ΔΙΩΞΗ ΔΙΑΔΗΛΩΤΩΝ ΣΤΙΣ ΣΚΟΥΡΙΕΣ: ΥΠΕΡΒΑΛΩΝ ΖΗΛΟΣ Ή ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ;

κ. Χρυσόγονε με την άσκηση προληπτικής βίας
για την καταστολή της νομιμότητας, τι γίνεται;;;

*Του Κώστα Χρυσόγονου
Ακολουθεί σχόλιο του blog

Στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πολυγύρου άρχισε στις 21 Νοεμβρίου και συνεχίζεται στις 5 Δεκεμβρίου 2013 μια δίκη με γενικότερη σημασία για το δικαίωμα της συνάθροισης. Δεκατέσσερις συμπολίτες μας κατηγορούνται για τη συμμετοχή τους σε διαδήλωση τον Οκτώβριο του 2012 στις Σκουριές Χαλκιδικής, η οποία αποσκοπούσε στην έκφραση διαμαρτυρίας για τη συντελούμενη εκεί ανεπανόρθωτη καταστροφή του περιβάλλοντος με την εξόρυξη χρυσού.

Ανεξάρτητα από το τι πραγματικά συνέβη (οι ίδιοι οι κατηγορούμενοι υποστηρίζουν ότι έπεσαν θύματα προσχεδιασμένης αστυνομικής επίθεσης), το κρίσιμο νομικό αλλά και πολιτικό ζήτημα είναι η διατύπωση του κατηγορητηρίου. Το υποτιθέμενο αδίκημα είναι η «στάση» κατά το άρθρο 170 του Ποινικού Κώδικα, με τη διατύπωση ότι οι κατηγορούμενοι «συμμετείχαν ως διαδηλωτές στο συγκεντρωμένο πλήθος και ενίσχυσαν με την παρουσία τους τη συνοχή της ενωμένης ομάδας ανθρώπων». Με άλλες λέξεις, κάποιοι άλλοι, άγνωστοι μέσα στο πλήθος, έριχναν (κατά το κατηγορητήριο) αυτοσχέδιους εμπρηστικούς μηχανισμούς, πέτρες κ.ά. εναντίον αστυνομικών και το μοναδικό «έγκλημα» των κατηγορουμένων ήταν η παρουσία τους εκεί!

Συνεπώς, η Εισαγγελία του Πολυγύρου επιχειρεί μια διασταλτική ερμηνεία του άρθρου 170 του Ποινικού Κώδικα, η οποία, αν τελικά γίνει δεκτή από τα ποινικά δικαστήρια, θα οδηγήσει στην ποινικοποίηση της απλής συμμετοχής σε κάθε συνάθροιση όπου υπάρχει κάποια σύγκρουση με την αστυνομία, έστω από μια ελάχιστη μειοψηφία των συγκεντρωμένων. Έτσι, π.χ., αν σε μια πορεία δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στο κέντρο της Αθήνας βρεθεί κάποιος προβοκάτορας να πετάξει μια βόμβα «μολότοφ» στις αστυνομικές δυνάμεις, θα μπορεί καθένας από τους υπόλοιπους διαδηλωτές να συλληφθεί και να καταδικασθεί σε ποινή φυλάκισης από έξι μήνες έως πέντε χρόνια (!), κατά την κρίση του δικαστηρίου (πρακτικά βέβαια, επειδή δεν υπάρχουν σωφρονιστικά καταστήματα για τον εγκλεισμό τόσων χιλιάδων ανθρώπων, η μόνη «λύση» θα ήταν να ξαναχρησιμοποιηθούν οι υφιστάμενες «εγκαταστάσεις» στη Μακρόνησο και τη Γυάρο). Τούτο θα ισοδυναμούσε με de facto αναστολή του άρθρου 11 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει το δικαίωμα της συνάθροισης.

Από συνταγματική άποψη επιβάλλεται αντίθετα η συσταλτική ερμηνεία του άρθρου 170 του Ποινικού Κώδικα, έτσι ώστε αξιόποινη να θεωρείται μόνο η ενεργή συμμετοχή (με την έννοια των άρθρων 45-49 του ίδιου Κώδικα) σε συγκεκριμένη βιαιοπραγία εναντίον συγκεκριμένου αστυνομικού (πρβλ. Ι. Μανωλεδάκη, «Προσβολές κατά της πολιτειακής εξουσίας», β” έκδ. 1994, σ. 121, υποσ. 5). Και τούτο διότι η συμμετοχή σε «ήσυχη» (δηλ. ειρηνική) συνάθροιση αποτελεί συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα και αυτό δεν αναιρείται από τυχόν βιαιοπραγίες μεμονωμένων ατόμων ή έστω μιας μικρής ομάδας διαδηλωτών (βλ. Κ. Χρυσόγονου, «Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα», 3η εκδ. 2006, σ. 482).

Οι περαιτέρω εξελίξεις στην υπόθεση θα καταδείξουν αν το κατηγορητήριο κατά των διαδηλωτών στις Σκουριές συνιστά απλώς επίδειξη «υπερβάλλοντος ζήλου» από τις τοπικές εισαγγελικές αρχές, ή αν βρισκόμαστε στο αρχικό στάδιο εκτέλεσης ενός ευρύτερου σχεδίου προληπτικής καταστολής των λαϊκών αντιδράσεων απέναντι στις παντοειδείς κυβερνητικές αυθαιρεσίες. Ούτως ή άλλως, όμως, η συμπαράσταση στον αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής είναι ζήτημα προάσπισης όχι μόνο του φυσικού περιβάλλοντος που δεινοπαθεί αλλά και των δημοκρατικών δικαιωμάτων ομαδικής δράσης που απειλούνται.

* Ο Κώστας Χρυσόγονος είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, μέλος Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ

Αναδημοσίευση από antigoldgr.org

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ BLOG: Δεν έχει άδικο ο κ. Χρυσόγονος σ΄ότι αφορά τις συνθήκες προληπτικής καταστολής που πιθανώς να διαμορφώνονται μετά τη διάπραξη σωρείας "ανδραγαθημάτων" από την μεριά των φανατικών πολέμιων της μεταλλευτικής στη ΒΑ Χαλκιδική.

Εκεί όμως, κατά τη γνώμη μας, όμως θα έπρεπε να εστιάσει ο κ. Χρυσόγονος σ' αυτό το άρθρο του. Στα αίτια δηλαδή αυτής της κατάστασης που διαμορφώνεται και όχι στα αποτελέσματα της. Ανεξάρτητα, το αν ανήκει στην κεντρική επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένας διακεκριμένος συνταγματολόγος. Το σύνταγμα της χώρας πρέπει και είναι πάνω από πολιτικές και κομματικές πεποιθήσεις.

Θα έπρεπε λοιπόν να ασχοληθεί εκτενώς με τη διασταλτική ερμηνεία που έδωσαν τα ηγετικά στελέχη του αντιμεταλλευτικού μορφώματος στη ΒΑ Χαλκιδική στο ρήμα "αντιδρώ" σε μια επένδυση. Εκεί βρίσκεται η ρίζα αυτού του ζητήματος που επιχειρεί να αναλύσει. 

Πως γίνεται λοιπόν να έχει περάσει απαρατήρητη η διασταλτική ερμηνεία της "αντίδρασης" και οι διαστάσεις που έλαβε αυτή στην πρακτική εφαρμογή της;

Ως γνωστόν, δε μείναμε στα λόγια του πλέον αρχέγονου ακτιβιστή της περιοχής, που ωσάν "προφήτης" μας προετοίμασε, λίγο έως πολύ, γι' αυτό που θα ζούσαμε στην πορεία.

Εκτός, αν είμαστε ανενημέρωτοι και μέσα στο σύνταγμα της χώρας ή το ποινικό δίκαιο "η αντίδραση σε κάτι" νομιμοποιεί ή προϋποθέτει τη συστηματική χρήση μολότοφ, τις ρουκέτες, τους εμπρησμούς, τις ομηρίες εργαζομένων και το λούσιμο τους με εύφλεκτα υλικά, τις καταστροφές περιουσιακών στοιχείων όσων δεν συμφωνούν με τις απόψεις και τα θέλω των αντιδρώντων και άλλα πολλά που ζήσαμε στον τόπο μας επειδή κάποιοι έτσι ερμήνευσαν την "αντίδραση"...

Ίσως αν ξεπερνούσαμε τις όποιες πολιτικές μας πεποιθήσεις να βλέπαμε πιο καθαρά από που άρχισε αυτός ο "αγώνας" και που κατέληξε...

Τέλος, σ' ότι αφορά τη συμψήφιση αυτού του μορφώματος με τους κατοίκους όλης της Χαλκιδικής και ειδικότερα του βορειοανατολικού τμήματος της, είμαστε σίγουροι ότι ο κ. Χρυσόγονος θα αντιληφθεί το σφάλμα του, όταν θα κατέβει ως υποψήφιος περιφερειάρχης, όπως γράφετε και ακούγετε, στα μέρη μας.  Εκτός αν πάει για ομιλία μόνο στην Ιερισσό. 

Νομίζουμε ότι του αξίζει μια καλύτερη ενημέρωση απ' αυτή που δείχνει ότι έχει.