ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Ο NORD STREAM ΞΑΝΑ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ - Η ΔΑΝΙΑ ΕΔΩΣΕ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ

Η ιδέα αναβίωσης του αγωγού Nord Stream δεν ακούγεται πλέον τόσο τραβηγμένη όσο πριν από μόλις έναν χρόνο. Οι συζητήσεις για τη σκοπιμότητα επαναφοράς του αγωγού στο δίκτυο δεν περιορίζονται πλέον σε φιλορώσους πολιτικούς και εμπειρογνώμονες στον τομέα της ενέργειας.

Γερμανοί αξιωματούχοι, όπως ο πρωθυπουργός της Σαξονίας Michael Kretschmer, αντιμετωπίζουν τώρα ανοιχτά το θέμα. Αυτό συμβαίνει παρά την επίσημη θέση της Γερμανίας να έχει διαγράψει το έργο τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά.

Η ιδέα της ενεργειακής αυτονομίας

Και η αναβίωση της συζήτησης αυτής, έρχεται την ώρα που δημοσιεύματα του Τύπου κάνουν λόγο για δεύτερες σκέψεις στην Ευρώπη να αρχίσει και πάλι να ρέει το ρωσικό φυσικό αέριο στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία.

Λοιπόν, τι έχει αλλάξει;

Όταν η Ευρώπη αποφάσισε να εγκαταλείψει το ρωσικό αέριο, η ιδέα αυτή πλαισιώθηκε με το επιχείρημα της ενεργειακής αυτονομίας. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, η απόρριψη του Nord Stream οδήγησε στη δημιουργία μιας νέας εξάρτησης—από το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και τις ασταθείς αγορές. Οι τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη έχουν εκτοξευθεί στα ύψη και η γερμανική βιομηχανία αντιμετωπίζει τώρα την απειλή της μαζικής αποβιομηχάνισης.

Οι ενεργοβόρες βιομηχανίες αναγκάστηκαν να κλείσουν λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Το κλείσιμο έξι σύγχρονων πυρηνικών σταθμών το 2022 —στην κορύφωση της μεγαλύτερης ενεργειακής κρίσης του 21ου αιώνα—μετέτρεψε τη Γερμανία από καθαρό εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας σε εισαγωγέα. 

Αυτό έχει επίσης αυξήσει την πίεση στις γειτονικές χώρες της ΕΕ, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να προμηθεύουν ενέργεια στη Γερμανία βάσει πανευρωπαϊκών κανονισμών, ανεβάζοντας τις τιμές αλλού—ιδίως στη Σουηδία και τη Νορβηγία, όπου οι αρχές περιορίζουν τώρα τις εξαγωγές ενέργειας για να διασφαλίσουν τις δικές τους ανάγκες.

Αλλαγή ρητορικής στη Γερμανία

Ο Michael Kretschmer δεν είναι ο μόνος που μιλά ανοιχτά για αυτό το θέμα. Η Alice Weidel, πολιτικός από το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), δήλωσε προηγουμένως ότι η Γερμανία πρέπει επειγόντως να ξεκινήσει το Nord Stream 2.

Επιπλέον, ο Βρετανός πολιτικός Ντέιβιντ Κούρτεν συμμετείχε επίσης στη συζήτηση για την πιθανή επανέναρξη των παραδόσεων μέσω του ρωσικού αγωγού, σημειώνοντας ότι μία από τις δύο γραμμές του Nord Stream 2 παραμένει άθικτη και μπορεί να τεθεί σε λειτουργία.

Ωστόσο, υπάρχει ένα πρόβλημα: οι γερμανικές και οι αρχές της ΕΕ δεν είναι ακόμη έτοιμες να αναγνωρίσουν την αποτυχία της στρατηγικής τους για τις κυρώσεις, όπως τουλάχιστον υπογραμμίζουν όσοι προωθούν την ιδέα αυτή.

Οι δηλώσεις των Kretschmer, Weidel και Kurten έχουν οικονομική λογική: ο αγωγός υπάρχει, κατασκευάστηκε με γερμανικά χρήματα και παραμένει ένας από τους πιο οικονομικούς δρόμους για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Αλλά αυτό δεν είναι τεχνικό ζήτημα - είναι πολιτικό.

Οι θέσεις της Ρωσίας

Όπως επισημαίνει στο news.az ο Igor Yushkov, κορυφαίος αναλυτής στο Εθνικό Ταμείο Ενεργειακής Ασφάλειας και ειδικός στο Χρηματοοικονομικό Πανεπιστήμιο υπό την κυβέρνηση της Ρωσίας, τεχνικά, το Nord Stream 1 μπορεί να αποκατασταθεί . Ωστόσο, αυτό θα απαιτούσε όχι μόνο οικονομικές επενδύσεις αλλά και πολιτική συναίνεση. 

Ακόμη και η άθικτη γραμμή του Nord Stream 2 θα μπορούσε να ξεκινήσει αύριο — το μόνο που θα χρειαζόταν είναι η πολιτική βούληση της γερμανικής κυβέρνησης. Ωστόσο, το ίδιο το Βερολίνο πάγωσε τη διαδικασία πιστοποίησης για τον αγωγό μετά την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης.

Ο ρόλος του TurkStream

Προς το παρόν, η Γερμανία λαμβάνει ρωσικό αέριο μόνο μέσω του αγωγού TurkStream και μέσω διαμετακόμισης μέσω της Ουκρανίας. Αλλά η ουκρανική διαδρομή είναι απίθανο να παραμείνει ανοιχτή για πολύ. Εν τω μεταξύ, η Ευρώπη αντιμετωπίζει αυξανόμενες τιμές ενέργειας, οδηγώντας σε κλείσιμο εργοστασίων, μείωση της ανταγωνιστικότητας στην ευρωπαϊκή βιομηχανία και αυξανόμενες κοινωνικές αναταραχές.

Αγκάθι στην επανέναρξη των ρωσικών ροών, παραμένει το γεγονός ότι η έρευνα για το σαμποτάζ του Nord Stream παραμένει άκαρπη. Οι επίσημες αρχές στη Γερμανία, τη Σουηδία και τη Δανία έχουν ουσιαστικά εγκαταλείψει την έρευνα, τουλάχιστον από όσα είναι ευρέως γνωστά. 

Η Ουάσιγκτον συνεχίζει να επιμένει στο αφήγημα ότι η Ρωσία φέρεται να ανατίναξε τον δικό της αγωγό. Ωστόσο, ερευνητική έκθεση του Seymour Hersh συνδέει το σαμποτάζ με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νορβηγία.

Παρά τις αυστηρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η Ευρώπη εισήγαγε 17 εκατομμύρια τόνους LNG από την Gazprom το 2024, αύξηση 20% σε σύγκριση με το 2023, ξεπερνώντας ακόμη και τα προπολεμικά επίπεδα. Οι κύριες παραδόσεις πραγματοποιούνται μέσω τερματικών σταθμών στη Γαλλία, την Ισπανία και το Βέλγιο. 

Φέτος, οι εισαγωγές φυσικού αερίου από αγωγούς ενδέχεται να μειωθούν λόγω της άρνησης της Ουκρανίας να παρατείνει τη σύμβαση μεταφοράς φυσικού αερίου . Ωστόσο, το φυσικό αέριο συνεχίζει να ρέει στην Ευρώπη μέσω της μοναδικής εναπομείνασας οδού —TurkStream μέσω της Μαύρης Θάλασσας— ενώ οι εισαγωγές LNG συνεχίζουν να αυξάνονται.

Οι πολιτικές εξελίξεις

Οι πραγματικές προοπτικές για την αποκατάσταση του Nord Stream εξαρτώνται αποκλειστικά από τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη. Η απομάκρυνση από τη ρητορική των κυρώσεων, η βαθύτερη κρίση στην ΕΕ και οι αλλαγές στην ηγεσία σε βασικές χώρες θα μπορούσαν σταδιακά να οδηγήσουν σε επαναξιολόγηση των περιορισμών.

Επιπλέον, η ενεργειακή κρίση δεν έχει εξαφανιστεί—η εξάρτηση της Ευρώπης από το ακριβό αμερικανικό LNG συνεχίζει να αυξάνεται, ενώ η βιομηχανική ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας μειώνεται.

Προς το παρόν, η Γερμανία αντιμετωπίζει αρκετές προκλήσεις ακόμη και χωρίς το ρωσικό αέριο - πράγμα που σημαίνει ότι η πολιτική βούληση για την αποκατάσταση του Nord Stream παραμένει περισσότερο ένα θεωρητικό σενάριο παρά μια ρεαλιστική προοπτική.

Έργα συντήρησης

Εν τω μεταξύ, την περασμένη εβδομάδα η Υπηρεσία Ενέργειας της Δανίας χορήγησε άδεια στην Nord Stream 2 AG να συντηρήσει τον αγωγό Nord Stream 2 στη Βαλτική Θάλασσα που υπέστη ζημιά τον Σεπτέμβριο του 2022 μετά από έκρηξη.

Οι αγωγοί Nord Stream 1 και Nord Stream 2 εκτείνονται από το Vyborg της Ρωσίας έως το Lubmin κοντά στο Greifswald της Γερμανίας και διασχίζουν τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες (ΑΟΖ) της Ρωσίας, της Φινλανδίας, της Σουηδίας, της Δανίας και της Γερμανίας, καθώς και τα χωρικά ύδατα της Ρωσίας , τη Δανία και τη Γερμανία.

Η Γερμανία, η Σουηδία και η Δανία ξεκίνησαν αντίστοιχες εθνικές έρευνες μετά από τέσσερις διαρροές αερίου στους αγωγούς τον Σεπτέμβριο του 2022, δύο στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της Σουηδίας (ΑΟΖ) και δύο στο δανικό έδαφος.

Τον Φεβρουάριο του 2024, η Σουηδία έκλεισε την έρευνά της λέγοντας ότι δεν είχε δικαιοδοσία στην υπόθεση, ενώ λίγο αργότερα η Δανία έκανε το ίδιο.

Η Υπηρεσία Ενέργειας, η οποία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο υποχρεούται να επιτρέπει την εγκατάσταση και λειτουργία εγκαταστάσεων αγωγών στην υφαλοκρηπίδα της Δανίας, χορήγησε στις 28 Ιανουαρίου άδεια στη Nord Stream 2 AG να πραγματοποιήσει έργα στον Nord Stream 2.

Η άδεια έχει χορηγηθεί υπό ορισμένους όρους που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ασφαλούς λειτουργίας του αγωγού, ανέφερε η Δανική Υπηρεσία Ενέργειας, εξηγώντας ότι, μεταξύ άλλων, η εταιρεία πρέπει να υποβάλλει ετήσιο σχέδιο για την εγκατάσταση του αγωγού, ώστε η υπηρεσία να μπορεί παρακολουθεί συνεχώς τα σχέδιά της για το μέλλον της εγκατάστασης.

Η Nord Stream 2 AG σχεδιάζει να πραγματοποιήσει τις εργασίες το δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο του 2025, με τη διαδικασία να αναμένεται να διαρκέσει δύο έως τρεις εβδομάδες.

Η εταιρεία, με έδρα το Zug της Ελβετίας, είναι μια διεθνής κοινοπραξία πέντε εταιρειών που ιδρύθηκε το 2005 για το σχεδιασμό, την κατασκευή και τη μετέπειτα λειτουργία των δύο αγωγών φυσικού αερίου. Οι πέντε μέτοχοι είναι οι Gazprom, Wintershall Dea, PEG Infrastruktur (E.ON), NV Nederlandse Gasunie και ENGIE.

Της Ναταλίας Κοντώση

Πηγή: energypress.gr