μότορ Οιλ.
• Λειτουργία την 1η Ιανουαρίου 2025 του υδροηλεκτρικού σταθμού (ΥΗΣ) της ΔΕΗ «Μετσοβίτικο»
• Λειτουργία την 1η Ιανουαρίου 2026 του  ΥΗΣ   Μεσοχώρας (Αχελώος) της ΔΕΗ
• Λειτουργία   την 1η Ιανουαρίου 2028 του  ΥΗΣ Αυλάκι της ΔΕΗ
• Διακοπή λειτουργίας της   «Πτολεμαΐδας V» στις 31/12/2028 και μετατροπή της σε μονάδα φυσικού αερίου. Επαναλειτουργία την 1η/1/2031 με ισχύ 1.000 MW.
• Ανάγκη (δυνητικά) ένταξης μιας επιπλέον μονάδας φυσικού αερίου από το 2026.
• Λειτουργία  της μονάδας αντλησιοταμίευσης 680 MW της ΤΕΡΝΑ στην Αμφιλοχία το 2027.

Ποιες… τσιμινιέρες θα «παγώσουν»

Επτά λιγνιτικές μονάδες αποσύρονται  στις 31/12/2024: Άγιος Δημήτριος Ι, ΙΙ, ΙΙΙ,  ΙV και V (συνολικής ισχύος 1.456 MW), Μεγαλόπολη IV (256 MW)  και Μελίτη (289 MW)

Πτολεμαΐδα V (ως λιγνιτική): αποσύρεται το 2028

Τέσσερις μονάδες φυσικού αερίου αποσύρονται στις 31/12/2034: Λαύριο IV (550,2 MW), Κομοτηνή (476,3 MW), Ήρων GTs (147,9 MW), ΕΝΘΕΣ (400 MW).

Πηγή: ot.gr