ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ: ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΠΑΝΙΩΝ ΓΑΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΓΙΑ ΤΟ 2025

Η μετατόπιση των σπάνιων γαιών στο επίκεντρο των παγκόσμιων εμπορικών διαπραγματεύσεων αποτελεί κορυφαία τάση στον τομέα της εξόρυξης, σύμφωνα με νέα έκθεση της εταιρείας συμβούλων φυσικών πόρων Wood Mackenzie.

Βρίσκεται στη δεύτερη θέση στη λίστα με τις μεγαλύτερες τάσεις στην ενέργεια και την εξόρυξη φέτος, καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούν να μειώσουν τον έλεγχο της Κίνας σε περισσότερο από το 80% της επεξεργασίας και στη συντριπτική πλειοψηφία της παραγωγής μαγνητών υψηλής απόδοσης. 

Τα 15 στοιχεία της σειράς λανθανιδίων του Περιοδικού Πίνακα, καθώς και το σκάνδιο και το ύττριο, θεωρούνται σπάνιες γαίες.

Η αυστηροποίηση των ελέγχων εξαγωγών από το Πεκίνο τον Απρίλιο του 2025, συμπεριλαμβανομένων ειδικών αδειών για επιλεγμένες σπάνιες γαίες και μαγνήτες, ενέτεινε την ώθηση των εμπορικών συνομιλιών, προκαλώντας ένα κύμα διμερών πλαισίων, πρωτοβουλιών της G7 και συμφωνιών εξαγοράς σε επίπεδο έργου με στόχο τη δέσμευση της μη κινεζικής προσφοράς.

«Η εξαιρετική μόχλευση των σπάνιων γαιών στις εμπορικές διαπραγματεύσεις ήταν μια βαθιά επίδειξη τόσο της εθνικής βιομηχανικής στρατηγικής όσο και της κυριαρχίας της Κίνας στην υψηλής τεχνολογίας κατασκευή», δήλωσε ο Malcolm Forbes-Cable της Wood Mackenzie στην έκθεση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη.

Η ανασκόπηση του 2025 δείχνει ότι οι σπάνιες γαίες μετακινούνται στο επίκεντρο της παγκόσμιας ενεργειακής ασφάλειας, καθώς η κυριαρχία της Κίνας στον τομέα της διύλισης και των μαγνητικών υλικών της δίνει αυξανόμενη γεωπολιτική ισχύ. 

Αυτό το πλαίσιο εξηγεί την άνοδο των συμφωνιών για σπάνιες γαίες στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τον Καναδά το 2024-25: Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να δημιουργήσουν ανθεκτικές, μη κινεζικές αλυσίδες εφοδιασμού για τεχνολογίες που κυμαίνονται από κινητήρες ηλεκτρικών οχημάτων έως αμυντικά συστήματα. Οι συμφωνίες για τις σπάνιες γαίες δεν φαίνονται πλέον εξειδικευμένες, αλλά μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την εξασφάλιση στρατηγικών υλικών για την ενεργειακή μετάβαση.

Βελτιωμένες προοπτικές προσφοράς σπάνιων γαιών ανά περιοχή και χρήση

Πηγή: Wood Mackenzie, Υπηρεσία Αγοράς Σπάνιων Γαιών

Συμφωνίες στις ΗΠΑ

Η κορυφαία τάση στη λίστα της Wood Mackenzie είναι η ανάδειξη των Ηνωμένων Πολιτειών ως του κορυφαίου εξαγωγέα υγρού φυσικού αερίου στον κόσμο. Στη λίστα συμπεριλήφθηκαν επίσης η επιταχυνόμενη απώλεια αξίας της Βόρειας Θάλασσας στο Ηνωμένο Βασίλειο, η συρρίκνωση του πετροχημικού τομέα της Ευρώπης καθώς η παραγωγή αυξάνεται αλλού και η τεχνητή νοημοσύνη που οδηγεί σε απότομη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στις μεγάλες οικονομίες.

Η Ουάσινγκτον ηγήθηκε της διπλωματίας μεταξύ κυβερνήσεων για τις σπάνιες γαίες, ξεκινώντας με ένα μνημόνιο κρίσιμων ορυκτών με τη Νορβηγία τον Απρίλιο του 2024. Φέτος πρόσθεσε ένα σχέδιο δράσης της G7 και μια συμμαχία της G7 για τον συντονισμό των επενδύσεων και των μακροπρόθεσμων απολήψεων, κατέληξε σε ένα πλαίσιο στις 27 Οκτωβρίου με την Ιαπωνία για την εξόρυξη και την επεξεργασία και υπέγραψε μια συμφωνία Τραμπ-Τακάιτσι που καλύπτει τις σπάνιες γαίες, το λίθιο, το κοβάλτιο και το νικέλιο. 

Ακολούθησε ένα μνημόνιο του Οκτωβρίου με τη Μαλαισία για το εμπόριο, τις επενδύσεις και την ανακύκλωση, και ένα παράλληλο πλαίσιο με την Αυστραλία , τοποθετώντας την Καμπέρα ως τον βασικό εταίρο της στη μείωση της κυριαρχίας της Κίνας στις σπάνιες γαίες.

«Η κατάληψη σχεδόν του 90% της παγκόσμιας προσφοράς εξευγενισμένων σπάνιων γαιών από την Κίνα την έθεσε σε προνομιακή θέση για εμπορικές διαπραγματεύσεις», ανέφερε η Forbes-Cable. «Από κάθε άποψη, οι ΗΠΑ μπήκαν στις συνομιλίες με το ένα χέρι δεμένο πίσω από την πλάτη τους. Σε μια στροφή της μοίρας, οι ΗΠΑ ήταν ο κορυφαίος παραγωγός σπάνιων γαιών στον κόσμο μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα».

Ο Καναδάς έχει παρουσιαστεί ως ένας δημοκρατικός εναλλακτικός προμηθευτής . Η Οτάβα και το Βερολίνο υπέγραψαν δήλωση τον Αύγουστο για την εμβάθυνση της συνεργασίας στον τομέα των κρίσιμων ορυκτών, και μια ξεχωριστή πρόταση πολιτικής περιέγραψε ένα πλαίσιο Καναδά-Ιαπωνίας-Κορέας που συνδέει την προμήθεια σπάνιων γαιών με την αμυντική τεχνολογία. 

Από εμπορικής άποψης, το Συμβούλιο Έρευνας του Σασκάτσουαν κατέληξε σε πενταετή συμφωνία εξαγοράς με την αμερικανική εταιρεία επεξεργασίας ReAlloys, και η Canada Rare Earth (TSXV: LL) συνέχισε να αναζητά εταίρους για ένα επιτρεπόμενο έργο στη Νότια Αμερική.

Ευρώπη, Ιαπωνία

Η Ευρώπη έχει ενσωματώσει τις σπάνιες γαίες σε ένα ευρύτερο δίκτυο συνεργασιών κρίσιμων πρώτων υλών με τον Καναδά, τη Νορβηγία, την Αργεντινή, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Ναμίμπια, το Καζακστάν και την Αυστραλία, δίνοντας στις Βρυξέλλες προτιμησιακή πρόσβαση σε συμπυκνώματα και διαχωρισμένα οξείδια. Αρκετές αφρικανικές συμφωνίες περιλαμβάνουν διατύπωση σχετικά με την τοπική επεξεργασία, αν και η πρόοδος παραμένει αργή. 

Η Ιαπωνία έχει προσθέσει τις δικές της συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένης μιας συνεργασίας κυβερνητικού φορέα (Ιαπωνικός Οργανισμός Μετάλλων και Ενεργειακής Ασφάλειας) με την Namibia Critical Metals (TSXV: NMI) στο έργο βαρέων σπάνιων γαιών Lofdal.

Σε ολόκληρη την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και την Αμερική, το 2024 και το 2025 έφεραν μια στροφή προς τις αποθήκες σκυροδέματος. Ο όμιλος ABx της Αυστραλίας και η Ucore Rare Metals (TSXV: UCU) υπέγραψαν μνημόνιο για τη δημιουργία μιας αλυσίδας εφοδιασμού Αυστραλίας-ΗΠΑ, ενώ η Iluka Resources (ASX: ILU) και η Tronox (NYSE: TROX) προώθησαν νέα δυναμικότητα επεξεργασίας με υποστήριξη εξαγωγικών πιστώσεων. Η Arafura Rare Earths (ASX: ARU) προχώρησε στο έργο Nolans, το οποίο αναμένεται να προμηθεύσει περίπου το 4% των παγκόσμιων σπάνιων γαιών μόλις τεθεί σε παραγωγή.

Ανακύκλωση

Η ανακύκλωση έχει προσθέσει τη δική της ροή διασυνοριακών συμφωνιών. Η Cyclic Materials υπέγραψε συμφωνία εξαγοράς με την Solvay (EBR: SOLB) για την αποστολή ανακυκλωμένων μικτών οξειδίων από το Κίνγκστον του Οντάριο στη Γαλλία και αργότερα ανακοίνωσε ένα ερευνητικό κέντρο αξίας 25 εκατομμυρίων δολαρίων για την υποστήριξη της κυκλικής προμήθειας σπάνιων γαιών στον τομέα των μαγνητών της Ευρώπης.

Η πορεία των έργων αντικατοπτρίζει πλέον αυτήν την ευρύτερη μεταβολή του εμπορίου. Οι κυβερνήσεις και οι αγοραστές έχουν αρχίσει να χρηματοδοτούν άμεσα ορυχεία και διυλιστήρια, υποστηρίζοντας παραγωγούς όπως η Lynas Rare Earths (ASX: LYC), η Iluka, η MP Materials (NYSE: MP) και η καναδική SRC καθώς κατασκευάζουν δυναμικότητα εξόρυξης-μαγνήτη εκτός Κίνας. 

Στη Βραζιλία, η Serra Verde εξασφάλισε ένα δάνειο ανάπτυξης 465 εκατομμυρίων δολαρίων από τις ΗΠΑ και έχει αρχίσει να ανακατευθύνει τη μελλοντική προσφορά προς δυτικούς και ασιάτες αγοραστές, καθώς τίθεται σε λειτουργία νέα δυναμικότητα διαχωρισμού.

Οι όροι των συμφωνιών αλλάζουν επίσης. Οι δυτικοί αγοραστές πληρώνουν αξιοσημείωτα ασφάλιστρα για μη κινεζικές σπάνιες γαίες και δεσμεύουν μακροπρόθεσμες αγορές με κατώτατες τιμές και δεσμεύσεις take-or-pay. 

Η επέκταση της Solvay στη Γαλλία και η συμφωνία SRC-ReAlloys στο Σασκάτσουαν δείχνουν πώς τα πρόσφατα πλαίσια πολιτικής μεταφράζονται σε συγκεκριμένες εμπορικές ροές τόσο για τις εξορυσσόμενες όσο και για τις ανακυκλωμένες σπάνιες γαίες σε όλες τις μεγάλες περιοχές.

Του Colin McClelland

Πηγή: mining.com