Τρίτη 7 Μαΐου 2024

ΚΡΙΣΙΜΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ: ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ 2024/1252

Δημοσιεύτηκε στις 03.05.2024 στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ ο Κανονισμός 2024/1252 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Απριλίου 2024, για τη θέσπιση πλαισίου για τη διασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) 168/2013 , (ΕΕ) 2018/858, (ΕΕ) 2018/1724 και (ΕΕ) 2019/1020.

Ο Κανονισμός τίθεται σε ισχύ 20 ημέρες μετά την δημοσίευσή του, ήτοι από 23.05.2024.

Στόχος του δημοσιευμένου πλέον κανονισμού είναι να βελτιωθεί η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς με τη θέσπιση πλαισίου για τη διασφάλιση της πρόσβασης της Ένωσης σε έναν ασφαλή, ανθεκτικό και βιώσιμο εφοδιασμό κρίσιμων πρώτων υλών, μεταξύ άλλων με την προώθηση της αποτελεσματικότητας και της κυκλικότητας σε όλη την αλυσίδα αξίας.

Συνοπτικά:

  • Οι πρώτες ύλες που απαριθμούνται στο παράρτημα II, μεταξύ άλλων σε ανεπεξέργαστη μορφή, σε οποιοδήποτε στάδιο της επεξεργασίας και ως υποπροϊόντα άλλων διαδικασιών εξόρυξης, επεξεργασίας ή ανακύκλωσης, θεωρούνται κρίσιμες πρώτες ύλες.  Έως τις 24 Μαΐου 2027 και εν συνεχεία τουλάχιστον ανά τριετία, η Επιτροπή επανεξετάζει και, εάν είναι αναγκαίο, επικαιροποιεί τον κατάλογο κρίσιμων πρώτων υλών(άρθρο 5).
  • Έως τις 24 Φεβρουαρίου 2025, τα κράτη μέλη ιδρύουν ή ορίζουν μία ή περισσότερες αρχές ως ενιαία κέντρα εξυπηρέτησης. Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος ιδρύσει ή ορίσει πολλαπλά ενιαία κέντρα εξυπηρέτησης, διασφαλίζει ότι υπάρχει μόνο ένα τέτοιο κέντρο εξυπηρέτησης ανά σχετικό διοικητικό επίπεδο και στάδιο της αξιακής αλυσίδας κρίσιμων πρώτων υλών. Τα οικεία ΕΚΕ αποτελούν το μοναδικό σημείο επαφής για τον φορέα υλοποίησης του έργου και τον βοηθούν να κατανοήσει κάθε διοικητικό ζήτημα σχετικό με τη διαδικασία χορήγησης αδειών. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα ΕΚΕ διαθέτουν επαρκή αριθμό ειδικευμένων υπαλλήλων και επαρκείς οικονομικούς, τεχνικούς και τεχνολογικούς πόρους για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων τους δυνάμει του παρόντος κανονισμού (άρθρο 9).
  • Τα έργα στρατηγικής σημασίας θεωρείται ότι συμβάλλουν στην ασφάλεια του εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στην Ένωση. Οι φορείς υλοποίησης έργων και όλες οι οικείες αρχές διασφαλίζουν ότι η εν λόγω διαδικασία διεκπεραιώνεται όσον το δυνατόν ταχύτερα σύμφωνα με το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο.  Στα έργα στρατηγικής σημασίας στην Ένωση χορηγείται το καθεστώς της ύψιστης εθνικής σημασίας, εάν υπάρχει τέτοιο καθεστώς στο εθνικό δίκαιο, και αντιμετωπίζονται αναλόγως στο πλαίσιο των διαδικασιών αδειοδότησης (άρθρο 10).
  •  Για έργα στρατηγικής σημασίας στην Ένωση, η διαδικασία αδειοδότησης δεν υπερβαίνει τους 27 μήνες για έργα στρατηγικής σημασίας που περιλαμβάνουν εξόρυξη· τους 15 μήνες για έργα στρατηγικής σημασίας που περιλαμβάνουν μόνο επεξεργασία ή ανακύκλωση (άρθρο 11).
  • Έως τις 24 Μαΐου 2025, κάθε κράτος μέλος καταρτίζει εθνικό πρόγραμμα γενικής εξερεύνησης που στοχεύει στις κρίσιμες πρώτες ύλες και σε ορυκτά που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες. Τα εν λόγω εθνικά προγράμματα επανεξετάζονται τουλάχιστον ανά πενταετία και, εάν κρίνεται αναγκαίο, επικαιροποιούνται (άρθρο 19).
  • Εθνικά μέτρα για την κυκλικότητα (άρθρο 26)
  • Ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα (άρθρο 27)
  • Θεσπίζεται το ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών («συμβούλιο»).Το συμβούλιο παρέχει συμβουλές προς την Επιτροπή και εκτελεί τα καθήκοντα που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό (Άρθρο 35).