ΧΡΥΣΟΣ: ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟ "ΧΡΗΜΑ"

Από το ιστορικό υψηλό των 4.398 δολαρίων στις 20 Οκτωβρίου, ο χρυσός έχει απολέσει σχεδόν το 9% της αξίας του, παραμένοντας ωστόσο πάνω από το ψυχολογικό «φράγμα» των 4.000 δολαρίων. Το sell-off της περασμένης εβδομάδας οφείλεται κατά κύριο λόγο σε κινήσεις κατοχύρωσης κερδών μετά από ένα… εξωπραγματικό ράλι, ενώ ακόμα και μετά τη μεγάλη πτωτική κίνηση, ο χρυσός σημειώνει κέρδη άνω του 52% φέτος.

Αποδεικνύεται έτσι ότι αποτελεί το κορυφαίο asset του 2025, δεχόμενος ώθηση από την αγοραστική μανία των κεντρικών τραπεζών και τις προσδοκίες για μειώσεις επιτοκίων, οι οποίες καθιστούν πιο ελκυστικό το πολύτιμο μέταλλο σε σύγκριση με άλλα assets χαμηλού ρίσκου που δίνουν τόκο, όπως τα ομόλογα και οι καταθέσεις.

Το κρίσιμο ερώτημα πλέον είναι αν το ράλι τελείωσε και ο χρυσός θα σταθεροποιηθεί γύρω στα 4.000 δολάρια. Οι νέες εκτιμήσεις της Morgan Stanley τοποθετούν την τιμή του χρυσού στα 4.500 δολάρια το καλοκαίρι του 2026, δίνοντας περιθώριο ανόδου της τάξης του 12% από το κλείσιμο της Παρασκευής 31/10. Πιο αισιόδοξη εμφανίζεται η JPMorgan που δίνει μέση τιμή στα 5.055 δολάρια/ουγγιά για το δ’ τρίμηνο του 2026, ενώ η HSBC δίνει μέση τιμή στα 4.500 δολάρια για το σύνολο του 2026.

Ο Ρέι Ντάλιο, ένας από τους σημαντικότερους επενδυτές των τελευταίων δεκαετιών, εκτιμά ότι εκτός του ότι θεωρείται το δημοφιλέστερο επενδυτικό καταφύγιο, επιπλέον ο χρυσός αποτελεί σήμερα το ασφαλέστερο είδος χρήματος που υπάρχει. Σπεύδει, μάλιστα, να συμβουλέψει τους επενδυτές να συμπεριλάβουν τον χρυσό στα χαρτοφυλάκιά τους, καθώς όπως υποστηρίζει οι περισσότεροι σήμερα δεν έχουν στην κατοχή τους το «bullion».

Σε νέο του άρθρο, ο διάσημος ιδρυτής του hedge fund-κολοσσού Bridgewater Associates, εξηγεί γιατί ο χρυσός αποτελεί ένα «θεμελιώδες χρήμα», ένα είδος χρήματος δηλαδή που έχει εσωτερική-πραγματική αξία και δεν εξαρτάται από τις αποφάσεις μίας κυβέρνησης ή μίας κεντρικής τράπεζας.

«Για μένα, ο χρυσός αναμφίβολα αποτελεί είδος χρήματος και μάλιστα είναι το χρήμα που διατρέχει τον χαμηλότερο κίνδυνο υποτίμησης ή/και κατάσχεσης», τονίζει ο Ντάλιο.

Η αποδοχή του χρυσού στο πέρασμα των αιώνων, η φυσική του σπανιότητα και η ελκυστικότητά του, τον καθιστούν το ασφαλέστερο και πιο αποδεκτό παγκοσμίως, μέσο αποθήκευσης αξίας. Από τα αρχαία νομίσματα μέχρι το δολάριο και το ευρώ, ο άνθρωπος έχει χρησιμοποιήσει πολλά μέσα πληρωμών, όμως ο χρυσός παραμένει σταθερή αξία, σημειώνει ο ίδιος.

Ο χρυσός δεν εξαρτάται από την υπόσχεση πληρωμής κάποιου άλλου ή με άλλα λόγια την εμπιστοσύνη στον εκδότη-κράτος, όπως συμβαίνει με το δολάριο, το ευρώ και τα υπόλοιπα νομίσματα.

Ιστορικά, όλα τα νομίσματα ήταν είτε συνδεδεμένα με τον χρυσό (ή με κάτι παρόμοια περιορισμένο σε προσφορά και παγκόσμια αποδοχή, όπως το ασήμι) είτε fiat νομίσματα που δεν είναι συνδεδεμένα με τίποτα και επομένως δεν έχουν περιορισμό στην προσφορά τους.

Στις περιπτώσεις που τα νομίσματα ήταν συνδεδεμένα με τον χρυσό και ταυτόχρονα υπήρχε υπερβολικό χρέος σε σύγκριση με την ποσότητα του χρυσού, το νομισματικό σύστημα κατέρρεε. Αυτό συνέβαινε διότι οι ηγέτες των χωρών είτε τηρούσαν τη δέσμευση να υποστηρίξουν το χρήμα με τον χρυσό, κάτι που οδηγούσε σε χρεοκοπίες και αποπληθωρισμό ή δεν τηρούσαν τη δέσμευση να ανταλλάξουν τον χρυσό σε προκαθορισμένη ισοτιμία, κάτι που τους επέτρεπε να δημιουργήσουν πολύ χρήμα και πιστώσεις, που συνήθως οδηγούσε στην υποτίμηση του νομίσματος, στην άνοδο του πληθωρισμού και των τιμών του χρυσού.

Πριν τη δημιουργία των κεντρικών τραπεζών (το 1913 στις ΗΠΑ) ακολουθούνταν περισσότερο ο αποπληθωριστικός δρόμος, ενώ μετά ο πληθωριστικός. Τα πράγματα άλλαξαν το 1971 όταν περάσαμε στα συστήματα των fiat νομισμάτων. Όταν υπήρχε υπερβολικό χρέος σε σύγκριση με τα χρήματα που χρειάζονταν για την αποπληρωμή του, οι κεντρικές τράπεζες τύπωναν περισσότερο χρήμα και δημιουργούσαν πιστώσεις και κάπως έτσι οδηγούμασταν σε υψηλότερο πληθωρισμό και υψηλότερες τιμές του χρυσού.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ο χρυσός λειτουργούσε περίφημα ως εναλλακτική επιλογή των τυπικών νομισμάτων. Σε μεγάλες χρονικές περιόδους, ήταν το χρήμα με το καλύτερο ιστορικό διατήρησης της αγοραστικής του δύναμης. Αυτός είναι ο λόγος που σήμερα αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό νόμισμα των κεντρικών τραπεζών, μετά το δολάριο. 

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι άλλα νομίσματα ήταν χειρότερα στην αποθήκευση αξίας στην πάροδο του χρόνου, καθώς τα τυπικά νομίσματα δίνουν τόκο, ενώ ο χρυσός όχι. Επομένως, σε περιόδους υψηλών επιτοκίων τα χάρτινα νομίσματα έδιναν υψηλότερη απόδοση.

Μία λογική στρατηγική με βάση τα ανωτέρω, είναι να έχει κάποιος στην κατοχή του νομίσματα όταν τα επιτόκια είναι αρκετά υψηλά να αποζημιώσουν για τον κίνδυνο χρεοκοπίας, αλλά να επιλέγει χρυσό όταν είναι χαμηλά. Παρ’ όλα αυτά, ο Ντάλιο προτιμά μία άλλη στρατηγική: να υπάρχει πάντοτε χρυσός στο χαρτοφυλάκιο ενός επενδυτή. Όπως σημειώνει, ο χρυσός και τα μετρητά είναι το καλύτερο «χρήμα» που μπορεί να έχει κάποιος όταν απαιτείται ρευστότητα.

Επίσης, ο χρυσός αποτελεί μία πολύ καλή επιλογή γιατί είναι πιο δύσκολο για μία κυβέρνηση να τον κατασχέσει ή να κλαπεί μέσω κυβερνοεπίθεσης. Έχει φυσικά τον κίνδυνο που σχετίζεται με την κατοχή και διατήρησή του σε φυσική μορφή. 

Ο χρυσός, λοιπόν, πάντα αποτελούσε το δημοφιλέστερο asset όταν υπήρχε μεγάλο κίνδυνος κατάσχεσης εξαιτίας α) οικονομικής κρίσης που οδηγούσε στην εφαρμογή πολιτικών υψηλότερων φόρων και μέτρων κατάσχεσης και β) οικονομικών και νομισματικών πολέμων μεταξύ κρατών, όπως π.χ. μέσω κυρώσεων. Για όλους αυτούς τους λόγους ο χρυσός έχει αποδειχθεί το πιο θεμελιώδες χρήμα ιστορικά.

Τέλος, ο Ντάλιο θεωρεί ότι και το bitcoin διαθέτει στοιχεία «θεμελιώδους χρήματος», καθώς είναι πεπερασμένο, δεν είναι χρέος, λειτουργεί σε παγκόσμιο επίπεδο και μπορεί να αποθηκεύσει αξία εκτός των κρατικών συστημάτων. Η μεγάλη διαφορά του bitcoin με τον χρυσό είναι ότι το ψηφιακό νόμισμα δεν έχει «πραγματική αξία».

Και κάτι ακόμα. Μεγάλο μερίδιο… ευθύνης σε ό,τι αφορά στην αξία του χρυσού έχει η χρηστικότητά του, όπως η χαρακτηριστική επίδραση της περιόδου των ινδικών γάμων (Diwali) στις παγκόσμιες τιμές και οι πολλές χρήσεις στη βιομηχανία και σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας.

Το bitcoin, στον αντίποδα, χρησιμεύει μόνο στον ψηφιακό κόσμο. Αν π.χ. πέσει το παγκόσμιο διαδίκτυο, τα ψηφιακά νομίσματα δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, αλλά ο άνθρωπος θα συνεχίσει να ανταλλάσσει τον χρυσό για να αποκτήσει άλλα αγαθά. Επίσης, σε επενδυτικό επίπεδο, επειδή το bitcoin θεωρείται asset υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζεται από υψηλή μεταβλητότητα, ενώ ο χρυσός είναι πολύ πιο σταθερός.

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Πηγή: liberal.gr