ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ: Η ΑΝΑΦΛΕΞΗ "ΞΑΝΑΓΡΑΦΕΙ" ΤΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ

Της Μαριάννας Τζάννε

Σε αχαρτογράφητα νερά βάζει η κρίση στη Μέση Ανατολή, την αγορά ενέργειας εγκυμονώντας τον κίνδυνο αναζωπύρωσης των διεθνών τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου σε μια περίοδο που ολόκληρη η Ευρώπη μπαίνει στην χειμερινή περίοδο και η ζήτηση για θέρμανση μεγαλώνει.

Στην αγορά μιλούν για τον απόλυτο αιφνιδιασμό που παρομοιάζουν με την τρομακρατική επίθεση της Αλ Κάιντα στους δίδυμους πύργους των ΗΠΑ το 2001, χωρίς να μπορούν να προβλέψουν τις πραγματικές επιπτώσεις που όπως λένε θα φανούν τις επόμενες μέρες.

Οι μεγαλύτερες ανησυχίες συνδέονται με την πιθανή σύνδεση και άλλων κρατών στο μέτωπο της σύγκρουσης καθώς το Ισραήλ δεν ανήκει στους παραγωγούς φυσικού αερίου που τροφοδοτούν την Ευρώπη.

Αν όμως εμπλακούν στον πόλεμο και γειτονικά κράτη όπως το Ιράν που φέρεται να υποστήριξε την Χαμάς στην άγρια επίθεση του Σαββάτου, η εξέλιξη αυτή μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερες κυρώσεις από την πλευρά των ΗΠΑ. Κάτι που θα ισοδυναμούσε με σημαντικές αναταράξεις στην ροή πετρελαίου στις διεθνείς αγορές.

Η έναρξη των εχθροπραξιών στην Λωρίδα της Γάζας και τα αντίποινα του Ισραήλ προς τη Χαμάς εκτίναξαν χθες στα 89 δολάρια το βαρέλι, όταν την περασμένη εβδομάδα η τιμή είχε υποχωρήσει στα 85 δολάρια.

Άνοδος και στο φυσικό αέριο

Την ίδια στιγμή άνοδο ακολουθεί και η τιμή του φυσικού αερίου, το οποίο χθες σημείωσε άλμα ακόμη και πάνω από τα 43 ευρώ η μεγαβατώρα από 38 ευρώ στο κλείσιμο της Παρασκευής. Άνοδο, την οποία συντηρούν και τα μέτρα που λαμβάνει το Ισραήλ για την προστασία σημαντικών ενεργειακών υποδομών καθώς χθες το υπουργείο ενέργειας της χώρας έδωσε εντολή στην αμερικανική Chevron για παύση των εργασιών εξόρυξης φυσικού αερίου από το κοίτασμα ΤΑΜΑΡ, το οποίο τροφοδοτεί το Ισραήλ με αέριο και βρίσκεται περίπου 15 χιλιόμετρα μακριά από το επίκεντρο της πολεμικής σύρραξης.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το κοίτασμα Λεβιάθαν που βρίσκεται 130 χιλιόμετρα μακριά από το λιμάνι της Χάιφα και εξάγει αέριο στην Αίγυπτο, θα στραφεί στην ενεργειακή κάλυψη της Ισραηλινής αγοράς, γεγονός που θα περιορίσει τις εξαγωγές του.

Την άνοδο του φυσικού αερίου συντηρεί και η συνέχιση των απεργιακών κινητοποιήσεων στις εγκαταστάσεις LNG της Chevron στην Αυστραλία ενώ νέα αναζωπύρωση στην τιμή του καυσίμου προήλθε χθες λόγω διαρροής σε υποθαλάσσιο αγωγό που συνδέει τα δίκτυα της Φινλανδίας και της Εσθονίας, πυροδοτώντας ανησυχίες για την ασφάλεια των υποδομών. Έτσι η τιμή του φυσικού αερίου έκλεισε με άνοδο κατά 12,4% στα 43 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Η μεταβλητότητα της αγοράς επεκτείνεται και στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας καθώς μέσα σε ένα διήμερο η τιμή στην χονδρεμπορική παρουσιάζει αύξηση άνω από 37%. Για σήμερα Τρίτη 10 Οκτωβρίου, η τιμή στην χώρα μας εκτινάσσεται στα 138,62 ευρώ ανά μεγαβατώρα από 74,43 ευρώ που ήταν το περασμένο Σάββατο.

Οι απρόσμενες εξελίξεις στην Μέση Ανατολή θα επηρεάσουν και το πετρέλαιο θέρμανσης, η διανομή του οποίου προσδιορίζεται για την προσεχή Παρασκευή αλλά χωρίς κανείς να είναι σε θέση να προσδιορίσει τρεις μέρες πριν την τιμή διάθεσης.

Οι ελληνικές επενδύσεις

Σε κατάσταση συναγερμού βάζουν οι εξελίξεις και τα μεγάλα ενεργειακά πρότζεκτ που συνδέονται με την μεταφορά φυσικού αερίου από τα Ισραηλινά κοιτάσματα στην Ευρώπη. Αναλυτές της αγοράς εκτιμούν ότι οι καταιγιστικές εξελίξεις στην Μέση Ανατολή τερματίζουν τα σχέδια της Τουρκίας για μεταφορά αερίου στην ΕΕ μέσω των εδαφών της και δημιουργούν ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον για τον αγωγό East Med που σχεδιάζει την υποθαλάσσια διασύνδεση των τριών κρατών (Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας) για την μεταφορά φυσικού αερίου.

Καμία επίπτωση όπως έλεγαν χθες πηγές του ΑΔΜΗΕ, δεν φαίνεται προς ώρας τουλάχιστον να υπάρχει στο σχέδιο για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης –Κύπρου –Ισραήλ που μόλις την περασμένη εβδομάδα ανέλαβε εξολοκλήρου να αναπτύξει ο διαχειριστής ως project promoter, σε μια προσπάθεια των Βρυξελλών και της Κύπρου να προχωρήσει ο σχεδιασμός για τον Euroasia Interconnector. Ένα έργο που στην μετοχική του σύνθεση όπως έχει σχεδιαστεί πρόκειται να μπει και Ισραηλινό fund.

Η άποψη που επικρατεί είναι ότι το Ισραήλ έχει κάθε λόγο να θέλει να συνεργαστεί με την ελληνική κυβέρνηση για να προχωρήσει η διασύνδεση, θεωρώντας ότι η στρατηγική του έργου που υπηρετεί μεταξύ άλλων και την προσπάθεια του Ισραήλ να ρίξει γέφυρες στην ΕΕ, παραμένει και δεν επηρεάζεται από τα γεγονότα.

Είναι όμως βέβαιο και ανάλογα με τις εξελίξεις της εισβολής αυτό θα φανεί ότι το πρότζεκτ θα μπει σε δεύτερη μοίρα αφού οι προτεραιότητες Νετανιάχου είναι πλέον διαφορετικές.

Σε κατάσταση επιφυλακής βρίσκεται η Energean η οποία διαχειρίζεται τα κοιτάσματα Καρίς και Τανίν στον τομέα του φυσικού αερίου του Ισραήλ με ετήσια παραγωγή 6 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων.

Αν και οι εγκαταστάσεις της παραμένουν σε απόσταση χιλιομέτρων από την εστία της σύρραξης, η εταιρεία πασχίζει πρωτίστως για την ασφάλεια των 100 εργαζομένων της, ελάχιστων Ελλήνων και Ισραηλινών.

Η εισβολή της Χαμάς είχε σαφή επίδραση χθες σε όλες τις ενεργειακές μετοχές αντικατοπτρίζοντας το αίσθημα ανασφάλειας που προκαλούν τα γεγονότα, με την μετοχή της Energean στο χρηματιστήριο να καταγράφει βουτιά άνω του 19%.

«Η Energean είναι και παραμένει πλήρως δεσμευμένη για την ενεργειακή ασφάλεια του Ισραήλ σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Συνεχίζουμε την πλήρη υποστήριξή μας στον ισραηλινό λαό και την κυβέρνηση και οι καρδιές μας είναι με τα θύματα» αναφέρουν κύκλοι της εταιρείας.

Η βόρεια περιοχή του Ισραήλ – όπου εδρεύει η Energean – δεν δέχεται επίθεση επί του παρόντος, επομένως, η παραγωγή, η προμήθεια και οι εργασίες στην υπεράκτια πλωτή μονάδα εξόρυξης, απέχει 90 χιλιόμετρα από την Χάιφα, δεν επηρεάζεται. «Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά τα γεγονότα και είμαστε έτοιμοι να διαχειριστούμε οποιοδήποτε σενάριο» αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Πηγή: newmoney.gr