Ύστερα από την έγκριση (Ιούλιος 2011) της μελέτης
περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου της Eldorado Gold Corp στη Χαλκιδική, στον
επενδυτικό χάρτη της χώρας προστέθηκε η εξόρυξη, επεξεργασία και παραγωγή των
κοιτασμάτων χρυσού, χαλκού, αργύρου, μολύβδου και ψευδαργύρου της Βόρειας
Ελλάδας (Χαλκιδική και Θράκη).
Στη ΒΑ Χαλκιδική τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, που βρίσκονται,
μεταξύ Ολυμπιάδας, Στανού, Μ. Παναγιάς και Ιερισσού, διαθέτουν μακραίωνη
ιστορία. Η μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή ξεκινά από την αρχαιότητα,
την εποχή του Μακεδονικού Βασιλείου, και εκτείνεται μέχρι σήμερα.
Νεότερη ιστορία
Κατά τη νεότερη ιστορία, το 1893, στον ορυκτό πλούτο της
Βορείου Ελλάδας δραστηριοποιούνταν η Γάλλο-Οθωμανική Α.Ε., από την οποία θα
πάρει τη σκυτάλη, το 1927, η Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων και
Λιπασμάτων (ΑΕΕΧΠ&Λ).
Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο έλεγχος της ΑΕΕΧΠ&Λ
θα περάσει στον Πρόδρομο Μποδοσάκη Αθανασιάδη, έναν από τους μεγαλύτερους
επιχειρηματίες της εποχής. Στο Στρατώνι και την Ολυμπιάδα θα δημιουργηθούν τα
δύο εργοστάσια της εταιρείας.
Από το 1976, όμως, η εξορυκτική δραστηριότητα της περιοχής
θα «εγκαινιάσει» μία περίοδο αστάθειας. Ύστερα από δύο άκαρπους διαγωνισμούς
για την παραχώρηση των μεταλλευτικών δικαιωμάτων της Χαλκιδικής, το 1995, η TVX
Hellas, θυγατρική της TVX Gold θα αναλάβει το έργο της εξόρυξης και της
δημιουργίας μεταλλουργίας χρυσού στην Ολυμπιάδα.
Το έργο θα βρεθεί, για μία ακόμη φορά, σε τρικυμισμένα νερά:
το 2002 το Συμβούλιο της Επικρατείας θα γνωμοδοτήσει αρνητικά για την επένδυση (για
τους περιβαλλοντικούς όρους και τη χωροθέτηση εργοστασίου) και η TVX θα υπαχθεί
σε καθεστώς πτώχευσης. Ως αποτέλεσμα, οι περίπου 500 απολυμένοι μεταλλωρύχοι
της καναδικής εταιρείας μένουν απλήρωτοι. Ως ένδειξη διαμαρτυρίας περίπου 100
χρυσωρύχοι θα ταμπουρωθούν στις στοές των μεταλλείων, πραγματοποιώντας
πολυήμερη απεργία πείνας. (Δείτε εδώ βίντεο)
Το ζήτημα δημιουργεί «πονοκέφαλο» στην τότε κυβέρνηση Κ.
Σημίτη που αναζητά άμεσα λύση.
«Χτύπησα όλες τις πόρτες των Ελλήνων επιχειρηματιών που θα
μπορούσαν να έχουν μία συνάφεια με το θέμα. Κανείς δεν ήθελε να βάλει το κεφάλι
του στον τορβά» σημειώνει, στην εκπομπή «Εξάντας» της ΝΕΤ, ο Δήμαρχος
Αριστοτέλη Χαλκιδικής, Χρήστος Πάχτας, που την περίοδο εκείνη ως υφυπουργός
Οικονομικών, χειριζόταν τον φάκελο της υπόθεσης.
Αγοραπωλησία
Τελικά, διάδοχη λύση βρέθηκε. Η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. -στο
μετοχικό κεφάλαιο της οποίας συμμετείχε η Άκτωρ και η καναδικών συμφερόντων
European Goldfieds- θα αναλάβει το 2003 το εξορυκτικό έργο στη Χαλκιδική.
Το Δημόσιο θα αγοράσει, έναντι 11 εκατ. ευρώ, το project της
TVX και θα το μεταβιβάσει, έναντι του ίδιου τιμήματος στην Ελληνικός Χρυσός.
Μία συναλλαγή στην οποία βασίζουν την επιχειρηματολογία τους, όσοι αντιτίθενται
με την υλοποίηση του έργου. Και αυτό διότι «σήμερα η αξία των κοιτασμάτων των
πολύτιμων μετάλλων Χαλκιδικής υπολογίζεται στα 12 δισ. ευρώ», όπως
υποστηρίζουν.
«Αγοράσαμε το 2003 μία εταιρεία πτωχευμένη. Τα 11 εκατ. ευρώ
δεν είναι η τιμή αγοράς, αλλά το τίμημα της αποδέσμευσης της TVX από την
περιοχή. Η αξία των 12 δισ. ευρώ για να μπει στα ταμεία του επενδυτή απαιτείται
λειτουργικό και επενδυτικό κόστος και η πραγματοποίηση σειράς ερευνών»
σημειώνει στο CapitalTV, ο Γενικός Διευθυντής της Ελληνικός Χρυσός, Πέτρος
Στρατουδάκης. (Δείτε εδώ σχετικό βίντεο)
«Το 2003, η καναδική ΤVX µάς µεταβίβασε τα περιουσιακά της
στοιχεία και το ελληνικό κράτος ενέκρινε αυτή τη µεταβίβαση µε νόµο το 2004.
[…] Η ανάπτυξη αυτού του µεταλλείου θα µπορούσε να απασχολήσει για 30-50 χρόνια
πάνω από 1.500 εργαζόµενους, δηλαδή µπορεί να ζήσει σχεδόν ο µισός πληθυσµός
του νοµού Χαλκιδικής. Θα φέρει άµεσες επενδύσεις πάνω από 800.000.000 δολάρια,
δηλαδή όσες είναι όλες µαζί οι ιδιωτικές επενδύσεις για τα 5 µεγάλα
συγχρηµατοδοτούµενα δηµόσια έργα» είχε αναφέρει ο πρόεδρος της Άκτωρ, Δημήτρης
Κούτρας το Φεβρουάριο του 2010, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Κεφάλαιο.
«Τα µεταλλευτικά κοιτάσµατα στην Ελλάδα παραχωρούνται για
έρευνα και εκµετάλλευση χωρίς τίµηµα. Εµείς πληρώσαµε τα 11 εκατ. στην TVX,
επειδή θέλαµε να πληρωθούν τα δεδουλευµένα των εργαζοµένων. Πριν, όµως, εµείς
αποφασίσουµε τη συµµετοχή µας, το υπουργείο Οικονοµικών αναζητούσε σχεδόν επί
ένα χρόνο ενδιαφερόµενους. […]
Για ποιο σκάνδαλο µιλάµε, λοιπόν, όταν κανείς δεν ήθελε να
ακουµπήσει αυτή την καυτή πατάτα;
«Όσον αφορά την αξία στην οποία αναφέρεστε, δεν αφορά αξία
επιχείρησης, αλλά την πιθανή αξία µεταλλευµάτων εφόσον αυτά εξορυχτούν,
υποστούν επεξεργασία µε συγκεκριµένο κόστος και διατεθούν στην αγορά µε
συγκεκριµένη τιµή» είχε σημειώσει ο κ. Κούτρας, σχετικά με το εάν είναι
σκανδαλώδης ο τρόπος μεταβίβασης των μεταλλείων Κασσάνδρας.
Όπως, επίσης, έχει αναφέρει, σε παλαιότερες τοποθετήσεις του
ο κ. Πάχτας, ένα μεταλλείο χωρίς άδεια, είναι μηδενικής αξίας.
Η παρέμβαση της Κομισιόν
Ωστόσο, η «διάδοχη λύση», η αντικατάσταση της TVX από την
Ελληνικός Χρυσός θεωρήθηκε το 2011 ως «συγκεκαλυμμένη επιδότηση» από την
Κομισιόν, η οποία, πριν από δύο χρόνια, με απόφασή της είχε ζητήσει από το
Ελληνικό Δημόσιο να επιστρέψει ποσό, ύψους 15 εκατ. ευρώ, (η διαφορά της τιμής
κτήσης από την μετέπειτα αγοραία αξία των μεταλλείων συν τόκους).
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ασχολήθηκε «αυτεπάγγελτα», αλλά
κατόπιν καταγγελίας. Εν πάση περιπτώσει, η Κοµισιόν έχει στη διάθεσή της όλα τα
στοιχεία και είναι πλήρως ενήµερη» είχε αναφέρει ο κ. Κούτρας το 2010, όταν
είχε γίνει γνωστό ότι η Ε.Ε. ερευνούσε την υπόθεση.
Κατά της συγκεκριμένης απόφασης έχει προσφύγει το ελληνικό
Δημόσιο, πρακτική που υιοθετείται «παγίως από το ελληνικό κράτος, καθώς η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει το αλάθητο» έχει αναφέρει στην κρατική τηλεόραση ο
πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Παπακωνσταντίνου.
Επενδύσεις
Τον Φεβρουάριο του 2012, η συγχώνευση της European
Goldfields, που ήλεγχε το έργο χρυσού στο Πέραμα Έβρου, με την Eldorado Gold
Corp. δημιούργησε μία επιχειρηματική υπερδύναμη στον κλάδο του ορυκτού πλούτου
στα Βαλκάνια.
Το συγκεκριμένο σχήμα επενδύει στο υπέδαφος της Χαλκιδικής
και της Θράκης που διαθέτει από τα πλουσιότερα κοιτάσματα χρυσού, χαλκού,
ασημιού, χαλκού, μόλυβδου και ψευδάργυρου παγκοσμίως.
Στη Χαλκιδική, ο καναδικός όμιλος προγραμματίζεται να
επενδύσει 1 δισ. δολάρια ή περίπου 800 χιλιάδες ευρώ, έως το 2016. Το 2013 η
Eldorado θα επενδύσει 235 εκατ. ευρώ. Θα δαπανήσει επίσης, 17,4 εκατ. ευρώ για
την υλοποίηση εξερευνητικών εργασιών, ποσό που κατατάσσει πρώτη την Ελλάδα στις
εξορυκτικές δαπάνες, μεταξύ των χωρών, όπου δραστηριοποιείται η Eldorado.
Σύμφωνα με το business plan της εταιρείας, η παραγωγική φάση
θα ξεκινήσει σε περίπου ενάμιση-δύο χρόνια. Στο έργο της Χαλκιδικής
απασχολούνται 1.200 εργαζόμενοι, αριθμός που υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί στους
3.000, αντίστοιχα με την ένταση των κατασκευαστικών εργασιών.
Η δεύτερη επένδυση της εταιρείας στο Πέραμα Έβρου, που
υλοποιείται μέσω της Χρυσωρυχεία Θράκης είναι αρχικού προϋπολογισμού 150 εκατ.
ευρώ, ενώ σε βάθος δεκαετίας, η εταιρεία προγραμματίζει να επενδύσει στην
περιοχή ακόμη 190 εκατ. ευρώ.
Το έργο υπολογίζεται ότι θα δημιουργήσει 200 άμεσες θέσεις
εργασίας και 800 έμμεσες.
Μία ακόμη ιδιωτική παραχώρηση βρίσκεται στις Σάπες της
Ροδόπης και υλοποιείται, μέσω της Μεταλλευτική Θράκης, θυγατρικής της,
αυστραλιανών συμφερόντων, Cape Lambert Resources.
Η πρόοδος υλοποίησης του συγκεκριμένου έργου, προϋπολογισμού
70 εκατ. ευρώ, είναι η μικρότερη, συγκριτικά με τα υπόλοιπα δύο.
Η Μεταλλευτική Θράκης απέκτησε μέσα στη δεκαετία του ’90
δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης στην περιοχή, όπου έχει διαπιστωθεί ότι
υπάρχουν 460 χιλιάδες ουγκιές χρυσού, 210 χιλιάδες ουγκιές αργύρου και 2,5
χιλιάδες τόνοι χαλκού.
Στον τομέα των δημοσίων μεταλλείων, όπου ο ανάδοχος πληρώνει
μίσθωμα (διπλασιάστηκε από 1/1/2013), η εκμίσθωση του δικαιώματος έρευνας και
εκμετάλλευσης του δημόσιου μεταλλευτικού χώρου στο Κιλκίς (περιοχές
Μεταξοχωρίου, Βάθης, Γερακαριού, Φύσκας, Κεντρικού, Μυλοχωρίου και Αντιγόνειας)
κατακυρώθηκε, ύστερα από διεθνή πλειοδοτικό διαγωνισμό στην Άκτωρ.
Στο Κιλκίς τα αποθέματα χρυσού, χαλκού και άλλων
μεταλλευμάτων είναι της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ σε αξία περιεχόμενων μετάλλων,
ενώ τα αναμενόμενα αποθέματα υπολογίζονται στα 7 δισ. ευρώ, αντίστοιχα.
Αναδημοσίευση από το www.capital.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου