ΕΝΑ ΜΝΗΜΕΙΟ ΣΤΟΝ ΛΙΓΝΙΤΗ

Του Ραφαήλ Μωϋσή*

Η δική μου γενιά, που γεννήθηκε στην Ψωροκώσταινα και ανδρώθηκε σε μια σύγχρονη, σχετικά πλούσια χώρα, έχει από πολλούς χρεωθεί με το ατόπημα ότι για να πετύχει τον δικό της πλουτισμό, υποθήκευσε το μέλλον των επερχόμενων. Αναφέρομαι ειδικά στην «κατηγορία» που είχε σχέση με την χρησιμοποίηση του λιγνίτη για παραγωγή ηλεκτρισμού. 

Τα πρώτα χρόνια το κατηγορητήριο μιλούσε για γρήγορη «ληστρική» εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, χωρίς να επιβαρύνουμε το κόστος παραγωγής με την αποθεματική του αξία (in situ) έτσι ώστε να επωφεληθούμε εμείς υψηλούς ρυθμούς οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και να στερήσουμε τις επερχόμενες γενιές από ένα πολύτιμο ενεργειακό αγαθό. Αργότερα το κατηγορητήριο διαφοροποιήθηκε: 

Κατηγορούμαστε τώρα ότι χρησιμοποιήσαμε τον ρυπογόνο λιγνίτη χωρίς φίλτρα ή άλλα μέσα δέσμευσης των καυσαερίων δημιουργώντας έτσι μια επικίνδυνη για την υγεία των εγγονών και δισέγγονων μας τοπική ατμόσφαιρα. 

Επί πλέον, συμβάλαμε στη δημιουργία του καταστροφικού για όλη την υφήλιο φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.

Ως αυτοδιοριστείς εκπρόσωπος των όσων συνομήλικων έχουμε απομείνει, δικαιούμαι να απολογηθώ χρησιμοποιώντας την τακτική της αντεπίθεσης:

Είναι νομίζω αναμφισβήτητο ότι η γενιά μου βρήκε τη Μεγαλόπολη, την Κοζάνη, την Πτολεμαΐδα, τη Φλώρινα και το Αμύνταιο ως γραφικές ίσως, αλλά πάμφτωχες κωμοπόλεις με κύριο χαρακτηριστικό τους τη...λάσπη. Η Πτολεμαΐδα ειδικά, είχε ακόμη και το τουρκικό αρχικό της όνομα Καϊλάρια, που σημαίνει λάσπες.

Σήμερα είναι όλες κομψές δυτικοευρωπαϊκές πολιτείες, με τα σχολεία τους, τα νοσοκομεία τους, τα μουσεία και τα ξενοδοχεία τους. Ο μέσος όρος ύπαρξης των κατοίκων τους διπλασιάστηκε από τα σαράντα χρόνια ζωής στα πάνω από ογδόντα και το μέσο κατά κεφαλή τους εισόδημα πολλαπλασιάστηκε περίπου επί 80! 

Έχουν όλες δικά τους θέατρα, πολιτιστικές οργανώσεις, ακόμη και σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα αγόρια και οι θυγατέρες τους αφήσανε τις τσάπες και τις βελόνες και ευδοκιμούν ως έμποροι, βιομήχανοι, επιστήμονες, καλλιτέχνες.

Χάρη στη  φθηνή λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή είδε φως όλη η Ελλάδα, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Έγινε ο εξηλεκτρισμός της κάθε γωνιάς της χώρας, αναπτύχθηκε η βιομηχανία, εκσυγχρονίστηκαν επιχειρήσεις και τα επιτεύγματα αυτά, υποστηρίζω, απαντούν στο αρχικό κατηγορητήριο.

Σχετικά με τη δεύτερη κατηγορία, πρέπει να ομολογήσουμε ότι η μόλυνση της ατμόσφαιρας δημιούργησε δύσκολες συνθήκες για τους κατοίκους των λιγνιτικών περιοχών και πολλοί άνθρωποι έχασαν πρόωρα τη ζωή τους από ασθένειες που, άμεσα ή έμμεσα, συνδέονται με τον μολυσμένο αέρα. Ποιό όμως είναι το τελικό αποτέλεσμα;

Σήμερα η λιγνιτική παραγωγή πνέει τα λοίσθια και τα εγγόνια και τα δισέγγονα στις πρώην λιγνιτικές περιοχές θα αναπνέουν στο μέλλον καθαρό αέρα ενώ ελπίζω ότι, χάρη στο πρόγραμμα «Δίκαιη Μετάβαση στη Μεταλιγνιτική Περίοδο», θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν τα αγαθά του υψηλού εισοδήματος.

Η δική μου γενιά, συνεπώς, όχι μόνο δεν υποθήκευσε το μέλλον αλλά αντίθετα, η ίδια ανέπνευσε το μολυσμένο αέρα και επωμίστηκε το κόστος για την ευημερία των επερχομένων.

Καταλήγω λοιπόν με μια τολμηρή πρόταση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση:  Οι πόλεις που ανέφερα, ίσως οφείλουν να αφιερώσουν στην κεντρική τους πλατεία, ένα μνημείο στον Άγνωστο Λιγνιτοπαραγωγό. Του το χρωστάνε...

*Ο κ. Ραφαήλ Μωϋσής είναι Μηχανολόγος Μηχανικός και πρώην διοικητής της ΔΕΗ και της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ

Αναδημοσίευση από energia.gr